Masum mahkumlar
Güncelleme Tarihi:
Şehriban OĞHAN
Oluşturulma Tarihi: Ocak 09, 2011 00:00
Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in altı ay önce açıkladığı rakamlara göre, 479 ‘suçsuz mahkum’ anneleriyle birlikte ceza çekiyor. Bir üniversite ve iki sivil toplum örgütü el ele verdi; bir proje hazırladı. Geçen hafta Bakırköy Kadın Cezaevi’nde başlayan proje çerçevesinde önce anneler eğitilecek; sonra annelerin çocuklarıyla vakit geçireceği oyun odaları kurulacak. Türkiye’nin 3-6 yaşlarındaki çocuğu cezaevine alan tek ülke olduğunu ifade eden proje yöneticileri, bu yeni uygulamanın dünya literatürüne gireceğini savunuyor
Bir çocuğun, dış dünyadan habersiz, suçlu annesiyle cezaevinde büyümesi mi sağlıklı, cezaevi dışında annesiz büyümesi mi? Yanıtı zor bir soru... Dünyada başka örneği olmasa da, Türkiye’de altı yaşına kadar çocuklar suçlu anneleriyle cezaevinde kalabiliyor, ancak bu çocukların cezaevi sonrası akıbeti bilinmiyor.
Çeşitli araştırmalar için mahkumlarla sık sık biraraya gelen biri akademisyen, ikisi sivil toplum örgütlerinden üç kadın kafayı bu çocuklara taktı. Doğuş Üniversitesi ve Hollanda Başkonsolosluğu’nu arkalarına, klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerini de yanlarına alarak bir proje hazırladılar, soluğu Bakırköy Kapalı Kadın Ceza İnfaz Kurumu’nda aldılar. Projenin idari koordinatörü Doğuş Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Doç. Gökhan Malkoç’un refakatinde bu üç kadınla buluştuk.
Doğuş Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aslı Akdaş Mitrani cezaevindeki durumu anlatarak başlıyor:
“Çocuklar güneş ışığı, erkek, araba, köpek, sokak görmeden izole yaşıyorlar ama bir taraftan da biliyoruz ki anneyle çocuk arasındaki bağ çok temel. Düşük eğitim düzeyi, oldukça genç yaşta anneler, çok sayıda çocuk... Bunlar zaten bırakın cezaevi koşullarını herhangi bir yerde annenin sabrını, tahammülünü ve disiplin becerilerini ciddi şekilde etkileyen stresörler. Aile içi şiddette de, çocuk istismarında da biliyoruz ki annenin stres altında olması çok temel bir risk faktörü. Bir de annelerle çocukları 15-20 kişinin kaldığı yatakhane ortamında düşünün... Oradaki koşullar dahilinde annenin aslında daha kaliteli annelik yapmasını nasıl sağlarız sorusundan yola çıktık. ‘Biz niye buradayız’ı çocuğuna nasıl anlatır, sorularına nasıl cevap verir, duygusal problemlerine çocuğu örselemeden nasıl tepki verir?”
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği temsilcisi, uzman klinik psikolog Birgül Haznedaroğlu ekliyor: “Tabii o çocuğun altı yaşında annesinden ayrılması lazım. Anne o gerçekliği çocuğa nasıl verecek, çocuk dışarıdaki dünyayı nasıl algılayacak? Anneyi biraz daha donanımlı hale getirirsek hayatları bir parça olsun kolaylaşır diye düşünüyoruz. İletişimlerini artırmak için oyun odaları yapacağız. Rol modelimiz yok çünkü diğer ülkeler çocuğun altı yaşına kadar anneyle kalmasına izin vermiyor. Kimi emzirme kesilince, kimi 12 ayda çıkarıyor. Bir buçuk yaşı geçen yok.”
ÇÖZÜM DIŞARIDAKİ YUVA
Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı temsilcisi uzman sosyolog Fulya Giray ise, aslında en ideal çözümün çocukların periyodik olarak dış dünyayla tanıştırılarak büyümeleri olduğunun altını çiziyor. Son sözü Doç. Malkoç söylüyor: “Algıların değişmesi çok önemli. Çocuğa orada sunulan dünya, ondan sonraki yaşamını büyük ihtimalle etkileyecektir. Kafasında oluşturacağı normlar büyük olasılıkla oradan kaynaklanacaktır. Toplumda eğer bir şeyleri iyiye götürmek![/images/100/0x0/55eaea1cf018fbb8f89ec997]()
istiyorsak, neler olup bittiğini dert edinmemiz, merak etmemiz lazım. Ah vah diyerek konuşmaktan çok, elimizi taşın altına sokmalıyız.”
ÖRNEK UYGULAMA KILAVUZU OLUŞTURULACAK
Proje yöneticileri cezaevinde kalan çocuk sayısının değişken olduğunu söylüyor. Ancak eldeki veriler, en fazla çocuğun, yaklaşık bin kadın mahkumun bulunduğu Bakırköy Kadın Cezaevi’nde kaldığını gösteriyor. Bir yıl sürecek üç ayaklı projenin ilk iki ayağını anne eğitimi ve oyun odaları oluştururken, üçüncü ayak 12-18 yaş arasındaki genç kızları kapsıyor. Onları hayata hazırlayacak öfke, stres, aile içi iletişim, ergenlik, cinsellik gibi 5-6 haftalık grup çalışması planlanıyor. Bu arada uygulamanın sürekliliği için cezaevi personelinin de eğitilmesi hedefleniyor.
FULYA GİRAY
Başka hayatlar mümkün
Suç geçmişi olan bireylerle yaşıyor bu çocuklar. Görüyorlar, model alıyorlar. Bizim çocuklarımız için sıradan olan, sabah işe giden, akşam eve gelen meslek sahibi anne babalar onların hayatlarında yok. Bir üniversite öğrencisiyle oturup kalkması bile bir eğitim aslında. Başka hayat mümkün fikrini de vermeye çalışıyoruz.
Çeşitli araştırmalar için mahkumlarla sık sık biraraya gelen biri akademisyen, ikisi sivil toplum örgütlerinden üç kadın kafayı bu çocuklara taktı. Doğuş Üniversitesi ve Hollanda Başkonsolosluğu’nu arkalarına, klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerini de yanlarına alarak bir proje hazırladılar, soluğu Bakırköy Kapalı Kadın Ceza İnfaz Kurumu’nda aldılar. Projenin idari koordinatörü Doğuş Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Doç. Gökhan Malkoç’un refakatinde bu üç kadınla buluştuk.
Doğuş Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aslı Akdaş Mitrani cezaevindeki durumu anlatarak başlıyor:
“Çocuklar güneş ışığı, erkek, araba, köpek, sokak görmeden izole yaşıyorlar ama bir taraftan da biliyoruz ki anneyle çocuk arasındaki bağ çok temel. Düşük eğitim düzeyi, oldukça genç yaşta anneler, çok sayıda çocuk... Bunlar zaten bırakın cezaevi koşullarını herhangi bir yerde annenin sabrını, tahammülünü ve disiplin becerilerini ciddi şekilde etkileyen stresörler. Aile içi şiddette de, çocuk istismarında da biliyoruz ki annenin stres altında olması çok temel bir risk faktörü. Bir de annelerle çocukları 15-20 kişinin kaldığı yatakhane ortamında düşünün... Oradaki koşullar dahilinde annenin aslında daha kaliteli annelik yapmasını nasıl sağlarız sorusundan yola çıktık. ‘Biz niye buradayız’ı çocuğuna nasıl anlatır, sorularına nasıl cevap verir, duygusal problemlerine çocuğu örselemeden nasıl tepki verir?”
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği temsilcisi, uzman klinik psikolog Birgül Haznedaroğlu ekliyor: “Tabii o çocuğun altı yaşında annesinden ayrılması lazım. Anne o gerçekliği çocuğa nasıl verecek, çocuk dışarıdaki dünyayı nasıl algılayacak? Anneyi biraz daha donanımlı hale getirirsek hayatları bir parça olsun kolaylaşır diye düşünüyoruz. İletişimlerini artırmak için oyun odaları yapacağız. Rol modelimiz yok çünkü diğer ülkeler çocuğun altı yaşına kadar anneyle kalmasına izin vermiyor. Kimi emzirme kesilince, kimi 12 ayda çıkarıyor. Bir buçuk yaşı geçen yok.”
ÇÖZÜM DIŞARIDAKİ YUVA
Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı temsilcisi uzman sosyolog Fulya Giray ise, aslında en ideal çözümün çocukların periyodik olarak dış dünyayla tanıştırılarak büyümeleri olduğunun altını çiziyor. Son sözü Doç. Malkoç söylüyor: “Algıların değişmesi çok önemli. Çocuğa orada sunulan dünya, ondan sonraki yaşamını büyük ihtimalle etkileyecektir. Kafasında oluşturacağı normlar büyük olasılıkla oradan kaynaklanacaktır. Toplumda eğer bir şeyleri iyiye götürmek
ÖRNEK UYGULAMA KILAVUZU OLUŞTURULACAK
Proje yöneticileri cezaevinde kalan çocuk sayısının değişken olduğunu söylüyor. Ancak eldeki veriler, en fazla çocuğun, yaklaşık bin kadın mahkumun bulunduğu Bakırköy Kadın Cezaevi’nde kaldığını gösteriyor. Bir yıl sürecek üç ayaklı projenin ilk iki ayağını anne eğitimi ve oyun odaları oluştururken, üçüncü ayak 12-18 yaş arasındaki genç kızları kapsıyor. Onları hayata hazırlayacak öfke, stres, aile içi iletişim, ergenlik, cinsellik gibi 5-6 haftalık grup çalışması planlanıyor. Bu arada uygulamanın sürekliliği için cezaevi personelinin de eğitilmesi hedefleniyor.
FULYA GİRAY
Başka hayatlar mümkün
Suç geçmişi olan bireylerle yaşıyor bu çocuklar. Görüyorlar, model alıyorlar. Bizim çocuklarımız için sıradan olan, sabah işe giden, akşam eve gelen meslek sahibi anne babalar onların hayatlarında yok. Bir üniversite öğrencisiyle oturup kalkması bile bir eğitim aslında. Başka hayat mümkün fikrini de vermeye çalışıyoruz.