Merkez Bankası Genel Kurulu 13 Nisan'da

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Devlet Bakanı Ali Babacan’ın geçen hafta sonu sunduğu Bakanlar Kurulu Kararını bu hafta başında onaylamazsa 13 Nisan Parşembe günü Başkan Vekili Erdem Başçı’nın başkanlığında yapılacak olan Genel Kurul’da görev süreleri dolan Banka Meclisi Üyeleri Durmuş Yılmaz ve Mustafa İlker Parasız’ın yerine seçim yapılacak. Banka Meclisi üyeliklerine AKP döneminde 2003 yılında getirilen her iki ismin de değiştirilmeyerek üç yıllık bir süre için yeniden seçilmeleri bekleniyor.

BANKA 2005’TE ZARAR ETTİ

Genel Kurul’da Bankanın yine zararla sonuçlanan 2005 yılı hesapları ele alınacak. ANKA’nın edindiği verilere göre Merkez Bankası 2005 yılında 131 milyar 439 milyon YTL zarar etti. Bankanın zararı 2004 yılına göre yüzde 72.4 oranında azaldı. 2004 yılında 509 milyon 726 bin YTL zarar eden Merkez Bankası 2003 yılını da 1 milyar 548.4 milyon YTL zararla tamamlamıştı.

Merkez Bankası kriz yılı olan 2001 yılında 5 milyar 154 milyon YTL’lik rekor bir kar etmişti. 2002 yılında ise sadece 31 milyon YTL kar eden Merkez Bankası, enflasyonu düşürmeye yönelik olarak uygulanan para politikası nedeniyle 2003 yılından itibaren ise zarar ediyor.

DÖVİZ ALIP YTL BORÇLANARAK ZARAR ETTİ

Merkez Bankası son yıllarda gerek döviz alım ihaleleri gerekse de piyasaya yaptığı müdahalelerle yüklü miktarda döviz alarak yarattığı YTL likidite fazlasını, daha sonra açık piyasa işlemleri yoluyla borçlanarak geri çekiyor. Dolayısıyla söz konusu borçlanma için banka önemli ölçüde faiz ödüyor.

Merkez Bankası 2005 yılında 14.6 milyar doları piyasaya yapılan müdahaleler, 7.4 milyar doları da günlük ihaleler yoluyla olmak üzere toplam 22 milyar dolar döviz almıştı. Banka 2005 yılında açık piyasa işlemleriyle günlük olarak ortalama 4 milyar 425 milyon YTL borçlandı. Söz konusu tutar 2004 yılında 5 milyar 866 milyon, 2003 yılında 8 milyar 805 milyon, 2002 yılında da 6 milyar 841 milyon YTL olarak gerçekleşmişti. Banka 2000 yılında açık piyasa işlemleriyle piyasaya günlük ortalama 2 milyar 403 milyon YTL, 2001 yılında ise 2 milyar 54 milyon YTL borç vermişti.

Merkez Bankası, açık piyasa işlemleri yoluyla piyasaya YTL verdiği dönemde sağladığı faiz gelirleri nedeniyle kar ederken, açık hpiyasa işlemleriyle borçlandığı yıllarda da ödediği faiz nedeniyle zarar etti. APİ’yle borçlanılan günlük ortalama tutar azaldıkça zarar da azaldı.

KAMBİYO ZARARI

Merkez Bankası, yasa gereğince kambiyo işlemlerinden kaynaklanan kar yada zararlarını normal kar ve zarar hesaplarında izlemiyor. Bilançonunun aktif ve pasifindeki döviz ve altının yeniden değerlenmesinden oluşan zarar veya karı "Değerleme Hesabı" adıyla ayrı bir geçici hesapta izliyor. Kambiyo işlemlerinden kar edilmişse söz konusu tutar pasif hesaplara, zarar edilmişse de aktiflere kaydediliyor.

2005 yılında yabancı para aktifleri yüzde 26 artarak 72.4 milyar YTL’ye, yabancı para yükümlülükleri ise yüzde 12.1 artarak 51.7 milyar YTL olan Merkez Bankası, 2004 yılında olduğu gibi 2005 yılında da kambiyo işlemlerinden 2 milyar 29 milyon YTL zarar etti. Döviz kurlarındaki düşüşten en fazla etkilenen yine Merkez Bankası oldu.

DÖVİZ REZERVİ 15.5 MİLYAR DOLAR ARTTI

Merkez Bankası’nın 22 milyar dolar döviz alımı yapmasına rağmen IMF’ye yaptığı geri ödemeler nedeniyle döviz rezevinde 14 milyar 509 milyon dolarlık artış kaydedildi. Bankanın 2004 yılı sonunda 36 milyar 6 milyon dolar olan döviz rezervi geçen yıl sonunda 50 milyar 515 milyon dolara çıktı. Döviz ve altın mevcutlarının toplamından oluşan brüt rezerv ise 37 milyar 641 milyon dolardan 52 milyar 430 milyon dolara çıktı. Altın ve döviz varlıklarının toplamından oluşan brüt rezerv ise 14 milyar 789 milyon dolar artarak 52 milar 430 milyon dolar oldu.

Merkez Bankası kar/zarar (milyon YTL)
Kar/Zarar
2001 5.154
2002 31
2003 -1.548
2004 -509
2005 -131