Anadolu Türküleri sahipsiz kaldı... Hasan Saltık bugün toprağa verilecek

Hasan Saltık’ın, bir müzik arkeologu gibi çalışarak ülkemizin zengin kültür potansiyelini ortaya çıkarmaya dönük hayata geçirdiği 850’yi aşkın proje; Anadolu kültür mirasının, uluslararası festivaller yoluyla dünyaya açılmasına, dünyanın en prestijli arşiv ve kütüphanelerinde dinleyicilerle ve akademisyenlerle buluşmasına imkân sağladı. Yayınları; ‘Anadolu müziğinin dünyaya açılan yüzü’ oldu.

Hollanda’da Prens Claus Ödülü alan Hasan Saltık’a, ödülü Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Sjoerd Gosses vermişti.

Liberation gazetesi onun için “Hasan Saltık olmasaydı Anadolu sessiz kalırdı” derken New York Times “Anadolu’daki fısıltıya dönüşmüş sesleri toplayıp, bunlardan armonik bir gök gürültüsü çıkaran adam” diye tanımladı. İstanbul Teknik Üniversitesi, Anadolu’nun ses zenginliğini ortaya çıkarıp dünyaya tanıtan çalışmaları nedeniyle kendisine ‘Fahri Doktora Beratı’ verirken Time Dergisi onu “Türkiye’nin müzik antropoloğu” olarak nitelendirerek ‘Europe and Heroes’ adlı, 19 kişiye verilen ödülden birini vererek Avrupa’nın kahramanlarından biri olarak seçti. ‘Anadolu kültürüne ve dünya kültürüne katkıları’ nedeniyle 2003’te Hollanda Kraliyet Ailesi ‘Prience Claus Nişanı’na layık gördü.

İşe unkapanı’nda başladı

1964 yılında Tunceli’de doğan Hasan Saltık’ın müzikle ilgisi ortaokul yıllarında başlıyor. İstanbul Devlet Konservatuvarı’nda obua eğitimini ekonomik güçlükler yüzünden yarıda bırakmak zorunda kalıyor. Askerlik dönüşü amcasının oğlu müzisyen Rahmi Saltuk’un yanında çalışmaya başlayarak adımını attığı Unkapanı müzik piyasasında 1991 yılında kendi başına kurduğu Kalan Müzik ile farklı bir yol izleyerek bugünlere geldi.
Popüler müzik piyasasının kalbi Unkapanı İMÇ’de küçük bir dükkânda dönemin önde gelen protest müzik grubu Grup Yorum’un albümünü çıkartarak başladı asıl yolculuğu. Arabesk, pop, taverna müziklerinin revaçta olduğu bir dönemde o kendisine başka bir yol seçti. Kardeş Türküler, Erkan Oğur, Gülay gibi daha popüler isimlerle yaptığı albümlerden gelen kazancı arşiv projelerine yatırdı.

Hasan Saltık, İstanbul’a ilk geldiği gün amcası İsmail Saltık ile Sirkeci’deki vapur iskelesinde.

TEK ÇATI ALTINDA TOPLADI

Müzik yazarı Murat Meriç onun yaptıklarını ve Kalan Müzik’in yolunu şöyle özetliyor: “Grup Yorum’dan, Kardeş Türküler’e, Aynur’dan Muammer Ketencoğlu’na, Fikret Kızılok’tan Kesmeşeker’e, Peyk’ten Neşet Ertaş’a herkesin yolu bir şekilde Kalan’dan geçti. Selahattin Pınar’dan Yorgo Bacanos’a, Seyyan Hanım’dan İbrahim Özgür’e arşivimize kazandırdığı isimlerden söz etmiyorum bile... Kürtçeden Ermeniceye memleketin bütün dillerini ve hicazdan caza, saray müziğinden âşık külliyatına, kantodan rock’a, gazellerden laternaya bildiğimiz/bilmediğimiz bütün zenginliklerini tek çatı altında toplamayı başardı.”

EN BÜYÜK YATIRIMI ARŞİVDİ

Unutulmaya yüz tutmuş arşivlik kayıtlarını elinde bulunduran koleksiyonerlerden ve eski müzisyen ailelerinden derlediği eserleri yayınladı. Pomak göçmenlerinden Tahtacı Türkmenlerine, Sadettin Kaynak’tan, Münir Nurettin Selçuk’a, Hacı Taşan’dan, Hisarlı Ahmet’e, Hafız Yaşar’dan Muharrem Ertaş’a; Neşet Ertaş’tan Neyzen Tevfik’e, Malatyalı Fahri’den Âşık Veysel’e uzanan geniş bir arşiv malzemesini müzikseverlere ulaştırdı.
Eski kültür değerlerinin yanı sıra Ahmet Aslan, Barbaros Erköse, Birol Topaloğlu, Cafe Aman İstanbul, Cengiz Özkan, Erkan Oğur, Fuat Saka, Grup Yorum, İsmail Hakkı Demircioğlu, Kardeş Türküler, Leman Sam, Mikail Aslan, Niyazi Koyuncu, Selçuk Balcı, Suren Asaduryan, Şevval Sam gibi sanatçı ve grupların yeni projelerini de buluşturdu müzikseverlerle.

NEŞET ERTAŞ’I TÜRKİYE’YE DÖNDÜRDÜ

 70’li yıllarda Almanya’ya yerleşen ve Türkiye’ye küskün büyük ozan Neşet Ertaş’ın ülkesiyle barışmasını, yurda dönmesini sağlayan isim de Hasan Saltık’tı. Son olarak vasiyeti üzerine bulduğu makara bant kayıtlarından 3 long play ve 1 CD yayınlayan Hasan Saltık büyük ustanın döndükten sonra çıktığı açık hava konserini şöyle anlatmıştı AA’ya verdiği son röportajında:

Hasan Saltık, büyük ozan Neşet Ertaş ve usta oyuncu Tuncel Kurtiz ile Kaz Dağları’nda...

“Almanya’da artık öyle bir duruma gelmiş ki, düğünlerde çıkıyor, çok komik fiyatlarla. ‘Ağabey, 5-6 bin kişi seni izleyecek.’ dedim. ‘Nasıl yani?’ dedi. ‘Ağabey sadece üniversite öğrencileri, gençleri göreceksin’ dedim.
Buraya getirdik, açık havada konseri yapacağız, heyecandan tir tir titriyor. Ben de fazla heyecan yapmasın diye Şener Şen’i aldım yanıma kulise gittik. Şener Şen’i görünce tabii filmlerinden biliyor, biraz rahatladı. Perdenin arkasından baktı. Arada Şener Şen ile sohbet ediyorlar. Bana döndü, ‘Hasan bizim Abdallar yok. Onların parası yoktur. Onlar bir köşede kıvrılmıştır dışarıda. Sen onları ne yap et içeri sok.’ dedi. Dışarı çıktım. Açıkhava’nın dışında gerçekten 90-100 kişilik hemen Kırşehirli oldukları belli, esmerler, zaten birbirlerini tanıyanlar toplanmış, Neşet Baba’yı dinlemek için çimenlerin üzerine oturmuşlar. Onları içeri aldık, merdivenlere oturttuk çünkü yer yok. Onlar Neşet Baba çıkınca iç ceplerinden kaşıkları çıkarttılar bir şov yapmaya başladılar, inanamazsın. Ondan sonra rahatladı. ‘Neşet ağabey bak aldık. Hadi sen çık. Rahatla. Bak 30 yıl sonra konser veriyorsun.’ dedim. Bu arada basın yıkılıyor, Neşet Usta 30 yıl sonra ilk defa Açıkhava’da büyük konser veriyor, diye. Şener Şen, ‘Sen bundan sonra Ankara, İzmir, Kırşehir konserleri de yaparsın’ dedi. ‘Yok, Hasan’ı kıramadım. Bu deli çocuk beni getirdi. Tövbeler olsun. Ben dönerim’ dedi. Bu arada Ankara, İzmir, Kırşehir konserlerini yaptı. Sonra Neşet ağabey Şener Şen’i görünce, ‘Vallahi doğru söylüyormuş.’ dedi.”

İstanbul Teknik Üniversitesi’nin ‘fahri doktora’ unvanı verdiği Hasan Saltık, 6 Nisan 2017’de düzenlenen törenle beratını almıştı.

ÖĞRENCİLERE BURS VERİP ANADOLU’YA GÖNDERDİ

Derleme ve arşiv işine çok önem verdi Hasan Saltık. Bir telefon konuşmasından atlayıp gittiği Macaristan Radyosu’nda Nâzım Hikmet’in bilinmeyen kayıtlarına ulaştı ve onları ortaya çıkardı. Atina’da Küçük Asya Vakfı’nın kapısını çalıp Trabzon’dan göçen Rumların bütün kayıtlarını Türkiye’ye getirdi.

Öğrencilere, akademisyenlere burslar vererek, kayıt cihazları, fotoğraf makineleriyle donatarak Türkiye’nin dört bir yanına yolladı. Eski taş plak kayıtlarının nasıl temizleneceğini öğrensinler diye Londra stüdyolarına kendi teknisyen kadrolarını gönderdi.
Merak bela değil başarıdır diyerek merakının peşinden gitti hep. Gittiği her yerden yeni kültür hazineleriyle döndü. Bu kez dönmeyeceği bir yolculuğa çıktı.

Ama Kalan Müzik’in 30’uncu yılını kutlamak ve gelecek için o kadar çok proje bıraktı ki geride her biri çıktığında biz onu yeniden sevgi ve minnetle hatırlayacağız.

Cenaze töreni bugün

Türk müziği, Anadolu, Kafkas ve Balkan türkülerini derlediği binden fazla albüm çıkartan Kalan Müzik’in sahibi Hasan Saltık, 57 yaşında vefat etti. Önceki gün geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybeden Saltık, sanat dünyasını yasa boğdu. Saltık’ın cenazesi bugün saat 13.00’te Kartal Cemevi’nde yapılacak cenaze töreninin ardından Küçükyalı Mezarlığı’nda defnedilecek.

Hasan Saltık’ın çalıştığı birçok sanatçı ile birlikte 2020 Altın Kelebek Ödülleri Töreni’nde ödül almıştı.

ZİRVEDEYİM VE YALNIZIM

* Bülent Şakrak: “Ben: Hasan abi nasılsın?
Hasan Saltık: İyi Şakrak, zirvedeyim ve yalnızım. (Kahkahalar)”
Ah be abi... Türkü sormayı, tarih dinlemeyi, gülmeyi, gece yarısı telefonlarını çok özleyeceğim. Ne diyeyim... Devrin daim olsun. Olur da zaten. Eyvallah...
* Sunay Akın: Bu ülke bir müze adamını kaybetti... Hasan Saltık, Anadolu müziğinin en değerli hafızasıdır. Çok erken kaybettik onu. Ê Suzan Kardeş: Ah be Hasan’ım... Seni çok seviyoruz, çok.
* Aynur Doğan: Herkesin çaresizliğine çare, umutsuzluğuna umut oluyordun. Nefesimi kestin. Hayatımdaki en dayanılmaz acı oldun bugün.
* Tolga Sağ: Hayatımdan ne çok anıyı alıp götürdün. Çok erken oldu abi.
* Fettah Can: Müzik dünyası temiz kalmış nadir adamlardan birini kaybetti, başımız sağ olsun.
* Cemal Şan: Bir kolum koptu... Hasan, Hasan, Hasan, Hasan...
* Haluk Levent: Abimiz... Daha çok işimiz vardı Hasan abi...

Hasan Saltık’ın vefatı sanat dünyasının ünlü isimlerini yasa boğdu. Tanınmış birçok isim Saltık’la ilgili üzüntülerini Instagram’da yaptıkları paylaşımlarla ifade etti.

Hoşça kal Hasan Baba

* Ziya Selçuk: Anadolu kültürüne, türkülerimize katkılarıyla millet hafızamızda yer eden değerli müzik insanı Hasan Saltık’a Allah’tan rahmet, tüm sevenlerine başsağlığı diliyorum.
* Ajda Pekkan: Çok üzgünüm, tanışmıştık kendisiyle. Çok kıymetli bir arşivi vardı. Müzik alanında çok önemli çalışmalar yaptı. Mekânı cennet olsun.
* Yavuz Bingöl: 30 yıllık kadim dostum sevgili Hasan Saltık’ı kaybettik. Ülkemiz için, Anadolu kültürü için çok büyük bir kayıp. Can dostum, mekânın cennet olsun. Seni hiç unutmayacağız.
* Suavi: Sen sanat, kültür, müzik ve dostluk/dayanışma adına erken ve büyük bir kaybısın memleketimizin. Gerçekten çok üzgünüm değerli dostum.
* Yılmaz Erdoğan: Sevgili arkadaşım, müziğin, muhabbetin, sevginin ve paylaşmanın ustası Hasan Saltık’ı kaybetmenin acısını yaşıyorum.
* Birsen Tezer: Türk müzik sektörüne çok değerli eserler ve projeler kazandıran, ilk albümümde bana Kalan Müzik’in kapılarını sonuna kadar açan ve sonrasında her daim yanımda duran sevgili Hasan Saltık’ı kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyim. Ailesi ve sevenlerine başsağlığı dilerim.
* Kubat: Ah Hasan baba ah... Türküler ve Anadolu’da hayat bulmuş tüm müzik türlerinin manyetik alanıydın sen. Dedelik var soyunda, hep gönül yaptın huyunla, erenlerin yolunda... Hoşça kal Hasan baba.
* Hakan Altun: Düzgün ve kaliteli müzik yapan, az KALAN prodüktörlerden biriydin sen. Türkiye’deki müzik sektörüne yaptığın katkının, verdiğin emeklerin sonuna kadar şahidiyim. Nurlar içinde uyursun inşallah, mekânın cennet olsun.
* Ercan Saatçi: Hani “güzel adam” derler ya... İşte Hasan Saltık odur. Başta ailesi olmak üzere hepimizin başı sağolsun. Müzik sektörü
yeri dolmayacak birini kaybetti.
* Belkıs Akkale: Kalan Müzik’in kurucusu Hasan Saltık’ı kaybetmenin üzüntüsü içerisindeyiz. Kendisine Allah’tan rahmet, sevenlerine başsağlığı dileriz.
* Volkan Konak: Hasan Saltık kardeşimin acısını en derinden yaşıyor, kederli ailesine, sevenlerine ve müzik camiasına sabırlar diliyorum.
* Cem Davran: Ah ya çok üzgünüm, çok. Hep iyiliğini, dostluğunu gördüm, ah be Hasan.
* Oktay Kaynarca: Benim yüreği, gönlü güzel kardeşim... Artık sensiz eksiğiz. Artık söylediğimiz her türküde sen de olacaksın. Uğurlar ola Hasan Saltık.
* Haluk Piyes: Canım abim, elinden gelen tüm destekleri benden asla esirgemedin. Tüm filmlerimde senin imzan var. Kaç kişinin yolunu açtın. Müzik ve hayat felsefelerimiz, süslü sofralarımız yarım kaldı. Özleyeceğim. Kahkahan ve ruhunun melodisi ile buluşana dek mekânın cennet ola.
* Polat Yağcı: Bu sefer olmadı be Hasan abim... Yattığın yer cennet olsun.
* Burhan Şeşen: Ah be Hasan.
* Ezel Akay: “Neredesin Firuze” müziklerinin yapımcısı, yeni Türkiye’nin müzik kültürünün büyük kaynağı, dost, kardeş ve en önemli müzik danışmanım Hasan Saltık! Ne yaptın kardeş, ne yaptın...