Mikro kredici kadınların teknolojiyle imtihanı

Mekkiye Kaçan daha 18’ine gelmeden evlenip hayatını çocuk doğurmaya ve büyütmeye adamış Anadolu’daki yüzbinlerce kadından bir tanesi. Mardin Kızıltepe’de geçen hikâyesinin, kendisine benzeyen kadınlardan ayıran farkı girişimci ruhu. Meşhur yorganlarından yapıp eşe dosta satmaya başlıyor önce. Epey bir süre kendi başına yürütmeye çalışıyor işleri. Dört yıl önce mikro kredi sisteminden haberdar oluyor. İlk seferinde 700 lira çekiyor. Nevresim, elyaf, yün alıyor. Yaptığı ürünleri satıp krediyi ödeyince sistemin işlediğine ikna oluyor. Düzenli olarak mikro kredi çekmeye başlıyor. Bir seferde çekeceği miktar belli. Siparişler artınca daha çok kredi çekmesi gerekiyor. Bu sefer iki gelinini de kaydettiriyor. Artık üçü birden yorgan yapıp, nevresim işliyor. Üç ayda bir 1200 lira civarı malzeme alıp stokluyor. Her hafta 155 liralık kredi taksiti ödüyor. Eline aylık kalan gelirse 450 lira civarında.

Kızıltepe’de mikrokredi kullanan yaklaşık 1000 kadın var. 50 kişilik grubun şefi Mekiye Kaçan. Her çarşamba saat 10’da Mekiye Hanım’ın evinde toplanıyorlar. Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) yetkilisi Özlem Nerse tahsilatı yapıyor. Toplantı kapanışındaysa hep birlikte ayağa kalkıp ‘mikro kredici kadın yemini’ni söylüyorlar sağ yumruklar havada: “Disiplin, birlik, cesaret, doğruluk, başarıyı ailemize getirmek için...” Yeminin mucidiyse mikro kredinin Türkiye’de hayata geçirilmesinde önemli rol oynayan Aziz Akgül.�

Şimdi Mekiye Kaçan gibi mikro krediden faydalanan kadınlar için yeni bir dönem başlıyor. Bu iş için kurulan internet sitesi www.ekonomiyekadingucu.com sitesinde girişimci kadının bilgileri ve fotoğrafları yer alacak. Sitede sergilenen ürünlerin sahibi olan kadınlara özel birer telefon verilecek. İnternet sitesi üzerinden kredi aldıkları anda kadınlar o telefondan doğrudan aranıp bilgilendirilecek. TİSVA yetkilileri köy, kasaba dolaşıp bu yeni sistemi tanıtmaya başladı. Mekiye Kaçan da siteye giren ilk 25 kadın grubunda. “Artık internettesin” deyince Kaçan’ın ilk tepkisi şu oluyor: “Ama benim internetim yok ki.”

Bugüne kadar belki en fazla semt pazarında satmış

Koray Öztürkler (Turkcell Genel Müdür Yardımcısı)

“TİSVA’nın mikrokredi verdiği kadınların başarı hikayelerini dinlediğimizde çok etkilendik. Yurtdışında “crowd sourcing” (sosyal borçlanma) diye bir kavram var. Biz de bu borçlanma modelini teknolojiyle entegre edebileceğimiz bir site kurma kararı aldık. Sistemde şu anda 55 bin kadın var. Umudumuz 4 yıl içerisinde destek sağladığımız kadın sayısını 100 bine çıkartmak. Bu kadınlar şu ana kadar, evinde yaptığı gözlemeyi en fazla gidip semt pazarında satmış. Onu da belki çekinerek yapmıştır. Onlara eğitim desteği vermeye de karar verdik. İstanbul Özyeğin Üniversitesi’nden akademisyenlerin katkılaryla hazırladığımız yüz yüze eğitim projesi İstanbul ve İzmir’de devam ediyor. 10 ilde daha yapılacak.”