İyisini seçtikten sonra gerisi kolay!

Karpuzu da kavunu da çok seviyorum. Ama bir Adanalı olarak karpuzun yeri bende çok ayrı. Bu bölgenin, Karataş’ın karpuzları çok ünlüdür. Nasıl ki bir Diyarbakır karpuzunun namı tüm ülkeye ulaştıysa Adana’nın da hakkını vermek lazım. Bugün hâlâ her sokak arasında, at arabalarının arkasında bile bulabileceğiniz bir meyve o... Karpuz satan amcaların bağrışlarını duyup hemen evinizden çıkıp alırsınız ve genellikle de bal gibi çıkar. Aynı zamanda yaz aylarında her sofranın demirbaşıdır.

Size biraz çocukluk anılarımdan bahsedeyim... Hava aşırı sıcak olduğunda -ki 40 derecenin üzerinde bir sıcaktan bahsediyorum- ağır yemekler pek tercih edilmez, “Karpuz, peynir, ekmek yiyelim” denir. Hemen fırından ekmek alınır, yanına beyazpeynir veya tulum peyniri çıkarılır; karpuzla birlikte hızlıca lezzetli bir öğün yaratılır.

Ama favorim, karpuzu evde pazar kahvaltıları için hazırlanan sıkmayla birlikte tüketmekti. Sıkma, mayalı hamurla yapılan bir çeşit lavaş dürüm. İçine en çok çökelek peyniri, taze soğan, maydanoz gibi malzemeler katılır. Benim rutinim 2 sıkma, 2 dilim karpuz yemekti. Ancak bazen “Sadece karpuz yemek istiyorum” deyip koca bir Adana karpuzunun yarısını yerdim, hâlâ da pek uslandığım söylenemez. Karpuzu olduğu gibi yemenin keyfi benim için ayrı. Peki, bu meyveyi başka nasıl mı tüketiyorum?

Sanılanın aksine, pastacılıkta işlemesi çok kolay bir ürün değil. Yüzde 90’dan fazlası su... Dolayısıyla kolay kıvam almıyor veya çilek, şeftali gibi malzemelerle hemen kaynaşmıyor. Ondan faydalanmanın en iyi yolu, donmuş tatlılara dönüştürmek. Sorbe, granita ve frozen, karpuz için en iyi kullanım alanları. Granita için yarım kilo çekirdekleri ayıklanıp küp küp kesilmiş karpuzu 2 yemek kaşığı şeker ve 2 yemek kaşığı limon suyuyla birlikte rondo’da çekin. Buzluğa girmeye uygun bir kaba alın. Her yarım saatte bir çatalla karıştırarak 2 saat boyunca dondurun. Bunu damak hoşluğu olarak yemek aralarında, 1 shot likörle birlikte yemek sonrasında, sütlü tatlıların üzerinde ferahlatıcı olarak veya canınız istediğinde tatlı niyetine tüketebilirsiniz.

BİRAZ SUMAK SERPEBİLİRSİNİZ

Çekirdeklerini ayıklayıp küp küp doğradıktan sonra buzdolabı poşetinde dondurursanız frozen içecekler hazırlamak pratik olur. Yaz aylarında karpuzu limonataya katmayı da seviyorum. Ayrıca bu sayfada tarifini paylaştığım karpuzlu mus da çilekli-yoğurtlu dondurmaların tadını hatırlatıyor bana. Oldukça hafif bir yaz tatlısı bu...

Karpuzu yaz salatalarına da müthiş yakıştırıyorum. Çeri domateslerle, peynir çeşitleriyle, taze nane ve fesleğenle harmanlanınca nefis oluyor. Sayfada tarifini verdiğim salataya Adana’nın tablacı salatasından esinlenerek sumak da katıyorum. Sumağın topraksı tadı domates kadar karpuza da çok yakışıyor bence.

Peynir çeşitleri demişken; Ezine peyniri, tulum peyniri, keçi gibi yağlı peynirler onun o ferahlığını dengeleyip doyurucu bir öğüne dönüştürüyor. Ama bana kalırsa süt kokan mozzarella’lar, burrata’larla da iyi anlaşıyor. Bu peynir çeşitlerini kullanacaksanız işi biraz daha İtalyanlaştırıp salatanıza çok az balsamik sirke ve mutlaka fesleğen yaprakları ekleyin. Hatta üzerine biraz limon kabuğu da rendeleyin.

Bu sıralar karpuzun pişirildiğinde dokusunun taze ton balığına benzediğine dair haberler okuyorum, reçeteler görüyorum. Vegan beslenenlerin onu ton balığı ikamesi gibi kullanmaya başladıklarını duydum. Uzakdoğu soslarına bulayıp saşimi gibi tüketenler bile var. Henüz denemedim ama beni şaşırttı.

İSTER DONDURMAYA, İSTER MUHALLEBİYE

Gelelim kavuna... En bal çeşitlerinden biri, içi turuncu renkli olan kantalup kavun. İtalyanlar da onu çok sever. Özellikle Toskana’da ağızda eriyen incecik ‘prosciutto’yla (jambon çeşidi) birlikte servis edilir. Bu hafif tuzlu etle tatlı ve sulu kavunun birleşimi aperatif olarak sofraların yıldızıdır.

Kavun, dondurma, sorbe ve cheesecake’lere de yakışıyor. 150 gram çiğ kaju, 175 gram olgun kavun, 50 gram akçaağaç şurubu, 1 yemek kaşığı misket limonu suyu ve 125 ml Hindistan cevizi yağını blender’da çekip uygun bir kaba alın ve 1 gece buzdolabında bekletin. Son dönemin trendlerinden vegan ve çiğ, kavunlu cheesecake’iniz hazır. ‘Vegan olması şart değil’ derseniz akçaağaç şurubu yerine bal da kullanabilirsiniz. Dilerseniz klasik cheesecake yapıp üzerine kavunlu bir sos da dökebilirsiniz. Marmelat benzeri bu sosu hazırlamak için yarım kilo tatlı kavunu minik minik doğrayın, 240 gram toz şeker ve yarım limonun suyuyla birlikte 1 gece buzdolabında bekletin. Ertesi gün yaklaşık yarım saat kadar kısık ateşte tıkırdatın. Ardından ateşten alıp soğumaya bırakın ve cam kavanoza doldurup buzdolabında saklayın. Bunu ister cheesecake’le, ister kaymaklı dondurmayla, isterseniz de sakızlı muhallebiyle birlikte tüketebilirsiniz. Dilerseniz peynir tahtasında gorgonzola gibi küflü peynirlerin yanında bile servis edebilirsiniz.

Kavun da tıpkı karpuz gibi salatalara yakışıyor... Ama bana kalırsa meyve salataları için çok ideal. Bulabiliyorsanız içleri farklı renkte kavun çeşitlerini harmanlayabilirsiniz. Küp küp doğrayın. Ek olarak içine yine karpuz ve şimdi yavaştan mevsimi başladığı için üzüm de ekleyebilirsiniz. Yarım limonun suyu, yarım misket limonun suyu, 2 yemek kaşığı bal ve 1 yemek kaşığı doğranmış taze naneyi karıştırıp sos yapın ve meyvelerle harmanlayın. Hafif ekşili güzel bir meyve salatası olacaktır.

Küçük küçük doğranmış 300 gram kavun, 2 domates, 2 salatalık, yarım kırmızı soğan ve 1 acı yeşil biberi, limon veya misket limonu suyu ve zeytinyağıyla harmanlayıp alternatif bir salata yaratmak da mümkün. Bunu ızgara et, tavuk veya balığın yanında servis edebilirsiniz. Tıpkı İtalyanların yaptığı gibi yağlı şarküterilerle birleştirip bebek roka veya Akdeniz yeşillikleriyle sunmak da bir seçenek. Lor, burrata gibi taze peynirler de yakışır. Salatalık, rendelenmiş parmesan peyniri, çamfıstığı, taze reyhan gibi salata malzemeleriyle şahane uyumlu bir meyve bu. Elinizin altında ne varsa yaratıcılığınızı kullanmaktan çekinmeyin ve favori salata eşleşmenizi bulun.

KAVUN VE EZİNE PEYNİRLİ SORBE (4-6 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

* 750 gr kavun (1 orta boy)

* 400 ml su

* 2 limonun suyu

* 400 gr şeker

* 200 gr Ezine peyniri

* 100 ml rakı (isteğe bağlı)

NASIL YAPARIM?

* Su ve şekeri tencerede karıştırıp ısıtmaya başlayın. Kaynama noktasına gelince ateşten alın, soğuması için kenara kaldırın.

* Küp küp kestiğiniz kavunları, limon suyunu ve soğuk şerbeti blender’a koyup çok az çekin. Peynir ve isteğe bağlı olarak rakıyı da ekleyip tekrar çekin.

* Karışımı yayvan bir kaba alın. Her yarım saatte bir dıştan içe doğru karıştırın ve bu işlemi 6 defa tekrarlayın.

* Yeterince karıştırdıktan sonra sorbenizin üzerini streç filmle kapatın, 1-2 saat buzlukta dinlendirip servis edebilirsiniz.

KARPUZLU MUS (6 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

* 5 iri dilim karpuz (çekirdekleri çıkarılmış, iri iri doğranmış)

* 1/2 tatlı kaşığı bal

* 2 yumurtanın beyazı

* 6 adet yaprak jelatin

* 100 gr yoğurt

* 1 tutam tuz

NASIL YAPARIM?

* Jelatin yapraklarını soğuk suda bekletin. Su, yaprakların üzerini kaplayacak seviyede olmalı.

* 4 dilim karpuzu 2-3 yemek kaşığı su ve balla birlikte bir tencereye alın; kaynama noktasına getirin. Ateşten alınca karpuzları blender’da püre yapıp bir kaba alın. Jelatinlerin fazla suyunu elinizle sıktıktan sonra karpuz püresine ilave edin ve jelatinler eriyene kadar karıştırın.

* Karpuzlu karışıma yoğurdu ekleyin.

* Yumurta beyazlarını bir tutam tuz ilave edip köpük kıvamı alana kadar çırpın.

* Yumurta aklarını spatula yardımıyla, katlayarak yani söndürmeden karpuzlu karışıma yedirin.

* Karışımı servis edeceğiniz kaplara bölüştürün. Bu şekilde 1 gece boyunca buzlukta bekletin, ertesi gün servisten 3-4 saat önce buzluktan alıp buzdolabına koyun. Eğer aynı gün yemek istiyorsanız buzlukta en az 1 saat veya buzdolabında en az 3 saat bekletip servis edebilirsiniz. Kalan 1 dilim karpuzu minik minik doğrayıp varsa taze nane yapraklarıyla birlikte servis aşamasında üzerine koyabilirsiniz. Bitter çikolata parçaları da çok yakışacaktır.

KARPUZLU DOMATES SALATASI (4 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

* 6 dilim karpuz

* 400 gr çeri domates

* 200 gr mozzarella peyniri

* 1/4 demet taze nane (yaprakları ayıklanmış)

Salatanın sosu için;

* 1 limonun kabuğu (rendelenmiş)

* 3 yemek kaşığı zeytinyağı

* 1 tatlı kaşığı sumak

* 1 çay kaşığı tuz

* 1/2 çay kaşığı taze çekilmiş karabiber

NASIL YAPARIM?

* Karpuzların çekirdeklerini ayıklayıp küp küp doğrayın.

* Domatesleri 2’ye veya 3’e bölün.

* Sos için bir kapta zeytinyağı, limon kabuğu rendesi, sumak, tuz ve karabiberi karıştırın.

* Karpuz, domates, peynir ve taze naneyi bir salata kâsesine alıp karıştırın. Sosunu üzerine gezdirip güzelce harmanlayın. Soğuk soğuk servis edin.

KAVUNLU PANNA COTTA (4 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

* 150 gr kavun (küp küp kesilmiş)

* 2 adet yaprak jelatin

* 70 gr toz şeker

* 150 ml krema

* 1/2 paket vanilin

Süslemek için;

* 1/2 kavun

* 1/4 misket limonun suyu

* 1/4 limonun suyu ◊ 15 gr toz şeker

* 15 ml limon likörü (isteğe bağlı)

NASIL YAPARIM?

* Süslemesi için bir kâsede limon sularını, şekeri ve likörü karıştırın. Çekirdeklerini çıkardığınız yarım kavunun içinden dondurma kaşığı benzeri bir gereçle küçük yuvarlaklar elde edin. Kavun toplarını limonlu karışıma ekleyip karıştırın ve en az 1 saat buzdolabında bekletin.

* Serviste kullanacağınız kâseleri buzdolabında soğumaya bırakın.

* Panna cotta için jelatinleri soğuk su dolu bir kapta bekletin. Su, jelatinlerin üzerini geçecek seviyede olmalı.

* 150 gram kavunu şekerle birlikte ufak bir tencereye alın. Kaynama noktasına gelip kavunlar yumuşayana kadar pişirin. Ocaktan alıp blender’dan geçirin. Ve bir kâseye alın.

* Jelatinlerin fazla suyunu elinizle sıkıp kavun püresine ekleyin, çırpma teliyle eriyene kadar karıştırın. Püre, krema ve vanilini tekrar blender’dan geçirin.

* Karışımı bardaklara pay edin ve 1 gece buzdolabında dinlendirin. Vaktiniz yoksa 2-3 saat buzlukta da bekletebilirsiniz.

* Panna cotta’ların üzerlerine ince bir katman şeklinde kremadan koyun. Limonlu sosta beklettiğiniz kavun toplarını üzerlerine bölüştürüp servis edin.

KARPUZLU LİMONATA (2 KİŞİLİK)

NE LAZIM?

* 1/2 orta boy karpuz

* 3 limon

* 300 ml soğuk su

* 3 yemek kaşığı toz şeker

NASIL YAPARIM?

* Karpuzu dilimleyin, çekirdeklerini çıkarıp küp küp doğrayın.

* Limonları iyice yıkayıp kurulayın, rendenin iri tarafıyla kabuklarını rendeleyin. Sonra 2’ye bölüp sularını sıkın.

* Karpuz küplerini blender’dan geçirin. Limon suyu, limon kabuğu rendesi, soğuk su ve şekeri ilave edip bir tur daha çekin.

* Karışımı süzgeç yardımıyla süzüp bardaklara bölüştürün.