KOVULDUN!

Önce biraz işkence edeyim size. (Böylece “yeteri kadar ağır” konularda yazmadığımdan şikayetçi olanlar da tatmin olsun.)

Batı toplumlarının bizde olmayan bir “imkânı” vardır: Her haltı yersin, sonra kiliseye gider, papazın önünde günah çıkarır, bizim Tansu ve Mesut gibi, aklanır paklanırsın... Ve istersen yeniden başlarsın...

Amerikalılar, Avrupa’dan ne alırlarsa çapını büyütür, sistemleştirir, mükemmelleştirir, sonra da dönüp Avrupa’ya ya satarlar ya dayatırlar...

Amerikalılar bu günah çıkarma (itiraf) “tekniğini” da bir “sistem” haline getirdiler.

Önce her boku yerler, sonra da her yolu kullanarak günah çıkarırlar, kendi kendilerini ihbar ederler, iç ve dış kamuoyununun gazını alır, tepkileri amorti ederler, sonra da bize bunu “dünyanın en büyük demokrasisi” diye yuttururlar.

Mesela, elalemin memleketini (Vietnam gibi) işgal ederler, napalm bombalarıyla yakarlar, yıkarlar, keserler, tecavüz ederler... ama bir taraftan da Beyaz Saray’ın önünde gösteriler yapar, “peace” işaretli tişörtler giyer, şarkılar düzer, “Amerika’nın Vietnam’da yaptıklarını acımasızca eleştiren” filmler çevirirler, bize de bu plakları satar, bu filmleri dolar mukabilinde seyrettirirler...

*

Amerikan televizyonlarının icadı olan “reality show” denilen de bunun bir farklı türüdür. Amerikan toplumunun çarpıklıklarını, sorunlarını şova dönüştürüp “olağanlaştırır”, bu şovları da, aynı sorunları yaşayan insanlara, reklam karşılığı satarlar.

Reality show denilen şeyin en “marksist” izahı budur...

Coştum, tutmayın beni...

Bu tür realty show’ların sonuncusun konusu da, yine Amerikalılar’ın bir dev haline getirdikleri, son noktasına (extreme) kadar götürdükleri ve dönüp başta Avrupa, dünyaya kabul ettirdikleri bir diğer “Avrupa icadı” : KAPİTALİZM.

Amerikan kapitalizmi gibi acımasız, komplekssiz, sert bir “reality show” son haftalarda reyting rekorları kırıyor ABD’de.

Baş oyuncusu, gerçek bir kapitalist : Donald Trump, NY emlak kralı.

NBC’nin yayımladığı programın adı The Apprentice yani Çırak.

Programda Donald Trump himself yanında çalışanların gözünün yaşına bakmayan bir işadamı rolünde. İş görüşmeleri yapıyor, kimin işe alınacağına, kimin kovulacağına gaddarca karar veriyor.

İşe alınmak için tabii ... herşey mubah!

İlk hafta, tabii hepsi güzel ve yakışıklı ve muhteris 16 yarışmacı, the boss’un verdiği emri, utana sıkıla yerine getirdiler: Manhattan sokaklarında limonata satarak azamî hasılat elde etmeye çalıştılar. Yarışmanın bu birinci ayağı, Amerikan toplumunun en büyük efsanelerinden olan “toplumda yükselme!” temasını remzediyordu.

Ha, unutmadan söyleyeyim, tabii ki gençler birbirleriyle yarışmadan önce, dünya kapitalizminin en kutsal mabedini, Wall Street’teki New York Borsası’nı topluca ziyaret ettiler.

Birinci haftanın sonunda, biraz da cazibelerini kullanarak, kızlar takımı baskın çıktı. Erkeklerin arasında en az “karizmatik” bulunanı (risk sermayesi işine girmiş bir doktor) Trump Corporation’ın devasa toplantı odasına çağrıldı ve nefesini tutmuş milyonlarca röntgencinin gözleri önünde, karar yüzüne karşı okundu:

YOU’RE FIRED ! yani KOVULDUN!

Kalan 15 yarışmacıysa hâlâ büyük ikramiyenin hayalinde: Yarışmayı kazanan, Trump’ın şirketlerinden birinde yıllık 250.000 $ maaşla bir senelik iş bulacak!

Trump’ın “13 haftalık iş mülakatı” dediği programın ilk hafta finalini (!) 18,5 milyon Amerikalı seyretti. Seyirci memnun, çünkü hem reality show (yani röntgene devam) hem de artık gına getiren aşkî meşkî durumlar yok. Program, 18-49 yaş grubunda son bir yılın en iyi reytingini elde etti, Amerika’nın “çalışan nüfus” denilen (ve hâlâ Amerikan rüyasına inanmak isteyen) yaş diliminde rekor izleyiciye ulaştı.

Türkiye’de bu programı hangi iş adamı sunacak acaba?