OluÅŸturulma Tarihi: Nisan 12, 2004 00:00
Menopoz döneminde kilolar hep kontrolünüzde olmalı. Karbonhidrat oranı düşük bir
diyet iÅŸinize yarayabilir. Ama önce kilolarınızı sevmelisiniz. Bir de egzersize baÅŸlarsanız, tamam!Tuzlu, kırklı ve ellili yaÅŸlardaki sayısız kadın, doktoruyla dertleÅŸirken ‘Şu belimdeki araba lastiÄŸine benzeyen yaÄŸ çemberi de neyin nesi? Eskiden birkaç hafta içinde kolayca kilo verebiliyordum. Ama ÅŸimdi ne kadar uÄŸraşırsam uÄŸraÅŸayım, bir türlü zayıflayamıyorum. Genç kızlık yıllarımda kilom ne ise ÅŸimdi de rakam aynı. Ama vücudumun ÅŸekil deÄŸiÅŸtirdiÄŸini hissediyorum’ diye yakınır. Bazı kadınlar orta yaÅŸlarda, beslenme düzenlerinde eskiye oranla hiçbir deÄŸiÅŸiklik olmamasına raÄŸmen sürekli kilo alırlar. Bazılarının ise sadece vücutları ÅŸekil deÄŸiÅŸtirir. Belleri kalınlaşır, karın bölgesinde yaÄŸ birikir omuzların ÅŸekli bozulur. Orta yaÅŸlı kadınların pek çoÄŸu menopoz dönemine beÅŸ on kilo fazlalıkla girmek istemiyorlarsa beslenme alışkanlıklarını vakit geçirmeden deÄŸiÅŸtirmek zorunda kalırlar. YaÄŸ Depolarına DikkatVücutta östrojen (diÅŸilik hormonu) oranı azalırken iÅŸtah artmaya baÅŸlar. Orta yaÅŸlarda baÅŸlayan deÄŸiÅŸimlerin baÅŸlıca nedeni, metabolizmanın yüzde 10- 15 oranında yavaÅŸlamasıdır. Ayrıca bedenlerimiz enerjiyi hücrelere yaÄŸ olarak depo etmekte de eskisine göre daha baÅŸarılı olurlar. DoÄŸa, kadınlara bu özellikleri baÅŸlıca iki neden uÄŸruna kazandırır. Birinci neden, yaÅŸlandıkça daha az besinle yaÅŸayabilmemizi saÄŸlamaktır. Ä°kinci neden ise yumurtalıkların artık eskisi kadar fazla östrojen ve androjen üretmedikleri için vücuttaki yaÄŸ miktarını artırarak, yumurtalıkların yapamadığını yağın gerçekleÅŸtirmesini saÄŸlamaktır.EÄŸer hala taÅŸ devri koÅŸullarında yaşıyor olsaydık, orta yaÅŸlarda gözlenen metabolik deÄŸiÅŸiklikler bizim için sorun yaratmazdı. Fakat günümüzde, doÄŸanın orta yaÅŸlarda metabolizmayı yavaÅŸlatması hiç de hoÅŸ karşılanmıyor. Hemen yasa bürünmeye gerek yok. DoÄŸanın koyduÄŸu kuralları deÄŸiÅŸtirmek ve hormon dengesini düzene koymak, aşırı kilo almayı gerektirmeden saÄŸlanabiliyor.Kilolarla barışınBenim için kilo sorunu 12 yaşındayken baÅŸladı. ArkadaÅŸlarım beni fazla ÅŸiÅŸman buldukları için sık sık diyet uyguladım. Yirmili yaÅŸlarımda ideal vücut ölçülerine kavuÅŸabilmek için hep beÅŸ altı kilo zayıflamam gerekti. Otuzlu yaÅŸlarımda 60- 70 kilo arasında bir denge saÄŸlamayı baÅŸardım.Kırk yaşına geldikten sonra uzun bir mücadeleyi noktaladım ve kilolarımı kabullenmeyi baÅŸardım. Artık eskisi gibi deÄŸildim. Vücut ölçülerim uÄŸruna yaÅŸam biçimimi deÄŸiÅŸtirmek istemiyordum. Kilolarımda da fazla bir oynama olmadığı için halimden memnundum. Elli yaşına bastıktan kısa bir süre sonra adet kanamalarında düzensizlik baÅŸladı ve görünürde hiçbir neden yokken kilo aldığımı farkettim. Eskisinden daha az beslendiÄŸim ve hareketsiz kalmamaya özen gösterdiÄŸim halde kilolarım artmaya devam ediyordu. DehÅŸete düşmüştüm. Vücut yapımın ÅŸiÅŸmanlamaya çok yatkın olduÄŸunu biliyordum. Daha fazla zaman kaybetmeden önlem almalıydım. Ä°ÅŸe kilolarımı kabullenmekle baÅŸladım. Sorunumdan kurtulmak için çare ararken bunalıma girmemeye gayret ettim. Bir süre için bu duruma katlanmaktan baÅŸka çaremin olmadığına kendimi inandırdım. diyet devrimiSon yedi sekiz yıldan beri az karbonhidrat ve bol protein ağırlıklı bir beslenme planı uyguluyorum. Menopoza giren bir kadın için en uygun beslenme yönteminin bu olduÄŸuna inandım. Ve benimle aynı sorunu paylaÅŸan pek çok kadın da bu diyet sayesinde fazla kilolarından kurtuldu. Sofranızda, karbonhidratlı besinlerin miktarını iyice azaltırsanız, vücut yakıt ihtiyacını, depo edilmiÅŸ yaÄŸları yakarak giderir. Böbreklerinde bir sorunu olmayan kiÅŸiler için protein ağırlıklı beslenme planından çok iyi sonuçlar alınıyor. Vücudun depoladığı yaÄŸları yakması boÅŸaltım sisteminde bazı sorunlar yaratabilir. Bu nedenle düşük karbonhidrat diyeti uygulanırken sürekli idrar kontrolu yapılması ve böbreklerde bir sorun varsa bu uygulamadan hemen vazgeçilmesi gerekir.Elinizden su bardağı düşmesinKadınlar, hayatlarının ikinci dönemi baÅŸlarken garip, anlam veremedikleri bir durumla karşılaşırlar. 24 saatte bir zayıflayıp ÅŸiÅŸmanlamaya baÅŸlamışlardır. Önce kilo verdiklerini düşünerek sevinirler, ertesi gün ise sevinç yerini sıkıntı ve ÅŸaÅŸkınlığa bırakır. Aslında 24 saat içinde böyle hissedilir derecede zayıflayıp ÅŸiÅŸmanlamak imkansızdır. Menopoz döneminin bu ÅŸaşırtıcı deÄŸiÅŸkenliÄŸi vücudun su tutmasının bir sonucudur. Bol bol su içerek böbreklerin daha fazla çalışmasını saÄŸlamalısınız. Midede gaz ve ÅŸiÅŸkinlik, kadınlar arasında en yaygın olan sorunlardan biri. Özellikle de orta yaÅŸlıların en belli baÅŸlı ÅŸikayetlerinden biridir. Sindirim sistemiyle ilgili sorunların giderilmesi için öncelikle üçüncü duygusal merkez düzene girmeli. Üçüncü duygusal merkez, karın boÅŸluÄŸundaki sinir ağında yer alır. Bu bölgenin saÄŸlığı sindirim organlarının tümünü etkiler. Üçüncü duygusal merkezin saÄŸlığı kendimize karşı taşıdığımız sorumluluklarla baÅŸkalarına karşı olan sorumluluklar arasındaki dengeye baÄŸlıdır. BaÅŸkalarının iyiliÄŸi uÄŸruna gereÄŸinden fazla sorumluluk üstlenirsek merkez olumsuz yönde etkilenir. Sorumluluk almayı tamamen reddedersek gene bu merkezin dengesi bozulur. Menopoz dönemine girmiÅŸ olan kadınların özgüvenleri tam olursa, sindirim sorunlarından kurtulurlar ya da böyle bir sorunla hiç karşılaÅŸmazlar.Çocuklarda bademcik ve geniz eti sorunu Özellikle kreÅŸ veya anaokuluna baÅŸlayan çocuklarda bağışıklık sistemleri geliÅŸene kadar enfeksiyonların da etkisiyle bademciklerin iltihaplanması ve geniz eti sorunları sık görülüyor. l BademciÄŸin çocuklar için önemi nedir?Bademcik, erken çocukluk döneminden baÅŸlayarak eriÅŸkin yaÅŸa kadar büyür. ÇocuÄŸun bağışıklık sisteminin geliÅŸmesinde rol oynar. Çocuklarda 6 yaşına doÄŸru, bağışıklık sistemi olgunlaÅŸmaya baÅŸlar. Bu yaÅŸa kadar sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle bademciklerde iltihaplanma ve buna baÄŸlı büyüme sık görülür. l Geniz eti ve bademcikler hangi saÄŸlık sorunlarına yol açarlar?En sık burun tıkanıklığına. Burnu tıkanan çocuk aÄŸzı açık uyur ve horlar. Ä°leri vakalarda apne dediÄŸimiz uykuda solunum durmasına neden olur. Kronik hastalarda, ‘adenoid yüz’ dediÄŸimiz tipik bir görünüm ortaya çıkar: Yüzün uzaması, üst dudağın yukarı çekilmesi, çenenin küçük kalması ve üst kesici diÅŸlerin açıkta olması gibi. Çocuk sanki zeka sorunu varmış gibi durur. l Kulak ve sinüsler nasıl etkilenir?Kulak ve sinüslerin boÅŸalımını bozarak tekrarlayan, sinüzitlere ve orta kulak iltihaplarına yol açar. Kronik vakalarda, orta kulakta koyu kıvamda sıvı birikmesi oluÅŸur. Bu da iÅŸitme azlığına neden olur. Ayrıca üst solunum yolu enfeksiyonu ve baÅŸ aÄŸrısına neden olur. Ender de olsa bazı çocuklarda, tekrarlayan bademcik enfeksiyonları akut kalp romatizması ve böbrek iltihaplanmalarına zemin hazırlayabilir. l Aileler sıkça ASO denilen testi yaptırıyor. Önemi var mı?Kendi kendilerine yaptırmalarının hiçbir anlamı yok. Doktorları öneriyorsa yapılır. l Ameliyat ÅŸart mı?Ameliyat gereken vakaların oranı yüzde 10’u geçmez. ÇoÄŸu kere antibiyotik gerekmeden, dinlenme ve aÄŸrı kesicilerle geçebilir. Viral kaynaklıysa baÅŸtan antibiyotik kullanmıyoruz. Ancak 3 günden fazla sürüyor, ateÅŸ ve bakteriyel enfeksiyon eklenmiÅŸse o zaman antibiyotik öneriyoruz. Ä°laçlarla düzelen, yılda 3 den fazla atak geçirmeyenlere ameliyat önermiyoruz.l Geniz eti ve bademcik tedavisinde ne zaman ameliyata karar verilir?Geniz eti ameliyatı için yaÅŸ sınırı yok. Bir aylık bebeklerin bile genizi kapalı ve nefes almasında güçlük varsa ameliyat gündeme gelebilir. Bademcik ameliyatını ise 3 yaşından önce yapmamak gerekir. l Ameliyatın tehlikeleri var mı?Her iki ameliyatta risk oldukça düşük. En önemli risk kanama. Bunun dışında, aÄŸrı, hava yolu tıkanıklığı, yemeklerin ve sulu gıdaların yutma sırasında genize ve buruna kaçması gibi istenmeyen sonuçlar yine nadir görülebilir. 14 bin kiÅŸide bir de anesteziye ve cerrahiye baÄŸlı ölüm riski vardır.l Ameliyatın gündeme gelmemesi gereken durumlar var mı ?Kan hastalıkları, akut iltihap, yarık damak, aspirin ve heparin gibi kanamayı artıran ilaçları kullananlar, kontrol edilemeyen kalp ve ÅŸeker hastalığı olanlara ameliyatı önermiyoruz.l Bademcik ve geniz eti ameliyattan sonra tekrar büyüyebilir mi?Bademcik ameliyatı sırasında bütün doku alınmazsa kalan bademcik dokusu büyüyebilir ve tekrar ÅŸikayetlere neden olabilir. Aynı durum geniz eti için de geçerli.ÅžiÅŸmanlığı önleyen 5 kuralOlgunluk çağına gelen kadın kilo almaya baÅŸlamışsa, bunun saÄŸlık açısından büyük bir tehlike oluÅŸturacağına kesin gözüyle bakmak yanlıştır. Elbette aşırı ÅŸiÅŸmanlık saÄŸlık sorunlarını da beraberinde getirir. Ancak bu konuda aceleci olunmamalı. Mexnopoz öncesinde baÅŸlayan ÅŸiÅŸmanlama, hormon dengesinin yeniden kurulmasıyla sona erebilir. ÅžiÅŸmanlık tehlikeli boyutlara ulaÅŸmadan önlenebilir.1 Ölçülere sıkı takip Menopozda özellikle bel bölgesindeki kalınlaÅŸma tehlike iÅŸaretidir. Karındaki yaÄŸ hücreleri metabolik bakımdan daha faaldirler ve kalçalardaki yaÄŸ hücrelerinden daha tehlikelidirler. Bu bölgelerdeki yaÄŸ hücreleri, ensüline karşı direnç oluÅŸtururlar. Bu da kandaki ÅŸekerin temizlenmesi için çok daha fazla ensülin üretimini zorunlu hale getirir. 2Stresten kaçının Stresin metabolizma üzerindeki etkisi asla hafife alınmamalı. Özellikle menopoz döneminde kadının strese girmesi, kilo almasını hızlandırıyor. Menopoz döneminde kadının hayatında yeni stres kaynaklarının ortaya çıkması kilolarının da artmasında etkin bir rol oynuyor. Sakın stresin sizi zayıflatacağını düşünmeyin. Menopozda stres kilo aldırır. 3Egzersiz EÄŸer olgunluk çağına gelinceye kadar vücut egzersizi yapmadıysanız, artık geç kaldığınıza kendinizi inandırmayın. Tam aksine, bugünden tezi yok, egzersizlere baÅŸlamalısınız. Kaslarınız ensülin alıcılarıyla yüklüdür. Ne kadar çok kas kütleniz olursa, egzersizler sayesinde düzenli bir ÅŸekilde ısı açığa çıkarırsınız ve karbonhidratlarla yaÄŸları yakmanız kolaylaşır. Kalbinizi ve kemiklerinizi de korursunuz. Menopoz döneminde düzenli vücut egzersizi yapmak çok önemlidir.4Troid kontrolü ÅŸart Kadınların yüzde yirmi beÅŸi, menopoz dönemine yaklaşırken tiroid bezleriyle sorun yaÅŸarlar. Tiroid bezlerinin az çalışması, metabolizma hızını azaltır. Yorgunluk, kilo almak, el ve ayakların soÄŸuk olması, saçların seyrelmesi ve kabız gibi belirtiler tiroid problemlerinin habercisidir. Tiroid ölçümü yaptırıp tirod hormonlarınızın ne durumda olduÄŸunu öğrenmenizde büyük yarar var.5Hormon dengesine dikkat Menopoz dönemi baÅŸlayan kadınların hepsi vücutlarındaki östrojen fazlasını yok edebilmek uÄŸruna bir beslenme programı, vitamin ve mineral takviyesi ve egzersiz programı uygulamalıdır. Åžeker ve niÅŸasta ağırlıklı besinlerden uzak durulmalı, posalı besin maddeleri tercih edilmeli. Bu arada fast- food türü yiyecekleri beslenme listenizden hemen çıkarmalısınız.YARIN: KENDÄ°NÄ°ZÄ° KEÅžFEDÄ°NÂ
button