Meme kanseri riski artıyor

Meme kanseri genellikle kadınlarda 30’lu yaÅŸlardan itibaren görülmeye baÅŸlıyor. ABD’deki verilere göre kadınlarda meme kanserinin görülme sıklığı 30- 34 yaÅŸ aralığında 100 binde 25. Bu oran artmaya devam ederek 70- 74 yaÅŸ aralığında 463 kadını buluyor. Yani 85 yaşına ulaÅŸan her 9 kadının birinde meme kanseri geliÅŸmiÅŸ olacak.Türkiye’de görülme sıklığı, dünyadaki sıklıkla paralel mi? Maalesef ülkemiz kanser istatistikleri ülkemiz gerçeklerini doÄŸru olarak yansıtmaktan çok uzak. Hangi faktörlerin meme kanserini tetiklediÄŸi kanıtlandı? BRCA 1ve BRCA 2 genlerinin bulunmasıyla meme kanserine yol açan ve ailevi olarak seyreden meme kanserlerinin varlığı kanıtlandı. Bu genleri taşıyan kadınların ortalama yüzde 85’i, 70 yaşına kadar meme kanserine yakalanıyorlar. Kadın meme kanserlerinin ortalama yüzde 8-10’unun bu genlere baÄŸlı olarak geliÅŸtiÄŸi düşünülüyor. Meme kanseri riskini artıran baÅŸka faktörler neler?12 yaşından önce adet gören, menopoza geç giren, ilk doÄŸumunu 30 yaşından sonra yapan ve emzirmeyen kadınlarda meme kanseri geliÅŸme oranının bir miktar daha yüksek olduÄŸunu düşündüren bilimsel veriler var. Kadınlık hormonlarının rolü var mı?Östrojenin meme dokusu üzerinde karsinojenik etki yaptığını gösteren birçok deneysel ve klinik çalışma bulunuyor. İçinde östrojen ve progesteron hormonu bulunan doÄŸum kontrol hapları kısa süre kullanıldığında karsinojenik etki yapmasa da 10 yıl kullananlarda riskin hiç kullanmayanlara göre yüzde 36 daha fazla olduÄŸunu gösteren çalışmalar var. Menopozdan sonra uygulanan hormon replasman tedavisinin meme kanseri geliÅŸme olasılığını artırdığını gösteren çalışmalar da yayınlandı. Menopozda görülen sıcak basması, sinirlilik hali, osteoporozu önleme gibi durumlarda olumlu etkileri de olduÄŸundan bazı durumlarda kullanılması gerekebilir. Ancak mümkün olduÄŸu kadar kısa bir süre kullanılmalı. Beslenmeyle iliÅŸkisi nedir? Beslenme çok önemli. YaÄŸ alımını azaltmalarını ve bol lifli yiyecekler öneriyoruz. Mammografi dışında izleme ve tarama yöntem var mı? Hangı sıklıkta yapılmalı? Ne zaman baÅŸlanmalı? Mammografi ve ultrasonogafi temel tarama, tanı ve izleme yöntemi olmaya devam ediyor. Her kadına 42- 45 yaşından itibaren tarama mammografisi önerilir. Ãœlkemizde tarama mammografisi ücretsiz olarak Aventis firmasının saÄŸladığı maddi olanaklarla çeÅŸitli merkezlerde uygulanıyor. Ãœcretsiz kampanya, enstitüde de devam ediyor. Son yıllarda MR yöntemi de meme incelemelerinde kullanılmaya baÅŸlandı. Yine de kesinlikle mammografinin yerini almamalı. Meme kistlerinin, meme kanserine dönüşme riski nedir? Ä°zlenmeli mi? Selim olan memenin makro kistlerinin meme kanserine dönüşme olasılığı teorik olarak yok denecek kadar azdır. Hangi durumlarda alarma geçmek gerekiyor? Her ay adet kanamasından birkaç gün sonra elleri ile memelerini muayene etmeleri ve aynada gözleriyle gözlemeleri önerilmeli. Memede ele gelen bir kitlenin varlığı, meme derisinde çekilme, renk deÄŸiÅŸiklÄŸi, yaralar, meme başında deÄŸiÅŸikler ve meme başı akıntısı uyaranlardır. Hazırlayan: Mesude ERÅžANÂ