Bu yazıda 2004’te 6 ortak tarafından kurulan Pana
Film’in hikayesini okuyacaksınız. Daha doğrusu, öykü Pana Film’le bitiyor ama siz Pana Film’le birlikte onun asıl yaratıcısı Tayyar Raci Şaşmaz’ı ve
çevresindeki ilişkileri okuyacaksınız. Çünkü her ne kadar şimdi herkes önde Polat Alemdar’ı görüyor olsa da, bu vadinin esas oğlanı o. Sayılan sevilen bir dededen başlayarak, yıllar içinde ondan ona, ondan ona yavaş yavaş kurduğu ilişkileri, herkesin teslim ettiği yeteneğiyle birleştirerek sonunda Türkiye’nin şimdiye kadar yapılmış en büyük prodüksiyonuna çeviren asıl Şaşmaz o. Pana Film’in hikayesi, aslında diğerlerinden çok onun öyküsü.
CAFERİ TAYYAR ŞAŞMAZ (1902-73)
Elazığ’ın tanınmış ailesi Mücazoğulları’ndan. Kökeni Kadiri tarikatı kurucusu Abdülkadir Geylani’ye uzanıyor. Derici çıraklığıyla hayata atılıyor. Kadiri ve Yesevi tarikatı şeyhlerinden eğitim alıyor. Sonra kendi Kadiri dergahını kuruyor. Elazığ çevresinde çok sayıda müridi oluyor. Hikayesi, "Harput Kültüründe Din Alimleri" kitabında ayrıntılı olarak anlatılıyor. Harput’ta Tayyar Baba Türbesi’nde yatıyor.
ABDÜLKADİR ŞAŞMAZ (58)
Marmara Üniversitesi ilahiyat mezunu. Babasının ardından dergahın başına o geçiyor. 1989’da Ankara’ya geliyor. 1991’de dönemin Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek’e danışmanlık yapıyor. Türk-İslam sentezini savunan, radikal
İslam’a karşı çıkan bir dünya görüşüne sahip. Abisi Mehmet Tahir Şaşmaz ise, emekli bir öğretmen. 1977’de MHP’den, 1987’de de DYP’den iki dönem Elazığ milletvekilliği yapmıştı.
MÜCAZOĞLUTanıtım, reklam şirketi. 90’ların başında Abdülkadir Şaşmaz, Cengiz Solak, Zülfü Canpolat ve Fahir Yüksel tarafından kuruluyor. İyi gitmeyince bir dönem de Raci Şaşmaz deniyor ama yine olmuyor.
Fahri Yüksel, 1999’da MHP’den Malatya milletvekili seçilip, mazbatasını alamamıştı. Oral Çelik’e yakınlığı biliniyor. 1979’da siyasi bir cinayete karıştığı iddia edilmişti. Mecidiyeköy’de Simit Mekanı diye bir işyeri var. Kurtlar Vadisi ekibinin uğrak yeri.
Zülfü Canpolat, Avrupa Nizam-ı Alem Federasyonu Kurucu Genel Başkanı. Muhsin Yazıcıoğlu’nun BBP’sine yakın. Kardeşi Mehmet Canpolat ile tanıtım, reklam işleri yapıyorlar. Kurtlar Vadisi Irak’ın Avrupa’da dağıtımını sağlayan şirketle bağlantıyı kuran kişi.
Cengiz Solak ise, Harp Okulu’ndan ayrılma bir tüccar. Bir dönem Ankara’da da gelinlik dükkanı vardı. TAKVA’nın kurucularından.
MUHAMMED NECATİ ŞAŞMAZ (35)
Elazığ doğumlu. Liseye kadar Elazığ’da okuyor. Türkiye’de üniversite kazanamayınca Kanada’da gidiyor. Mesleği turizmcilik. Oradan Amerika’ya geçip Green Card alıyor. Amerika’da 6 sene yaşıyor. Askerliğini 1999 depreminden sonra çıkan bedelli askerlik yasasından yararlanarak 1 ay Kütahya’da yapıyor. Türkiye’ye gelişlerinden birinde dönüş bileti 11 Eylül 2001 tarihli olunca, dönemiyor. Mecburen ertelediği dönüş planı, sonra ailesinin de ısrarıyla temelli bir kalışa dönüşüyor. Araya bir Ukrayna dönemi giriyor ama yine Türkiye’ye dönüyor. Ankara’da bir sigorta acentesi açıyor. Kardeşinin sayesinde İstanbul’da Osman Sınav’la tanışıyor ve Kurtlar Vadisi’nde oyuncu oluyor. Polat Alemdar.
HİLMİ ZÜBEYR ŞAŞMAZ (23)
2000’de ailesinin yanında Ankara’daki ODTÜ Geliştirme Vakfı’nı bitiriyor. Fen bölümünden. Ardından Bilgi Üniversitesi’ne giriyor. Abisi Raci Şaşmaz sayesinde "Deli Yürek Bumerang Cehennemi" filminde, Oktay Kaynarca’nın canlandırdığı Cemal karakterinin kardeşi Celal rolünü oynuyor. Kurtlar Vadisi Irak filminde ise yapımcı olarak görev alıyor.
TAYYAR RACİ ŞAŞMAZ (33)
Ailenin şimdiki beyni. 1993’te okumak için Ankara’daki ailesinin yanından ayrılıp İstanbul’a geliyor. Marmara Üniversitesi sinema televizyon bölümüne giriyor. Karizması ile İstanbul’da yaşayan birçok Elazığlı genci çevresinde topluyor. Dedesinden gelen itibarla herkesin saygı gösterdiği bir kişilik oluyor. Çevresindekilerle sık sık Ömer Lütfi Mete’nin liderliğinde düzenlenen Mecidiyeköy’deki toplantılara katılıyor. Senaryo yazma işine de yine ilk Mete’nin sayesinde Deli Yürek dizisi ile başlıyor. Başlarda Mete’nin yardımcısı gibiyken, 1999’da senaryo ekibine dahil oluyor. Ardından Osman Sınav ile birlikte Deli Yürek Bumerang Cehennemi filmini yazıyor. Ekmek Teknesi ve Kurtlar Vadisi dizileri ile de asıl sükseyi yapıyor. Senaryo çalışmaları bir yandan sürerken, bir tanesi babasından devraldığı iki şirket denemesi oluyor. İkisi de başarılı olmuyor. En sonunda abisi, kardeşi ve 3 yakın arkadaşı ile Pana Film’i kuruyor.
TAKVA
Tam adı Tasavvuf Kültürünü Araştırma ve Geliştirme Vakfı. 13.2.1990’da kuruluyor. Merkezi Ankara’da Altıdağ ilçesinin İskitler semti. Oto tamirhanelerinin de bulunduğu Maslak İş Merkezi adlı bir binada. Bazı işyeri sahipleri vakfın bulunduğu yere Maslak Mescidi de diyor. Kurucusu Abdülkadir Şaşmaz, halen vakfın başkanı gözüküyor. Şube açma yetkileri var ama aile, vakfın başka bir şubesinin olmadığını söylüyor. Ankara’da tasavvuf çevrelerinin uğrak yeri. Sık sık Şaşmaz’ın yönettiği sohbetler yapılıyor.
ÖMER LÜTFİ METE
Gazeteci, yazar, senarist. Abdülkadir Şaşmaz ile 1989’da Ankara’da tanışıyor. TAKVA’nın kurucularından oluyor. Çağrışım’ı çıkarıyor. O yıllar, derginin merkezinde sık sık, tasavvufa dair konuşmaların yapıldığı çiğ köfte toplantıları düzenliyor. İzzet Altınmeşe, Ahmet Özhan gibi ünlüler geliyor. Raci Şaşmaz’ı İstanbul’da gözeten, Osman Sınav ile tanıştıran, senarist olarak işe başlamasını sağlayan kişi.
PANA ELEKTRONİK2002’de bilgisayar güvenlik sistemleri satmak için kuruluyor. Yüzde 40’ı Osman Sınav’a, gerisi 30-30 Raci Şaşmaz ve Mustafa Kızılilsoley’e ait olacak şekilde. Sonra Sınav’ın yüzde 10 payını satın alarak Nilüfer Sinanlı da ortak oluyor. Tutmuyor. Şirket şu anda tasfiye halide. Kızılilsoley ve diğer ortaklar arasında ihtilaf var.
Nilüfer Sinanlı, Diyarbakır’da köyleri ve arazileri olan bir hanımağa. Geçtiğimiz aylarda ayaklanan Sinanlı Köyü de onun. Sınav ve Şaşmaz ile 2001’de tanışıyor. Bumerang Cehennemi, köylerinden Bademli’de çekiliyor.
Mustafa Kızılilsoley, 2000’de Osman Sınav ile tanışıyor. Deli Yürek’in çok popüler olduğu bir dönemde böyle bir şirket kurmak onun fikri. Hipnoterapist doktor olduğunu söylüyor ama etrafındakiler yalan söylediğini iddia ediyorlar. Bir ara kurduğu psikolojik gelişim enstitüsü adlı yeri 2004’te kapatmış. Ama internetteki adresi (www.mksoley.com) hálá duruyor. Şu anda web sitesi tasarımı yapıyor.
OSMAN SINAV
Reyting rekorları kıran TV dizilerinin yönetmeni ve Sinegraf şirketinin sahibi yapımcı. 1998-2001 arasında 90 bölüm süren Deliyürek dizisini çekiyor. Ardından aynı yıl, Deliyürek Bumerang Cehennemi filmini tamamlıyor. Raci Şaşmaz’la yakınlığı iyice gelişiyor. En flaş iki projesi Ekmek Teknesi ve Kurtlar Vadisi’ne de beraber başlıyorlar. Ancak bir süre sonra çekilip ikisini de Raci Şaşmaz’a bırakıyor.
BAHADIR ÖZDENER
Eski gazeteci. Raci Şaşmaz ile 1993’te Marmara Üniversitesi’nde gazetecilik okurken tanışıyorlar. Radikal, Sabah, Net
Haber ve Aktüel’de çalışıyor. Bir türlü başarılı olamıyor. Şaşmaz’ın sayesinde önce Amerika’ya gidip TRT için senaryo yazıyor sonra Osman Sınav’la tanışıyor, Deli Yürek’in senaryo ekibine giriyor. Ardından da Kurtlar Vadisi’ne geçiyor. Şimdi Pana Film’in ortaklarından. Kurtlar Vadisi’nin danışmanı gazeteci-yazar Soner Yalçın ile bağlantıyı kuran o. Yalçın ile 1999’da çalıştıkları Sabah gazetesinden tanışıyorlar.
ÇAĞRIŞIMTAKVA’nın yayın organı olarak, 1991-97 arası 100’ün üzerinde sayısı yayınlanan dini dergi. Merkezi, İstanbul Mecidiyeköy’de İbrahim Polat’a ait bir bina. Başyazılarını Abdülkadir Şaşmaz yazıyor. Genel yayın yönetmeni Ömer Lütfi Mete. Yazı işleri müdürü Ahmet Tezcan. Çıkan yazılar, genelde radikal İslam karşıtı. Erbakan hükümetine muhalefet ettiği biliniyor. Ayda en az bir kere, her sefer yaklaşık 1500 tane basılıyor ve 1000 adet satılıyor.
AHMET TEZCAN
Eski gazeteci. Halen Başbakan Tayyip Erdoğan’ın basın danışmanı. Abdülkadir Şaşmaz ile Ankara yıllarından tanışıyorlar. Fotoğrafları basına yansıyan, 1991’de Ankara’da yapılan zikir töreninde Necati Şaşmaz ile birlikte o da gözüküyor. TAKVA’nın kurucuları arasında. Çağrışım dergisinin de asıl fikir babası. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kurtlar Vadisi Irak filmini, gösteriminden 2 hafta önce Pana Film’in stüdyosunda özel olarak izlemişti.
HASAN KAÇAN
Mizah yazarı. Osman Lütfi Mete’nin, Mecidiyeköy’deki toplantılarına arada bir katılıyor. Raci Şaşmaz’la da orada tanışıyor. İlerleyen dostlukları, iş ilişkisine dönüşüyor. Nasreddin Hoca yaşasa nasıl olurdu, deyince Şaşmaz ile Ekmek Teknesi’ni yazmaya başlıyor. Sınav’ın şirketi Sinegraf’tan kopuş sürecinde de Şaşmazlar’la birlikte kalıyor. Pana Film’in ortağı oluyor.
EKMEK TEKNESİ
2002’nin Kasım ayında atv’de yayınlanmaya başlıyor. 2004’te Show TV’ye geçtikten sonra 2005’in haziran ayına kadar da 106 bölüm boyunca devam ediyor. Konusu, Kuzguncak’ta geçen bir mahalle hayatı. 72. bölümden sonra Osman Sınav’ın Sinegraf’ından Pana Film’e geçiyor.
KURTLAR VADİSİİlk bölümü 2003’ün Ocak ayında Show TV’de yayınlanıyor. Kısa sürede de bir fenomen haline geliyor. Konusu, çökertmek için mafyanın içine sızan bir devlet ajanının başından geçenler. Sinegraf’tan Pana Film’e geçişi 56. bölüm. Son 11 bölüm için Kanal D’ye geçen dizi, toplam 97 bölüm sürüyor.
PANA FİLM
Osman Sınav, ayda yaklaşık 2 trilyon ciro yapan iki diziyi neden bıraktı diye o kadar çok konuşuldu ki... Sonuçta 2004’te Raci Şaşmaz’ın kurduğu Pana Film, iki büyük diziyi devralarak yola çıktı. Şirketin diğer ortakları da kardeşleri Necati Şaşmaz ile Zübeyr Şaşmaz ve arkadaşları Bahadır Özdener, Hasan Kaçan, Faruk Çetinkaya. Hiçbir şey açıklamak istemedikleri gibi aralarındaki hisse paylaşımını da söylemiyorlar. Tek bilinen yönetim kurulu başkanı Raci Şaşmaz. Şaşmaz’ın Elazığlı hemşerisi ve İstanbul’da okuduğu günlerden tanıdığı Avukat Çetinkaya ise, şirketin hukuk işlerine baktığından sembolik bir hisseye sahip.
Elde edilen gelir nasıl paylaşılıyor bilinmiyor. Film çekmek için 10 milyon dolarlık finansman nasıl sağlanıyor o da meçhul. Ancak birkaç rakam, şirketin sahip olduğu ekonomik boyut hakkında fikir veriyor.
Kurtlar Vadisi, Show TV’den bölüm başına 350 milyar alıyorken, Kanal D’ye geçerken 400 milyarın üzerinde bir rakama anlaşıldı. O dönem, dizinin maliyetinin ise 90-130 milyar olduğu tahmin ediliyordu. Dizinin sadece tek bölümünde 8 kuşakta,198 reklam, 30 sanal reklam ile yaklaşık 67.5 milyon dolarlık bir tanıtım yapıldı.
Arada, oyucular için yapılan reklam anlaşmaları var. Siemens Mobile için çekilen ve Necati Şaşmaz’ın dizi oyuncularıyla rol aldığı reklam filminin anlaşması Pana Film üzerinden yapılmış, bu anlaşmanın da yaklaşık 400 bin dolar olduğu söylenmişti.
Pana Film, şu anda İstanbul Kızıltoprak’ta 2 katlı müstakil ve mütevazı bir binada çalışmaya devam ediyor.