Şeflerin gözdesi, yıldızlı tabakların vazgeçilmezi

Anavatanı Güney Amerika olan patates hakkında birçok ilginç bilgi var; örneğin domates, patlıcan ve biberle birlikte patlıcangiller familyasının bir üyesi. Amerikan filmlerinden çıkıp marketlerimize giren tatlı patatesinse patatesle uzak yakın akrabalığı yok! Tatlı patates tamamen farklı bir botanik aileye ait. Görünüm ve lezzet olarak çok benzediği normal patatesten yüzde 50 daha fazla lif içeriyor.

Patatesin yanına yakışmayacağı sebze ve et yok, tek başına da nefis. Bu sene sonbahar hasadı çok bereketli geçen patatesi pazarda, markette bolca göreceğiz ve muhtemelen uygun fiyatlı olacağı için de bolca yiyeceğiz. Uyumlu bir sebze olduğu için başlıkta da dediğim gibi ister dümdüz kızartır ya da haşlayıp yersiniz, isterseniz şefler gibi süsler püsler, davet sofralarının baş tacı edersiniz.

Ülkemizde Ödemiş’ten Nevşehir’e patatesiyle ünlü birçok bölge var. Yine de satın alırken hangi cins patates aldığımız yazmaz etiketinde. Pazarda ya taze ya da kışlık diye ayrılır cinsler... Halbuki farklı çeşitlerinin farklı nitelikleri ve farklı kullanımları vardır. Türkiye’de yetişen cinsleri et ve kabuk renklerine göre beyaz, sarı ve kızıl diye kabataslak üçe ayırabiliriz.

Kızıl patates: Nişastası boldur. Diğerlerine göre en iri boyutta olur ve kabukları da kızıl-kahve ve kalındır. Nişastası yüksek olduğu için fırınlama ve kızartma için harikadır. Kabukları soyulup haşlandığında ipeksi patates püresi veya lezzetli bir gnocchi için kullanabilirsiniz.

Beyaz patates: Küçük ve orta boyda; kabukları sarımsı beyaz ve incedir. Çok amaçlı sınıfına girer ve patates püresinde, salatalarda, sotelenmiş sebzelerle veya fırın güveçlerde kullanılır.

Sarı patates: Mumsu yapılı, pürüzsüz açık kahve-altın rengi kabuğuyla ayırt edilir. Tereyağlı lezzetiyle püre yapımına ve fırında pişirmeye uygundur.

İri, kızıl-kalın kabuklu patatesle yapılacak çıtır bir patates kızartması için çok basit birkaç önerim var. İnce, uzun ve mümkün olan en eşit çubuklar şekilde kesin. Soğuk suda bekletin. Dışındaki fazla nişastası gitsin ki çıtır bir dış doku elde edelim. Ardından kurulayarak derin yağda kızartın. Çıkarınca sıcak sıcak tuz, isterseniz biraz tulum peyniri ve tütsülenmiş kırmızı toz biber serpin. Baharatı ve peyniri damak tadınıza göre çeşitlendirebilirsiniz, sıcak sıcak tadına doyum olmayacaktır.

Sosyal medya sayesinde hayatımıza farklı farklı patates kızartma yöntemleri giriyor. Çeşitli cips yapma yöntemleri... Bunlardan bazılarını geçen yıl yazmıştım. Bu kez size evinizde bir şef gibi sunabileceğiniz tarifler yazacağım. Patatesli tiftik sarma tarifimi yanındaki QR kodu okutarak Lezzetli Hayat
(@hurriyetlezzetlihayat) Instagram hesabımızdaki videosundan izleyip kolaylıkla yapabilirsiniz.

LAVABONUN ALTINA KOYMAYIN!

◊ Satın alırken yumuşamış, pörsümüş olanları almayın.

◊ Patatesleri buzdolabında saklamayın. Serin, karanlık ve iyi havalandırılan bir
yerde bekletebilirsiniz. Lavabo altı veya cihazların yanı gibi yüksek sıcaklık ve
nemden uzak tutun.

◊ Patateslerin hava alabildiğinden emin olun. Sepette veya kâğıt torbada saklayın.

◊ Patatesleri saklamadan önce yıkamayın, aksi takdirde nem erken bozulmaya yol açar.

◊ Düzenli olarak kontrol edin ve bozulma belirtileri gösterenleri ayıklayın,
aksi takdirde çürüme hızlıca diğerlerine yayılır.

◊ Patatesler filizlenmeye başlarsa, filizi çıkarın ve yeşil alanları kesin. Yeşillenmiş kısımları derin soyarak yiyebilirsiniz.

KADAYIFLI PATATES TOPLARI (4 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

◊ 4-5 patates

◊ 1 tatlı kaşığı tuz

◊ 1 çay kaşığı muskat

◊ 1 çay kaşığı sarımsak tozu

◊ 1 çay kaşığı kırmızı toz biber

◊ 5 yemek kaşığı galeta unu

◊ 2 yumurta sarısı

◊ 100 gr minik küpler halinde kesilmiş kaşar peyniri

Kaplama için

◊ 2 yumurta akı

◊ 100 gram kadayıf

◊ Kızartmak için yağ

NASIL YAPARIM?

◊ Patatesleri haşlayıp ezin.

◊ İçine yumurta sarısı, galeta unu, tuz ve baharat çeşitlerini ekleyip yoğurun.

◊ Hamurdan ceviz büyüklüğünde alıp elinizle ortasını açın ve bir küp peynir yerleştirip kapatın, yuvarlayın.

◊ Yumurta akına bandırıp kadayıfa bulayın.

◊ Derin dondurucuda 15 dakika bekletip derin yağda kızartın.

PATATESLİ TİFTİK SARMA (4 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

◊ 1/2 kg dana kuşbaşı

◊ 1 büyük patates

◊ 2 soğan (orta boy)

◊ 1 su bardağı kaşar (rendelenmiş)

◊ 2 yemek kaşığı zeytinyağı + bir miktar da patatesler için

◊ Tuz-karabiber

◊ 1 su bardağı domates rendesi ya da domates suyu

◊ 1 litre sebze suyu veya su

NASIL YAPARIM?

◊ Dana etlerini 2 kaşık yağ ısıtıp tavada kızartın. Sularını saldıklarında iri doğranmış soğanları ekleyin, karıştırın.

◊ Soğanlar yumuşayınca 1 bardak domates rendesi, tuz ve 1 litre sebze suyu ekleyip kısık ateşte kaynamaya bırakın.

◊ Suyu tamamen çekip etler tiftik tiftik olana kadar arada gerekirse su ekleyerek yaklaşık 2 saat pişirin.
Etleri bir çatalla tiftikleyin.

◊ Patatesi incecik doğrayın, tepsiye fırın kâğıdı serin. Kâğıdı rendelenmiş kaşarla kaplayın, ardından da üzerine patatesleri  boşluksuz şekilde dizerek bir katman oluşturun.

◊ Zeytinyağı, tuz-karabiberle tatlandırıp 150 derece fırında 20 dakika kadar pişirin.

◊ Fırından çıkan patatesli peynir katmanının üzerine tiftiklenmiş eti yayın. Kâğıdın ucundan tutup kıvırın, rulo şeklinde sarın.

◊ Yeniden fırına atın ve 180 derecede üzeri kızarana kadar pişirin. Dilimleyerek servis edebilirsiniz.

PATATES TARTI (4-6 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

◊ 8-10 taze patates

◊ 4 yemek kaşığı zeytinyağı

◊ 1 tatlı kaşığı tuz

İç harcı için

◊ 300 gram kıyma

◊ 1 küçük kereviz

◊ 2 havuç

◊ 2 pırasa

◊ 1 soğan

◊ 1 bağ maydanoz

◊ 1’er çay kaşığı tuz-karabiber, kekik, pul biber

Üzeri için

◊ 2 yumurta

◊ 200 ml krema

◊ 1 çay kaşığı muskat

◊ 100 gram rendelenmiş kaşar

NASIL YAPARIM?

◊ Patatesleri iyice yıkayıp kabuklarıyla birlikte tuzlu suda haşlayın (patatesler taze değilse kabuklarını soyun).

◊ Süzün; zeytinyağı ve tuzla tatlandırın. Pişirme kâğıdıyla kaplanmış kelepçeli kabın içine dökün. Patatesleri bir fincan dibiyle çatlatarak tabana ve kenarlara yayın.

◊ Ayrı bir tavada 2 kaşık zeytinyağını ısıtıp küp küp kesilmiş soğan ve sebzeleri soteleyin. Üzerine kıymayı da ekleyip karıştıra karıştıra pişirin. Baharat çeşitleriyle tatlandırıp,
ince kıyılmış maydanozu da katıp kapatın.

◊ Bir tutam peyniri kalıbın dibine serpip üzerine kıymalı iç harcını yayın.

◊ Üzerine kalan peyniri serpin. Yumurta, krema ve muskatı çırpın, en üste yayın.

◊ 180 derece ısıtılmış fırında kızarana kadar, yaklaşık 40 dakika pişirin.