Çocuklar korkularıyla nasıl başa çıkabilir

Korku doğuştan getirilen bir duygu değildir. İnsanlara çocukluklarından itibaren öğretilir. Çocukluk yıllarında başlayan ve genellikle “korumak” amacıyla davranış biçimi haline getirilen öğrenilmiş ilk korkulara örnek vermek gerekirse...

- “Aman koşma düşersin!”
- “Koşup terleme yoksa hasta olursun!”
- “Ağaca çıkayım deme yere kapaklanırsın!”
Bu şekilde hayatınıza giren ve başlangıçta çok da masum görünen bu ikazlar, uzun vadede çocuğun dokunmaktan, koşmaktan, terlemekten, ağaçlara tırmanmaktan korkmasına yol açar. Çocukları koruma içgüdüsü, istemeden onlara hareket etmenin, denemenin, cesaretin ve deneyimin korkusunu öğretir.
Büyüdükçe içeriği değişen korkular, okul ve gençlik yıllarında da tüm etkinliğiyle devam eder:
- “Okula geç kalırsan sınıfta kalırsın!”
- “Zayıf alırsan başarısız olduğuna inanırlar!”
- “Başaramazsan rezil olursun!”
- “Kötü karne getirirsen bizi utandırırsın!”
- “İyi bir meslek seçemezsen emeklerimiz boşa gider!”
- “Sınavı kazanamazsan hayatın kayar!”
- “Bu işe giremezsen işin çok zor!”
- “İşi başaramazsan seni kovarlar!”
Bu şekilde şiddeti giderek artan korkular, sonunda insanı “başarısızlık korkusu”yla baş başa bırakıverir.
Korku aslında tüm canlılarda tehlike hissi ve endişesi doğduğunda ortaya çıkar; kendini korumak, başını dertten kurtarmak hamlesi olarak varlık gösterir.
Yani ancak hayati tehlike durumunda yaşanan korku normal ve/veya sağlıklı diyebileceğimiz doğal korkudur. Bunun dışındaki korkular ise öğretilmiş korkulardır.

ÇOCUKKEN KORKUTULMUŞ ÇOCUKLAR İLERİDE NE GİBİ KORKULAR YAŞAR

Evet çocuklarınız çocukluk döneminde korkutulmuş ise yetişkin birer birey olduklarında iş hayatında 3 çeşit korku modeli geliştirebilirler.
1- Başarısızlık korkusu: Çalışma hayatında başarılı olamamanın en büyük sebebi başarısızlık korkusudur. En basit riskleri bile göze alamayan kişiler, kendilerini geliştirme yolunda adım atmakta zorlanırlar.
“Başaramazsam rezil olurum!” endişesi her zaman her konuda, üstelik yetenekli oldukları alanlarda bile birkaç adım geride kalmayı tercih etmelerine yol açar. Ne kadar geride dururlarsa kendilerinin o kadar güvende olacaklarına inanırlar.
2- Başarma korkusu: Bazen başarmak ihtimali de kişiler için korku yaratabilir. Başlangıçta kulağa çok saçma gelse de, getireceği yeni yük ve sorumluluklardan korkarlar. Yüzmeyi bildikleri halde boğulmaktan korkarak sadece standartlarını korumayı yeterli bulurlar.
3- Değişim korkusu: Var olan şeylerin değişmesinden duydukları korku yüzünden öne ya da arkaya hiçbir şekilde adım atmamayı tercih ederler.

Onları cesaretlendirin

Türkiye’de yaşayan muhteşem bir insan potansiyeli var ve aileler son yıllarda çocukları için sınırsız imkanlar sağlamaktalar. Bu potansiyelin doğru değerlendirilmesi, ülkenin geleceği için çok önemli.
Tam da bu sebeple çocuklardan olağanüstü verim alabilecekken onları gereksiz korkularla beslememek gerek. Tam tersi cesaretlendirirsek, çok güzel nesiller yetişecektir.
Buna hep birlikte inanmalı, çocuklarımızı ve gençlerimizi cesaretlendirmeliyiz.
Maslow teorisindeki “ihtiyaçlar hiyerarşisi”nde de gördüğümüz üzere, ortalama bir aile zaten çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamakta. Bizim onlar için temennimiz, her çocuğun kendini gerçekleştirebilme yolculuğuna yardımcı olmak. Haydi, korkularınızla vedalaşın.