Meyve sebze deyince akan sular durmalı

Kalp hastalıklarından kansere, kolesterolden göz saÄŸlığına kadar meyve ve sebzelerin vücudumuza saÄŸlamadığı fayda yok. SaÄŸlıklı ve zinde bir hayat için ne meyveden, ne de sebzeden vazgeçmemek gerek. Mevsimine göre yenecek meyve ve sebzeler saÄŸlık deposudur.Çocukken sebze sözcüğünü duymaktan bile nefret ediyordunuz. Anneniz tabağınıza sebze yemeÄŸini koyarken sıkıntılı ve isteksiz bir tavırla yüzünüzü buruÅŸturmayı hiç ihmal etmiyordunuz. Sonra da büyük bir olasılıkla pazarlıklar baÅŸlıyordu. Anneniz size sebze yemenizin gerekli olduÄŸunu söyleyip, onun bu isteÄŸini yerine getirirseniz sizi ÅŸu veya bu ÅŸekilde ödüllendireceÄŸini tekrarlıyordu. Aradan yıllar geçti ve bu kez de siz çocuklarınıza sebze yedirme savaşına baÅŸladınız. Bilim adamlarının, beslenme uzmanlarının hiç bıkmadan usanmadan meyve ve sebze ile beslenmenizi önermelerinin çok önemli nedenleri var. Birkaçını sıralayalım: Kalp krizi ve felç geçirme olasılığını azaltırlarPek çok kanser türüne karşı etkili birer koruyucudurlarKanın basıncını düşürürlerKatarakt ve gözbebeklerinin bulutlanması gibi yaÅŸlılıkta görülen göz hastalıklarını önlerlerSürekli olarak ‘meyve ve sebzeler’ diye bir sıralama yapmam bir rastlantı ya da sözün geliÅŸi deÄŸil. Toprakta yetiÅŸen ürünlerden hangilerinin meyve, hangilerinin sebze sayılacakları yüzyıllardan beri tartışılıyor. Ondokuzuncu yüzyılda meyve- sebze tanımlaması bir çok ülkede dava konusu olmuÅŸtu. Ama iÅŸin içinden tam olarak çıkılamadığını da belirtelim. Ayrıca her ülkenin insanları meyve- sebze ayrımında farklı düşünebiliyor. ÖrneÄŸin domates ile salatalık bazı ülkelerde meyve sayılıyor, bazılarında ise sebze sınıfına giriyor.MEYVE VE SEBZE KANSERE YAKALANMA OLASILIÄžINI AZALTIRBundan yirmi yıl kadar önce, Amerikalı iki bilim adamı sadece ABD’de kanserden ölümlerin yüzde 35’inin beslenme faktörlerinden kaynaklandığını ileri sürdü. Bu açıklama, çeÅŸitli saÄŸlık kurumları ve kanserle savaÅŸ dernekleri ve kanser tedavi merkezlerinde büyük ilgi uyandırdı.Bu tahminin abartılı olduÄŸu kesindi ama daha doÄŸru beslenmenin, meyve ve sebze ağırlıklı bir beslenme programı uygulamanın kansere karşı etkili olacağı kabul edildi. O günden bugüne kadar çeÅŸitli araÅŸtırma merkezlerinde yüzlerce çalışma yapıldı. Amaç meyve ve sebzelerin kanser baÄŸlantısını ortaya çıkarmaktı. Bu tür çalışmalar, deÄŸiÅŸik beslenme alışkanlıkları olan çeÅŸitli ülkelerde de tekrarlandı. Hangi meyve ve sebzelerin kiÅŸileri kanserin hangi türlerinden koruyabilecekleri uzun uzun araÅŸtırıldı. Varılan sonuç, gerçekten umut vericiydi. Ancak meyve ve sebze ile beslenmenin kanserden sizi yüzde yüz koruyacağını düşünmeniz yanlış olur. Kansere yakalanma olasılığının baÅŸka nedenlerden de kaynaklanabileceÄŸi unutulmamalı. ÖrneÄŸin ailenizde kansere yakalanmış kiÅŸiler, sigara, alkol alışkanlığı, aşırı güneÅŸlenme ve egzersiz yapmamak gibi. SeçtiÄŸiniz mesleÄŸin de rolü olabilir. Fakat her ÅŸeye raÄŸmen, iyi bir beslenme programı, saÄŸlıklı yaÅŸamanın sigortasıdır.Yapılan son çalışmalar, meyve ve sebzelerin kanser türlerinin tamamına karşı bir koruyucu kalkan oluÅŸturamadıklarını ortaya çıkardı. Hemen yüzünüzü buruÅŸturmayın. Toprakta yetiÅŸen ürünlerin belli bazı türleri, deÄŸiÅŸik kanser türlerinden bizleri koruyabiliyorlar. ISPANAK VE NARENCÄ°YE KALP HASTALIKLARINDAN KORURMeyve ve sebzelerin yararı sadece kanser türleriyle sınırlı kalmıyor. ÇeÅŸitli kalp ve damar hastalıklarından korunmanın yolu da sebze ve meyvelerden geçiyor. Öncelikle bu hastalıkların en önemli nedenleri sayılan yüksek kan basıncı ve kanda yüksek oranda kolesterolün de panzehiri, sebze ve meyvelerdir. Günde bir öğün meyve ve sebze yerseniz, bu hastalıklara yakalanma olasılığında yüzde 15 oranında bir azalma gözlenir. Meyve ve sebze tüketiminin sayısı arttıkça, hastalanma olasılığı da azalır. Bizleri kalp hastalıklarından korudukları ileri sürülen sebze ve meyveler: Ispanak, lahana, narenciye tür meyveler veya bunların sularıdır. Bir çok tıp adamının ‘sessiz katil’ diye adlandırdığı yüksek kan basıncı da, genellikle kendini belli etmediÄŸi için son derece tehlikelidir. Ä°laçlarla kan basıncını düşürmeye çalışmanın da her zaman iyi sonuç verdiÄŸi söylenemez. Kan basıncını kontrol altında tutabilmek için meyve ve sebze ağırlıklı bir beslenme düzeni uygulanmalı. Kandaki kolesterol miktarının azaltılması için de aynı öneri geçerli. Meyve ve sebze ağırlıklı beslenmenin kolesterolü nasıl düşürdüğü kesin olarak bilinmiyor. Fakat bu yiyecekler, doymuÅŸ yaÄŸ tüketimini azalttıkları için de dolaylı olarak yarar saÄŸlıyor olabilirler.Koyu yeÅŸil yapraklar göze iyi geliyorHalk arasında çok yaygın bir inanç vardır: Havuç yemenin gözler için çok yararlı olduÄŸu söylenir. Ama gözlerin meyve ve sebzelerle olan iliÅŸkisi bu kadarla kalmıyor. Düzenli olarak koyu yeÅŸil yapraklı sebzeleri yiyen kiÅŸilerde yaÅŸlılıkla baÄŸlantılı katarakt ve bulanık görme gibi önemli hastalıklara yakalanma tehlikesi azalıyor. Bu iki hastalıktan da serbest radikallerin büyük ölçüde sorumlu olduklarını söyleyebiliriz. Koyu yeÅŸil yapraklı sebzelerde bulunan iki madde, serbest radikallerin gözlere zarar vermelerini önlüyor. Atalarımız, binlerce yıl önce, buldukları sebze ve meyvelerle beslenmiÅŸler. Uygarlıklar geliÅŸtikçe, bu gerçek unutulmaya baÅŸlamış ve baÅŸka karmaşık besin maddelerini tercih etmeye baÅŸlamışız. SaÄŸlıklı yaÅŸamak için zamanı geri alıp, tarih öncesi dönemlere dönmenizi elbette tavsiye etmiyoruz. Ama meyve ve sebze ağırlıklı beslenme düzeninin saÄŸlığımız açısından büyük önem taşıdığını artık biliyoruz.Yazan: Walter WillettDerleyen: Azize BERGÄ°N- BÄ°TTÄ° -Â