Kültürazzi

İdam sahnesi İstanbul’da tamamlandı

Contemporary İstanbul’a katılan İranlı sanatçı Ahmad Morshedloo’nun idam tablosu, engellenmemesi için ülkeden 10 ayrı parça halinde çıkarılıp İstanbul’da bir araya getirilmiş

İstanbul Lütfü Kırdar
Kongre Merkezi’ndeki Contemporary İstanbul bugün sona eriyor.
Çarşamba günkü özel açılış uzaktan yakından plastik sanatlarla ilgili hemen herkesi toplamıştı. Sadece Türkiye’den de değil, dünyanın dört bir köşesinden konukları vardı fuarın. Amaç da zaten İstanbul’u bu anlamda bir cazibe merkezi yapmak.
Fuara katılan yabancı ülkelerin galerileri her zaman ilgimi daha çok çekmiştir. Türkiye’deki işleri az çok sergilerden takip edebiliyorum ne de olsa. Hele siyasi olarak kapalı kutu ülkeler insanı her zaman şaşırtıyor.
Sinemasıyla öne çıkan İran mesela. Görsel sanatlarda da her zaman sürprizler sunuyor. Bu yıl da ilk uğradığım yerlerden biri oldu İran’dan fuara katılan Assar Art Gallery. Ve merakım boşa çıkmadı. Sanatçı Ahmad Morshedloo, çarpıcı bir tabloyla sanatseverleri şaşırtmıştı.
İdam edilmiş beş kişinin belden aşağısı görünüyor tabloda. Yüksekçe bir yerde asılmışlar. Muhtemel ki bir vinç kancasında son bulmuş hayatları. İnsanlar olayı seyretmek için meydana toplanmış ama hiçbiri idam edilenlere bakmıyor. Kimi elleriyle yüzünü kapatmış, diğerleri utanç ve keder içinde yere bakıyor. Dev pano 10 ayrı tablodan oluşturulmuş.
Bu tür idamlar nedeniyle hep eleştirilen İran’ın böyle bir tablonun yurtdışına çıkmasına nasıl izin verdiğini merak ediyorum.
Ve o zaman öğreniyorum eserin neden 10 ayrı parça halinde yapıldığını. Parça parça yurtdışına çıkarabilmek için böyle yapmış sanatçı eserini.
Alt sıradaki beş tablonun toplu halde sınırdan çıkarılma izni alınmış. Her tabloda sadece bir grup insan görünüyor. Bir yere bakmıyorlar öylece duruyorlar. Yani hiç bir sakınca yok görülmelerinde. İdam edilmiş kişilerin sallandığı üst sıradakileriyse fuara katılan galeri yetkilileri tek tek bavullarında çıkarmışlar dışarıya.
Ve Contemporary İstanbul’da eser bütünlenebilmiş. Tablonun kendisi kadar sergilenme serüveni bile ayrı bir performans değil mi?
Tablonun gelişi ve sergilenişi oldukça maceralı bir hikâyeye sahip. Contemporary İstanbul’da sergilenen birçok tablo gibi bu çarpıcı eserin de satılacağına inanıyorum. Yani İran’ın sinirlerini bozacak bu eser, geri dönmeyecek.
Hatırlarsanız birçok uluslararası film festivalinden ödül kazanan İranlı yönetmen Cafer Penahi; 2009’da Ahmedinejad’ın cumhurbaşkanı ilan edilmesinin ardından çıkan olaylarda sokaklarda Besic milislerince öldürülen insanların anısına düzenlenen törene gittiğinde tutuklanıp serbest bırakılmıştı. Ancak birkaç ay sonra evinde yeniden tutuklanan Cafer Penahi, bir daha serbest bırakılmadı.
Umarım, sanatçı Ahmad Morshedloo da vatanına sorunsuz döner ve orada herhangi bir meseleyle karşılaşmaz.

Tayyip Erdoğanlı Time yok satıyor

Her ne kadar Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Time’a kapak olan Marco Grob portresini beğenmese de dergi Türkiye’de yok satıyor. Time şu ana kadar Türkiye’deki satışlarını üçe katlamış. Derginin dağıtımını üstlenen Dünya, talebi karşılayabilmek için yurtdışından sürekli dergi getirtiyormuş. AK Parti’ye oy veren ve liderini çok sevenlerin bu yok satmada etkisi nedir bilemem ama koleksiyoner olarak dergiye sahip olmak isteyenlerin sayısı da az değil. İleride iyi para eder mi dersiniz? Koleksiyonerlik bu, hiç belli olmaz. Onu da zaman gösterecek.