Çarşı çarşı gezelim, taze balık seçelim...

Kuzeyden güneye güzelim denizlerimiz, ayrı ayrı lezzetlerde yetişen balıklarla doludur. Boğaz’ın akıntısı Karadeniz’den gelen lüferi kucaklar...
�
Aynı akıntı yüzyıllardır palamudu önce Kadıköy’e savurur, sonra Arnavutköy kıyılarına doğru yayar, Haliç’e kadar iter. Uskumru, kalkan, kolyoz, sardalya, kılıçbalığı, levrek, kefal, istavrit, kırlangıç, barbunya, hamsi, çipura, karides, ahtapot, kalamar, midye... Kuzeyde azken güneye indikçe artan tuz oranı ve mevsimsel deniz suyu sıcaklıkları balık çeşitliliğinde büyük rol oynar. 

Balıkçılık antikçağdan bu yana devletlerin, halkların en önemli gelir kaynağı olmuştur. ‘Macellum’ denen antik balık pazarlarından günümüze balık satılan alanların yerleşimini incelersek sonuç bizi pek de şaşırtmaz. Genelde liman yakınında veya diğer pazar alanlarının içindedirler...

SOLUNGAÇLARI PARLAK KIRMIZI OLMALI

Bugün balık pazarları evde balık keyfinden hoşlanan hemen herkesin uğrak yeri. Yan yana dizilmiş balıkçıların olduğu çarşıların tezgâhlarını mevsimine göre sürekli değişen balıklar süsler. Sadece tazesini değil, tütsülenmiş çirozu, salamura lakerdayı, bottargayı da bu pazarlarda en lezzetli haliyle bulmak mümkündür. Aldığınız taze balığı hemen pişirtip tadabileceğiniz alternatifler, balık pişiriciler ve lokantalar da son yıllarda artışta.
 �
Elbette balık satın almanın kuralları var: Gözleri dışa bombeli, solungaçları parlak kırmızı, eti diri olmalı. Kuyruğu ve kafası kendini bırakmamalı, ortasına parmak batırdığınızda etteki çukur hemen yukarı çıkmalı. Balığı suya bıraktığınızda dibe çökmeli. Gelin bu bilgiler ışığında pazar turuna başlayalım, çarşı çarşı gezelim, balıkları seçelim...

50 YILLIK MAZİ

Beşiktaş Balıkçılar Çarşısı

Çarşının göbeğinde kartal heykelini gördüğünüzde kendinizi balıkların gümüş ışıltısına bırakın. Yaklaşık 50 yıldır her gün açık olan çarşının içinde meyve ve sebze tezgâhları da var. Hamsi, istavrit, mezgit, levrek, kalkanla başlayan sezon, havalar ısındıkça barbunya, tekir, kılıçbalığını tezgâha taşır. Av yasağı bittiğinde sardalya, lüfer, palamut, çipura, uskumru sırayla arzıendam eder, barbunya ayrı bir lezzetlenir. Etrafındaki lokantalarda balık keyfi ömre bedeldir. Çarşı Balık veya Sokak Restaurant’da (Cengiz’in Yeri) ızgara mevsim balıklarını tadabilirsiniz.

ÜSTÜNE TATLI YEMEDEN OLMAZ

Kadıköy Balık Pazarı

Çarşıya, Kadıköy Vapur İskelesi’nin karşısından girin. Adım atar atmaz denizden yeni çıkmış balıkların zıpladığı 10 civarı balıkçı tezgâhı göreceksiniz. Mevsim ürünleriyle sürekli değişen tezgâhlarda daha çok palamut, lüfer, çipura, levrek, hamsi var ama kabuklu deniz ürünleri de size göz kırpacak. Salata malzemesi satan sebzeciler iştahınızı daha da açacak. Balık tatlısız olmaz derseniz; Baylan, Beyaz Fırın, Ali Muhittin Hacı Bekir veya Şekerci Cafer Erol iyi birer seçim olabilir. Çarşı etrafındaki sokaklardan Moda’ya kadar uzanan balık lokantaları özellikle hafta sonu tıka basa dolu olur.

BALIK RESTORANI DA BOL

Kumkapı Balıkçılar Çarşısı

Burası neredeyse 40 yıllık bir çarşı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi bölgeye kalıcı bir balıkçılar çarşısı yaptı. Hem onlarca balıkçı hem de alışveriş yapmaya gelenler aradıklarını rahat bulabildikleri bir ortama kavuştu. Balıkçı dükkânları, balık restoranları, pişiricileriyle dolu alanda hamsi, mezgit, istavrit, palamut, tekir bol bol oluyor. Kalkandan ıstakoza, jumbo karidesten pavuryaya İstanbul’da bulabileceğiniz her türlü taze balık ve deniz ürün çeşitleriyle göz dolduran ünlü bir çarşı.

SEMTİN EN HAREKETLİ NOKTASI

Tarihi Üsküdar Balıkçılar Çarşısı

Mimar Sinan Mahallesi Atlas Sokak’ta Sebzeciler Pazarı’nın yan tarafında... Semtin en kalabalık ve hareketli yerlerinden çarşı, Osmanlı döneminden günümüze kadar varlığını koruyabilmiş.  Marmaray, metro veya denizyoluyla kolaylıkla ulaşmak mümkün. Hamsi, istavrit, palamut en çok talep gören balıklar; ayrıca zargana, tekir, mezgit, Karadeniz somonu, levrek ve çipura tazelikleriyle göz alanlardan. Burada balığın yanı sıra sebze, meyve, peynir ve kuruyemiş gibi her türlü eşlikçiyi bulmak mümkün. Üsküdar’a gitmişken kültürel ve tarihi birçok yapıyı da ziyaret edebilirsiniz.

TAZESİ ANKARA’DA YENİR!

Ankara Ulus Balık Hali

Ankara’nın merkezi alışveriş noktalarından Ulus Hali’ndeki balık fiyatlarının İstanbul’a göre ucuz olması dikkatlerden kaçmıyor. Ankara’ya her yerden hızla taze balık gelir. Hal esnafının çok yerinde bir iddiası var: “Balığın tazesi de ucuzu da Ankara’da yenir”. Sardalya, hamsi, istavrit, palamut, sazan, alabalık, akya, granyoz, levrek, mırlan, kefal, kalamar, yayın, zargana gibi çeşitlerle tüm denizlerimizin bir tablosu gibidir Ulus Balık Hali. Etrafındaki rengârenk meyve ve sebze dükkânlarıysa balık tablalarının gümüş rengini tamamlar.

AMATÖR OLTACILIĞI DENEYİN

İskenderun Balık Çarşısı

İskenderun’da, Çay Mahallesi 5 Temmuz Caddesi üzerinde açılan İskenderun Belediyesi Balık Semt Pazarı’nda bölgenin taze ürünlerini bulabilirsiniz. Körfez özellikle jumbo karides ve kırmızı karidesle ünlü. Ayrıca her çeşit Akdeniz balığını da bulup almak mümkün: Lagos, lüfer, levrek, gümüşbalığı, mercan, kayabalığı, çipura, muskar/ harmadar... İskenderun barınağına bağlı teknelerle amatör oltacılığa gitmek isteyenler, buradan tekne kiralayarak balık avı turuna çıkabiliyor. Pazarın içinde balık pişiriciler de var.

TURŞU, SALATA VE MISIR EKMEĞİ...

Samsun Belediyesi Balık Satış Pazarı

Fuar Caddesi üzerinde 12 yıl önce inşa edilmiş daire şeklinde bir yapı. Sayısı 5-7 arasında değişen balıkçılar haftanın her günü satış yapıyor. Mevsimine göre lüfer, palamut, gümüş, mezgit, izmarit, istavrit, barbunya, kalkan, pisi, kırlangıç, levrek, karagöz, tekir ve tabii ki hamsi gibi Karadeniz’in sunduğu bütün balık çeşitleri oluyor. Pazardaki tek balık pişirici lokantaysa Aile Balık Evi. Tezgâhtan tazecik ayıklattığınız balığı burada pişirtip yanında turşu, salata ve mısır ekmeği eşliğinde afiyetle yiyebilirsiniz. Eylülde Samsun’daysanız Yakakent Hamsi Festivali’ni de kaçırmayın derim.

KÖRFEZ KARİDESİ, PAVURYA...

İzmir Kemeraltı Balık Pazarı

İzmir’e özellikle dışarıdan gelen herkesin görmesi gereken tarihi bir çarşı. Tam merkezinde, göz alıcı bir sebze-meyve pazarı olan uzunca bir sokak var. Burası Havra Sokak’tır. Bu sokağın çevresindeki tüm alan, eski Yahudi yerleşim bölgesidir. İster İkiçeşmelik’ten girin, ister Kemeraltı’ndan, geçmişin izleri sessiz ama capcanlı hâlâ oradadır! Ege Denizi’nin balıklarını, en taze sebze-meyveyi bulabilirsiniz. Yine hemen orada pişirtip yiyebilirsiniz. Çipura, dilbalığı, mercan, levrek, sinarit, karagöz, kaya barbunu, trança, kabuklular; Urla körfez karidesi, kalamar, pavurya… Balığınızı alınca sofrayı tamamlamak için Kemeraltı Turşucusu’na ve Ayça Helvacı’ya da uğrayın...

BALIĞINIZI HEMEN ORACIKTA PİŞİRTİN

Fethiye Balık Pazarı

Cumhuriyet Meydanı’ndaki balık pazarı haftanın her günü açık. Tezgâhlarından balığı kendiniz seçebilir veya telefonla temizlenmiş balık siparişi verebilirsiniz. Yaz aylarında Fethiye, Göcek dahil, teknelere balık siparişi de alınıyor. Levrek, çipura, turna, somon, karagöz, mercan, hamsi, barbunya, melenor, sokarca, mezgit, lopa, kalamar, karides, ahtapot, mavi yengeç, ıstakoz, sübye, istiridye ve midye balık pazarında kolayca bulunan deniz ürünleri. Etrafındaki lokantalarda hem seçtiğiniz balıkları hem de çeşitli mezeleri tadabiliyorsunuz. Kişi başı pişirme bedeli ödeniyor, mezeler ücrete tabi. İçlerinde Hilmi Restoran’ı öneririm. Balık Pazarı’ndan aldığınız balığı pişirme parasını ödeyerek servis ettirebilirsiniz.

İNCİ KEFALİNİ KAÇIRMAYIN!

Van Balık Pazarı

Yaşar Kemal “Bu öyle bir mavidir ki, Van Gölü’ndeki mavi renk hiçbir gölde ve denizde bulunmamaktadır” der. Van Gölü’nde yaşayan tek balık türü inci kefali, avlanma yasağı sona erince hemen tezgâhlara çıkar. Göl çevresinde yaklaşık 15 bin insanın geçim kaynağını oluşturur. Tandırda ya da yağda pişirilmişi ve havyarı başta olmak üzere pek çok şekilde tüketilir. İnci kefaliyle hamsi tezgâha ilk çıkan balıklardır. Hamsi Karadeniz Bölgesi’nden şoklu olarak temin ediliyor. Palamut, istavrit, alabalık, sazan da diğer çeşitler. İnci kefalini İstanbul Fatih Kadınlar Pazarı’nda da bulabilirsiniz.