Güncelleme Tarihi:
EVSİZ KALANLARA BAŞLARINI SOKACAK BİR YUVA OLSUN DİYE İNŞA EDİLDİ
2005 yılında meydana gelen Katrina Kasırgası'nın en çok etkilediği yer New Orleans oldu. Faciadan bir yıl sonra da Brad Pitt, kurduğu Make It Right adlı vakıf aracılığıyla hatta cebinden de milyon dolar ile ifade edilen bir para harcayarak o bölgede konutlar inşa etmeye başladı. İlk adımı 2006'da atılan bu evler, kasırga yüzünden başlarını sokacak bir çatıdan mahrum kalanlara, değerinden daha ucuza satıldı. Fakat aradan geçen zaman içinde evlerde ardı ardına sorunlar yaşanmaya başladı. Üstelik iddialara göre bu sorunlardan bazıları sadece yapısal değil, yaşayanların sağlığını ve hayatını tehdit eden türden.
2018'DE DAVA AÇILDI
Temelleri, birçok ünlünün de katıldığı törenlerle, son derece gösterişli bir şekilde atılan bu evler 2018 yılından bu yana da dava konusu. O davada evlerde yaşayan ve ortaya çıkan sorunlardan zarar görenleri avukat Ron Austin temsil ediyor. Austin, Newsnation programının sunucusu Ashleigh Banfield'a konuk oldu. Programda yaptığı değerlendirmede Brad Pitt'i kast ederek bu sorunlu evlerde yaşayanların, aktörün cazibesine kapıldığını ileri sürdü.
'BRAD PITT'İN SATTIĞI DÜŞE İNANDILAR'
Avukat Ron Austin, Pitt'e gönderme yaparak "Ona inandılar. Bu insanlar onun sattığı düşe inandılar. Ne yazık ki ellerinde tutulmamış sözler kaldı" diye konuştu. Austin, bu insanların, aslında yerle bir edilmesi gereken çürük evlerde yaşamak zorunda kaldıklarını da sözlerine ekledi.
BİR KADININ HAYATINI KAYBETTİĞİ İDDİA EDİLİYOR
İddialara göre bütün bu yapısal sorunlar da termit ve zehirli küfe neden oldu. Bu durum evlerde yaşayanlarda çeşitli sağlık sorunlarına yol açtı. Hatta Trudy Green adlı kadının, bu yüzden öldüğü de iddialar arasında. İşin daha da kötü yanı bu sorunların çözümü için bir muhatap bulunamıyor. Avukat Ron Austin, o dönemde inşaatları yürüten Make It Right adlı vakfın da kapısına kilit vurduğunu sözlerine ekledi. Avukat Austin, 2018 yılından bu yana vakıfla ilgili kişilerin davaya dahil olup sorunları nasıl çözeceklerini öğrenebilmek için büyük çaba harcadıklarını söyledi.
PROGRAMCI BANFIELD SORUNLARI ÖZETLEDİ
Brad Pitt, 2018 yılında evlerin onarımı için kendi cebinden para harcadı fakat bu da sorunların çözülmesine yardımcı olmadı. Ashley Banfield programında evlerin, New Orleans'ın tropikal iklimine uygun şekilde inşa edilmediğini anlattı. Sonra da "bazı evlerin dış cephelerinde su geçirmez boya kullanılmadığını, bazılarının yağmur olukları olmadığını" söyledi. Evlerden bir bölümünün çatı yalıtımlarının kötü yapıldığını bunun sonucu olarak da binaların nemden zarar gördüğünü sözlerine ekledi.
Ashley Banfield'ın programına bağlanan bir kaynak da Pitt'in konutların inşasındaki aksaklıklardan sorumlu olmadığını fakat yine de çözüm için, olumlu bir sonuca ulaşmak için elinden geleni yapmaya hazır olduğunu belirtti.
KASIRGA YIKTI GEÇTİ
Takvimler 2005 yılını gösteriyordu. Dünya 1990'lü yılları geride bırakmış ve 2000'lerde yani yeni bir çağda ilerlemeye başlamıştı. Teknolojinin giderek hayatın her alanını daha fazla kapladığı bu çağda artık bazı şeylerin geride kaldığı düşünülüyordu. Özellikle de dünyanın süper güçlerinden biri olarak nitelendirilen ABD'de. Ama öyle olmadı...
YÜZLERCE CAN KAYBI, BİNLERCE EVSİZ
İnsanoğlu, doğaya istediği kadar hakim olamadığını ve asla da olamayacağını çok büyük bir felaketi yaşayarak öğrendi. Üstelik de bu acı tecrübe, "yenilmez güç" ABD'de meydana geldi. Bu koca ülke bile doğanın gücü önünde diz çöktü. Bedeli de yüzlerce can kaybı oldu. ABD'nin tarihinde tanık olduğu en yıkıcı ve ölümcül kasırgalardan biri olan Katrina'nın ardından ortaya çıkan görüntüler dünyayı dehşete düşürdü. Elbette en çok da o kasırganın vurduğu bölgelerde yaşayanları. 23 Ağustos 2005'te Bahamalar üzerinde oluşmaya başladı Katrina Kasırgası. Meksika Körfezi'ne ulaştığında şiddetini artırdı ve Florida'nın güneyini aştıktan sonra asıl vurduğu yer olan Missisippi kıyısına ulaştı. Artık kasırganın hızı saatte 160 kilometreye çıkmıştı.
'CAZIN BAŞKENTİ' SULAR ALTINDA
Takvimler 29 Ağustos sabahını gösterirken de en yüksek hasara ve can kaybına neden olduğu yer olan New Orleans'a ulaştı. Bölgenin 53 farklı yerinde kurulmuş olan sel koruma sistemi çöktü. Milyonların "caz müziğinin başkenti" diye tanımladığı New Orleans, kelimenin tam anlamıyla sulara gömüldü. Katrina Kasırgası, kentin yüzde 80'ini yıktı geçti. Toplamda 2 bine yakın kişinin hayatını kaybettiği, binlerce kişinin de evsiz kalmasına neden olan Katrina Kasırgası, New Orleans'tan yansıyan dehşet verici görüntülerle hafızalara kazındı.
İNŞAATTA ÇALIŞIRKEN ÇEKİLEN GÖRÜNTÜLERİ YAYINLANDI
İşte o kasırganın ardından New Orleans halkının yaralarını sarmak için herkes elinden geleni yapmaya başladı. En çok da o bölgelerde evleri de bulunan gösteri dünyasının ünlüleri. Aralarında en çok dikkat çeken kişi de Brad Pitt olmuştu. Ünlü oyuncunun kurduğu Make It Right adlı vakıf aracılığıyla Aşağı Dokuzuncu Bölge'de 2008 yılında inşaat başladı. Evlerin inşası 2015 yılına kadar sürdü. Evlerin yapımı için düzenlenen kampanyaya Bill Clinton'dan Ellen De Generes'e kadar çok sayıda ünlü de destek verdi. Hatta Pitt'in, inşaatlarda çalışırken çekilen fotoğrafları dünya basınında yer aldı.
GERÇEK KISA SÜRE SONRA ORTAYA ÇIKTI
New Orleans'ta yapılan bu 109 ev için ünlülerin mimarları ve iç mimarları da çalıştı. Katrina'dan kurtulan birçok kişi hayatlarında ilk kez bir ev sahibi olma imkanı buldu. Kasırga ile darmadağın olan hayatlar yeniden toparlanmaya başladı. Özetlersek... Pitt'in girişimiyle inşa edilen evler o dönem için çok büyük bir umut kaynağı oldu. Tüm evlerin yapımı da 2015 yılında tamamlandı. Fakat sonra gösterişli bir şekilde temelleri atılan, aylarca ünlüler aracılığıyla basının gündeminden düşmeyen bu evlerle ilgili beklenmedik bir gerçek kısa süre önce ortaya çıktı.
TERMİT İSTİLASINDAN HASTALANANLAR OLDU
En eskisinin temelleri 2008'de atılan bu evlerin çoğu çürük çıktı! Hatta Brad Pitt ve yardım vakfı aleyhine açılan davada sunulan belgeler, evlerin bir dizi korkutucu kusurunu gözler önüne serdi. Elektrik sorunlarından kaynaklanan yangınlar, çürüyen verandalar sıhhi tesisat sorunları, sağlığa zararlı olan siyah küf evlerde yaşayanların en çok şikayet ettiği sorunlar. Bazı evlerin sakinleri de termit istilası yüzünden hastalandıklarını ileri sürdü.
'BU EVLERİN BAZILARI 10 YILLIK BİLE DEĞİL'
Bu evler bazı çalışmalara ve araştırmalara da konu oldu. Bu araştırmaların bir parçası olarak Brad Pitt'in inşa ettirdiği evlerden birinde bir süre yaşayan Şehir Araştırmacısı akademisyen Judith Keller işlerin zaman geçtikçe daha da kötüye gittiğini söyledi. Keller raporunda evlerin durumunu şu satırlarla ifade etti: "Bu yapıların bazıları 10 yıllık bile olmadığı halde yalnızca altı tanesi iyi durumda."
SAKİNLERİN MADDİ DURUMU ONARIM İÇİN YETERSİZ
2018 yılında bu evlerden bazıları yoğun küf nedeniyle yıkıldı. Aynı durum geçen yıl da tekrarlandı. Yine bazı evler aynı sorun nedeniyle yıkıldı. Bazı sakinlerin de bütün bu sorunlar yüzünden yaşadıkları yerleri terk ettikleri belirtildi. Araştırmacı Judith Keller'e göre projenin son üç yılda giderek daha kötü bir hale gelmesi şaşırtıcı. Üstelik bu sorunların çözümü için adım atılmıyor. Evlerde yaşayanların ise gerekli onarımları kendilerinin yapabilmesi maddi olarak mümkün değil.
Pitt'in önderliğinde başlayan bu kampanya sırasında yapılan evler başlangıçta yüksek teknoloji ürünü gibi görünüyordu. Frank Gehry, David Adjaye ve Shigeru Ban gibi ünlü mimarlar proje için çalıştı. Evlerde güneş paneli, enerji korumalı ısıtma sistemi gibi özellikler vardı. Ayrıca dönüştürülebilir malzemeler de kullanıldı. Evler maliyetinin çok altında 150 bin dolara satıldı. Pitt de o dönemde bu projenin, 'dünya çapında uygulanabilecek düşük bütçeli çevre dostu inşaata' örnek olacağını ileri sürmüştü.
GİZLİLİK ANLAŞMASI
Çok kısa bir zaman içinde evlerde küf, sızıntı ve çürüme oluşmaya başladı. Bu sorunların ortaya çıktığı ilk dönemlerde Pitt'in vakfı onarımları da üstleniyordu. Ancak sonra bu durum da değişti. Evlerin sakinleri sorunlarını anlatıp çözüm aramaya başlamadan önce gizlilik anlaşması imzalamaya zorlandı. Keller bu durumu da "İşte o zaman ev sahipleri bütün bunların şüpheli olduğunu düşünmeye başladı" diyerek özetledi.
VAKIF 'SIRRA KADEM BASTI'
2014 yılında ise başka beklenmedik gelişmeler yaşandı. O dönemde birlikte olan Brad Pitt ve Angelina Jolie, New Orleans'ta bulunan ve sık sık gidip kaldıkları evi sattı. Ardından yine o sıralarda Pitt'in Make It Right adlı vakfı da "sırra kadem bastı." İnternet sitesi güncellenmemeye başladı. Sonra da sayfa tamamen ortadan kayboldu. Vakfın telefonu cevap vermez oldu. Keller bu konuda da "Make It Right Vakfı'ndaki herkes ortadan kayboldu" diye konuştu. Judith Keller, araştırmasına başladıktan sonra vakıf yetkilileriyle iletişim kurmak için attığı bütün adımların sonuçsuz kaldığını söyledi.
TOPLU DAVALAR AÇILDI
2018 yılında Evlerde yaşayan bazı sakinler Pitt ve Make It Right Vakfı aleyhine yasal yollara gitmeye başladı. Bu kişiler yaşadıkları evlerde oluşan sorunlar yüzünden "ruhsal sıkıntı" ve "maddi kayıp" yaşadıklarını ileri sürüp çözüm için hiçbir adım atılmadığı gerekçesiyle toplu dava açma yolunu seçtiler.