Kriz çıkarsa yarıda bırakırım torun olursa görmeye gelirim

Koç Holding Åžeref BaÅŸkanı Rahmi Koç, 19 Eylül’de çıkacağı tekneyle dünya turunu ancak Türkiye’de siyasi ya da ekonomik bir kriz çıkarsa yarıda bırakabileceÄŸini söylüyor. Koç ayrıca; seyahati sırasında bir torunu daha olursa ilk fırsatta onu da görmeye geleceÄŸini belirtiyor.TÃœRKÄ°YE’nin en büyük ‘sanayi gemisi’ Koç Holding’in uzun yıllar kaptanlığını yapan Rahmi Koç, 19 Eylül’de, Nazenin 4 yelkenlisiyle iki yıl sürmesi beklenen dünya turuna çıkıyor. Rahmi Koç, ‘tekneyle dünya turu’nun gençliÄŸinden beri en büyük hayali olduÄŸunu söylüyor ve ekliyor; ‘EÄŸer ülkede Allah muhafaza bir kriz çıkarsa tabii ki yolculuÄŸu yarıda keser gelirim. Zaten normalde de zaman zaman gelip memlekette ne oluyor bakacağız.’ Dünya turunu yarıda bırakıp kendisini Türkiye’ye getirecek ikinci büyük olayın ise ancak ‘bir torunu daha olması’ olduÄŸunu belirten Rahmi Koç, kendisini ‘mütekaid sanayici’ olarak tanımlayor. Rahmi Koç, geziden döndüğünde ise Avrupa BirliÄŸi ile müzakereleri çok iyi giden, daha zengin bir ülke bulmak istiyor. Irak’ta yatırımların baÅŸlamış olmasını, Suriye’de Migros’un açılmış olmasını ve Koç TopluluÄŸu’nun 350 binden fazla araç üretir hale gelmiÅŸ olmasını hayal ediyor. Rahmi Koç sorularımızı şöyle yanıtladı:-Bu gezi için hep ‘hayallerinizi süsleyen bir gezi olduÄŸunu’ söylüyorsunuz ve çok idealize ettiniz. En güzel, size en çok keyif verecek yanı ne olacak?Rahmi Koç: Bence en güzel tarafı Pasifik olacak orayı hiç görmedim. Daha önce Atlantik’ten geçtik ama PasifiÄŸi görmedim. O Pasifik adalarını falan hep anlatıyorlar çok merak ediyorum ve heyecanla bekliyorum. Hani böyle ‘kızlar dans ediyor, yerliler karşılıyor, maymunlar Hindistan cevizi atıyor aÄŸaçlardan, ıstakozu elinle tutuyorsun’ diyorlar ya bakalım... KARADA NE FIRTINALAR GÖRDÃœKTürkiye’nin en büyük ‘sanayi gemisi’nin uzun yıllar kaptanıydınız. Karada çok fırtınalar gördünüz. Geriye bakınca o fırtınalardan aklınızda ne kaldı?Rahim Koç: Bir defa baÅŸlangıçta döviz sıkıntısı vardı. Ve o zamanlar döviz problemini halleden her getirdiÄŸi malı satıyordu. Kapalı ekonomi devrinde bir numaralı sorunumuz dövizi elde etmekti. Kapasite büyütüyorsun hükümete gidiyorsun yalvarıyorsun v.s. Ancak, sonra Özal döneminde pazar açıldı ve rekabet baÅŸladı. Daha iyi mal yapıp, daha ucuza satıp; daha iyi servis vermek, müşterinin gözüne girmek gerekiyordu. O da büyük bir transformasyondu Türk sanayicileri olarak bizim için. Yepyeni bir bir ufuktu. Ben zaten eskiden beri ihracatımızı artırmak için çok çaba gösterdim. Fakat arkadaÅŸlar direniyordu. ‘Çünkü içerde mal satmak daha kolay, daha rahat, daha karlı. Niye biz gidelim de elin gavuruyla uÄŸraÅŸalım’ diyorlardı. Ama ne zaman ki ekonomi sıkıştı fabrikaları çalıştırmak için hepsi mecbur oldu ihracata yönelmeye.. Bu dönem de akla ÅŸeyi getiriyor; döviz ve devalüasyonu. Çünkü borçlanıyorsunuz dışarı ve ondan sonra da devalüsyon olunca yine fırtına sarsıntı oldu. Allah’a çok şükür ki bizim mali gücümüz o fırtınaları atlatmaya yetti. Her ne kadar bazı ÅŸirketlerimiz bazılarından daha fazla sıkıntı çektilerse de.. Çünkü döviz kazananlar baÅŸka, dövizle borçlananlar baÅŸkaydı. Umarım AB’den tarihin tarihi gecikmezRAHMÄ° Koç, tekne ile iki yıllık dünya turuna çıkmadan önce dostlarına veda etmek üzere Kalamış Marina’da bir kuru fasulye partisi verdi. Koç partide, zina tartışmalarını lüzumsuz bulduÄŸunu söyledi ve şöyle konuÅŸtu: ‘Bu tartışmaları çok üzüntü ile izliyorum. BaÅŸbakanın dünkü çıkışını deÄŸerlendirirsek, Türkiye Cumhuriyeti’nin BaÅŸbakanıdır, ‘Niye böyle söyledin’ diyemeyiz. Zina yasasını geri çektiÄŸimizde bile Avrupalı dostlarımızın kafasında soru iÅŸaretleri kalacaktır. Niye böyle yaptılar bilmiyorum. Piyasalara çok zarar veriyorlar. KeÅŸke bu boyutlara gelmeseydi. BaÅŸbakan hükümetin başında, istediÄŸi uygulamayı yapabilir. Umarım, iÅŸler içinden çıkılmaz bir hal almasın. Tarihin tarihi de gecikmesin’ dedi. Okyanusun fırtınaları ekonomimize benziyorÅžimdiki yolculuÄŸunuzun ‘Türkiye’de sanayicilikle’ benzer tarafları neler?Rahmi Koç: Okyanusta gezmek için eÄŸer yelkenliyseniz iki ÅŸeye çok dikkat etmek lazımdır. Birincisi rüzgár nerden geliyor, ikincisi de siz nerdesiniz? Bu yönden aslında söylediÄŸinizle birbirine çok benziyor. Bir ingiliz söylemiÅŸti; navigasyonun üstünlüğü nerde olduÄŸunu deÄŸil nerede olmaman gerektiÄŸini bildirmesidir. Çünkü ekonomide iniÅŸ çıkış olduÄŸu gibi ÅŸimdi havalar da deÄŸiÅŸken oldu. Mesela Amerika 3 ay içinde 3 tane fırtınaya maruz kaldı ki bu eskiden senede bir, üç senede bir olurdu. 10-20 mil süratle geliyorlar ve mazallah karşınıza geldiÄŸi zaman kaçacak yeriniz yok. Vehbi Bey saÄŸ olsaydı ‘Ne gerek var’ derdiPeki bütçeye ya da bu yolculuÄŸa merhum Vehbi Koç ne derdi?Rahmi Koç: O kalkar bi defa bütçeye biÅŸey demezdi de ‘ne lüzum var efendim’ derdi. Vehbi Bey’in saÄŸlığında da iki defa böyle yolculuÄŸa gittiÄŸim için alışmıştı zaten. Ne var ki hergün onu aramamı mutlaka isterdi. Çok kötü hava olduÄŸunda da o arardı. Biz de ‘merak etme herÅŸey çok iyi gidiyor’ derdik. Allah mufahaza, kriz çıkarsa hemen gelirimMesela bir ekonomik kriz çıksa bırakıp dönermisiniz?Rahmi Koç: Yarıda keser gelirim. Zaten normalde de zaman zaman gelip memlekette ne oluyor bakacağız. Ama öyle bir durum olursa Allah mufaza hemen kalkacağız, geleceÄŸiz buraya.. Hükümet tek parti avantajını güzel kullanıyor; ekonomiye genel bir istirar geldi bu da hepimizi rahatlattı. Yine de ekonomi öyle bir hassas dengede oturuyor ki hala herhangi bir bakanın herhangi bir konuÅŸması piyasayı etkiliyor. Döndüğümde 350 bin araç üretiyor olsakBu seyahatten dönünce Türkiye’de nelerin deÄŸiÅŸmiÅŸ olmasını istersiniz? Rahmi Koç: Ooo.. GeldiÄŸimde; Avrupa TopluluÄŸu ile müzakereler çok iyi gidiyor bulmak isterim. Ä°hracatımız çok yükselmiÅŸ, turist 30 milyonu aÅŸmış isterim. Irak’ta yatırım yapmaya baÅŸlamışız, savaÅŸ bitmiÅŸ, demokratik sistem gelmiÅŸ onu isterim. Ä°ran’la iÅŸbirliÄŸi ilerlemiÅŸ isterim. Migros Suriye’de yatırım yapıyor; onun bitmiÅŸ olduÄŸunu görmek isterim. Koç TopluluÄŸu yılda 350 bin araba yapıyor olsun isterim. Ä°steyecek çok ÅŸey var...Â