Kurban sektörü

İstanbul'da 131 yerde kurulan kurbanlık pazarlarına hayvanlarını satmak için gelenler fiyatların düşüklüğünden ve satışların azlığından şikayetçiler. Kurbanlık fiyatları 40 milyon liradan başlıyor 1 milyar 200 milyon liraya kadar çıkıyor.

Kurban Bayramı nedeniyle İstanbul'da 131 noktada kurbanlık satan pazarlar kuruldu. Bu pazarlarda satışa çıkarılan hayvanlar yoğun olarak Tokat, Sivas, Erzurum, Erzincan, Amasya ve Trakya Bölgesi'nden geliyor.

Bütün bir yıl bayrama hazırlanan hayvan üreticileri bayramdan kısa bir süre önce İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlere geliyorlar. İstanbul kentler içinde en cazip olanı.

Bayramı da geldikleri kentte geçiren bu satıcılar, hayvan pazarlarında renkli görüntüler oluşturuyor. Satıcılar hayvanlar için kurdukları çadırlarda yemek yiyor, uyuyor. İstanbul'a gelirken yatağını, yorganını hatta yiyecek ekmeklerini bile yanlarında getiriyorlar. Çoğunun mesleği bu: Kurban Bayramı'nda İstanbul'a hayvan getirmek. Bazıları bu işe çocukluk döneminde başlamış. Bu yüzden kimileri birbirlerini tanıyor. Hatta birbirlerini çadırlarda köy tereyağı ile yapılan yemeklere davet ediyorlar.

Markla dolarla satış

Kimileri getirdikleri hayvanları gerçekten seviyor. Bir satıcı kurbanlık olarak satmak üzere getirdiği düvesini (inek) gururla göstererek: ‘‘Bakın şunun güzelliğine’’ diyor.

Bu yıl alıcılar da satıcılar da fiyatların düşük olduğunu söylüyor. Satıcılara göre bu durumun en önemli nedeni İran, Irak, Suriye gibi ülkelerden kaçak ya da yasal olarak Türkiye'ye gelen hayvanlar. Fiyatların düşük olmasına rağmen henüz satış bile yapamayan var. Fakat kurbanlık satışlarının arife günü artması da tecrübeyle edinilmiş bir bilgi. ‘‘Adam şimdi hayvanı alsın da nerede saklasın, inşallah arife günü... Bayramda satışlar çoğalır... Hiç de öyle görünmüyor ama biliyorsunuz ekonomik kriz var. Millet ne yapsın?’’ diyor bir satıcı da.

Anadolu yakasında, Koşuyolu'nda da aynı ekonomik sorun var. Fiyatlar hayvanın büyüklüğüne göre 35 ile 80 milyon lira arasında değişiyor. Koyun, kuzu, takla ve koç bulunuyor. Geçen seneye göre fiyatlar yüzde elliden fazla artmış, ama satışın bu yıl düşük olduğu söyleniyor. Köylülerin de hayvanlarını mark ve dolarla satıyor olması fiyatların artma nedenlerinden biri.

Hipermarket kurbanları

Hipermarketlerin kurban bayramına el atması, sitelerde, apartmanlarda oturan ve aldığı hayvanı nereye koyacağını bir türlü bilemeyenler için çözüm düşünülmüş: Emanet Büroları!

Kurbanlık aldınız, ancak nerede keseceksiniz? Düşünülmüş: Kurbanınızın kesimini aldığınız hipermarket üstleniyor; üstelik size ambalajlayıp veriyor. Bayramda tatile gidiyorsunuz; kesimle, dağıtımla kim ilgilenecek? Ayarlanmış: Tatile gitmeden önce markete uğruyor, ne kadarlık eti, kime vermek istediğinizi işaretliyor, gidiyorsunuz.

Ama herkes hipermarketleri tercih etmiyor. Kimi yaptığı hayırın başında durmazsa bir anlamı olmayacağını düşünüyor. Kimi de son günlerdeki terör olayları yüzünden bayram günü alışveriş merkezine gitmekten kaçınıyor.

CARREFOUR: 7 bin metrekarelik alandaki ‘‘Kurbanlık Satış Alanı’’nda İstanbul FM canlı yayın yapıyor, Polaroid şirketi aldığınız kurbanlık koyunla bedava fotoğrafınızı çekiyor. Bir bağış formu doldurarak bağışta da bulunabiliyorsunuz. Etler bağışlamak istediğiniz yere ulaştırılıyor. Carrefour'un projesi bir yıl önceye dayanıyor. Trakya, Ankara ve Güneydoğu'da 35 köyden 100 üreticiyle anlaşmışlar ve koçlar veteriner kontrolünde yetiştirilmiş. Yaklaşık 15 bin kurbanlık koç, 150 çoban ve 100 Carrefour görevlisi tarafından muhafaza ediliyor ve 5 veteriner tarafından denetleniyor. Satın aldığınız kurbanlıkları emanete bırakabiliyorsunuz. Kesim Carrefour tarafından, 100 kasaba yaptırılıyor. Kıvırcık 1 milyon 350 bin, Karaman 995 bin lira. Kurbanlıklar 35-120 kilo arasında değişiyor.

METRO: Kuruluşundan beri kurbanlık Karaman koç, Kıvırcık koç ve büyük baş hayvan satıyor. Her yıl 3 bin adet satış olduğunu söylüyorlar. Kesimler deri karşılığında Mehmetçik Vakfı tarafından yapılacak. Kurbanlıklarınızı emanete bırakabilir ve bayram günü kestirebilirsiniz. Bursa ve civarından gelen kurbanlıkların fiyatları şöyle: Karaman koç: 939 bin; Kıvırcık koç: 1 milyon 299 bin; dana 1 milyon 240 bin.

Kurbanlık satışı yapan bir başka alışveriş merkezi de Continent.

KurbanlIk alIrken dİkkat!

Hayvanın veteriner sağlık raporu veya menşe şehadetnamesi bulunmalı.

Kurbanlık koyun ve keçiler 1 yaşından küçük olmamalı. Ancak annesi büyüklüğünde olmak şartıyla 6 aylıktan büyük hayvanlar kurban edilebilir.

Sığırlar en az iki yaşında olmalı.

Bir veya iki gözü kör olmamalı.

Kulakları kopuk olmamalı.

Bir veya iki boynuzu kökünden kırık olmamalı.

Kuyruğunun yarısı kopmuş ya da doğuştan kuyruksuz olmamalı.

Dişlerin çoğu dökük olmamalı.

Meme başları kopuk olmamalı.

Yürüyemeyecek kadar topal olmamalı.

Durgun kederli ve halsiz olmamalı.

Aşırı öksürük ve aksırık olmamalı.

Gözleri, derisi ve kılları parlak ve canlı olmalı.

Göz, ağız ve burnunda akıntı olmamalı.

Aşırı zayıf ve gebe olmamalı.

Besili koyun ve keçilerin bel omurları el ile kavrandığında kemik uçları ve kaburga kemikleri kolay hissedilmez. Beller düz, yürüyüş diktir.

Besili sığırların vücut çukurları kaybolmuş ve kemik uçları belirğin değildir.

Kurban satış yerleri

İSTANBUL YAKASI A BÖLGESİ ZABITA (212) 613 10 11

Avcılar: (212) 593 14 71 Bağcılar: (212) 550 37 37 Bahçelievler: (212) 652 09 08 Bakırköy: (212) 571 18 54 Bayrampaşa: (212) 567 64 14 Eminönü: (212) 516 52 49 Esenler: (212) 558 33 95 Eyüp: (212) 581 12 76 Fatih: (212) 534 68 28 Gaziosmanpaşa: (212) 545 45 00 Güngören: (212) 556 00 96 Küçükçekmece: (212) 579 36 37 Zeytinburnu: (212) 582 20 73

BEYOĞLU B BÖLGESİ ZABITA (212) 613 06 88

Beşiktaş: (212) 260 60 05 Beyoğlu: (212) 252 77 55 Kağıthane: (212) 280 04 71 Sarıyer: (212) 262 52 96 Şişli: (212) 246 41 77

ANADOLU YAKASI C BÖLGESİ ZABITA (216) 342 11 95

Beykoz: (216) 322 25 04 Ümraniye: (216) 443 56 00 Üsküdar: (216) 342 60 60 Kadıköy: (216) 414 38 79 Maltepe: (216) 383 09 62 Kartal: (216) 374 35 78 Pendik: (216) 390 40 11 Tuzla: (216) 395 10 10 Adalar: (216) 382 78 50