Günün Uzmanı: Prof. Dr. Ahmet Memiş
Oluşturulma Tarihi: Eylül 23, 2004 01:04
Girişimsel radyolojik yöntemlerle kadın hastalıklarının bir bölümü ameliyatsız tedavi edilebiliyor. Miyomların ve tıkalı yumurtalık kanallarının tedavisi bunlara örnek.
Ağrılı adet ve aşırı kanamaya yol açabilen miyomlara müdahalede bazen rahmin de alınması gerekiyor. Tıkalı tüplerse, yumurtanın rahme ulaşmasını engelleyerek kısırlığa yol açıyor. Her ikisinin girişimsel radyolojik yöntemlerle tedavisi, lokal anestezi altında yapılıyor.
‘Uterin fibroid embolizasyonu’ adı verilen yöntemle miyomu nasıl tedavi ediyorsunuz?
Rahmi besleyen atardamara mikroskopik kateterlerle giriliyor. Önce boyayıcı maddeyle miyomu besleyen atardamar belirleniyor. Bu damara doğru ilerleniyor.
Besleyici damar ve miyomun kendi damarı özel mikroskopik tıkaçlarla tıkanıyor. Artık kanla beslenemeyen miyop kitlesi büzüşüp etkisiz hale geliyor. Bu müdehaleyle hastaların yüzde 80-90’ının yakınmaları sona eriyor.
İşlemden sonra mikroskopik tıkayıcılara ne oluyor?
Mikrokateterleri işlemden hemen sonra çekiyoruz. Çünkü mikrokateterler sadece miyomun en uç besleyici damarına ulaşıp, miyomun içine kan gelişini engelleyecek ve ölü doku halini almasını sağlayacak materyallerin enjekte edilmesi için kullanılıyor.
Miyomu kan ile dolu bir sünger gibi düşünürseniz içine kan gelmesini engelleyip beslenmesini bozduğunuzda iyi huylu olan bu yaygın tümörü tedavi ediyorsunuz.
Yöntemin uygulanmasında miyomun büyüklüğü önemli mi?
5 aylık gebelik iriliğinin üstündeki büyüklüğe ulaşan miyomları bu yöntemle pek tedavi etmek istemiyoruz. Ama asıl kriterimiz, hastaların aşırı kanamasının olması, ağrılı cinsel ilişki yaşaması ve rahimini aldırmak istememesi. Tedavinin başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Yakınmalarda iyileşme ve hasta yaşam konforu nedeniyle hasta tatmini yüzde 93 oranında.
Tıkalı yumurtalık kanallarını nasıl açıyorsunuz?
Kadınlarda iki yumurtalık bulunur. Yumartalıklarda oluşan yumurta hücresi zamanı geldiğinde rahim tüplerinden rahim boşluğuna ilerletiliyor. Normal koşullarda bu boşlukta spermle döllenip gebelik oluşumunu sağlar.
Ancak kadınlık organlarının bulunduğu vücut bölgesinde geçirilen iltihabi rahatsızlıklar, tüberküloz gibi hastalıklar tüplerde tıkanmalara ve yer yer büzüşmelere neden olur. Yumurta hücresi rahim boşluğuna ulaşamaz. Böylece gebelik sürecinin başlaması engellenir.
Tıkalı yumurtalık tüplerinin açılmasına gelince... Vajenden tüplere ulaşılıyor. Tüplerde tıkanıklık görüldüğünde tüplerin içinde mikroskopik kateterlerle ilerleniyor. Kateterler tıkalı kanallara doğru itiliyor. Özel mikroskopik yumuşak materyallerlerle darlıklar açılıyor. Kanalı tıkayan yumuşak, iltihabi bir oluşumsa tüp içine yalnızca basınçlı serum enjeksiyonu uygulanıyor.
Yöntemin başarı oranı nedir?
Vajen ve rahim boynundan girilerek yapılan bu mikrokateter tedavisinde teknik başarı yüzde 76-95 arasında değişiyor.
Tıkanıklık ne kadar kronikse ve tüberküloz gibi nedbeleştirici iltihabi hastalıklardan oluştuysa başarı şansı o kadar düşüyor. İşlemle tüplerin açılmasından sonra normal gebelik oranı da yüzde 23-47 oranında. Bu ve benzeri işlemler mikroskopik fırçaların ve tüp hareketlerinin tamamı ile düzelmesini sağlayamıyor ne yazık ki.
Hazırlayan:Mesude ERŞAN