Günün Uzmanı: Dr. Beril KÜÇÜMEN
Oluşturulma Tarihi: Nisan 16, 2004 01:16
Kornea bir organ değil doku. Vefat eden hastanın yakınının izni olmaksızın da alınması ve ihtiyaç duyan hastaya nakledilmesine izin veriyor yasalar. Ancak buna rağmen kornea sağlanmasında sıkıntı çekiliyor. Hatta uzun bekleme listeleri oluşuyor. Bu nedenle bazı merkezler yurtdışından kornea temin ediyorlar. Dünya Göz Hastanesi, 1999’dan bugüne 2 bin kornea ithal etti.
Kornea dokusunun alınması için ailelerin izni gerekmediği halde ve bu kadar büyük kapasiteli hastanelere rağmen neden bulunamıyor?
Dini ve duygusal sebeplerden ötürü kornea bağışı sınırlı sayılarda oluyor. Türkiye’de doku ve organ bağışlarının az olması sebebiyle büyük sıkıntılar yaşanıyor. Organlar gibi kornealar da ülkemizde sadece birkaç üniversite ve devlet hastanesinde temin edilebiliyor. Bağışların az olması buna karşılık kornea nakli için bekleyen hastaların çok olması, kornea nakillerinde 1,5- 2 yıla varan bekleme süresine neden oluyor. Bu süre içerisinde bazı hastaları gözlerini kaybetme riski ile karşı karşıya bırakıyor.
Kornea nakli hangi durumlarda yapılıyor? Bu hastalarda kornea nakli son çare midir?
Korneanın aşırı sivrildiği, inceldiği yapısal hastalıklar (keratoconus, keratoglobus), korneanın ırsi geçişli beneklenme hastalıkları (kornea distrofileri), delici kornea yaralanmalarında, kimyasal yanıklarda, keratite bağlı kornea iltihaplarında, kornea ülserlerinde ve katarakt ameliyatından sonra gelişen kornea yetmezliğinde kornea nakli gündeme gelir. Korneanın saydamlığını ileri derecede bozan ve ışığın retinaya odaklanmasını engelleyen her çeşit hastalıkta ise kornea nakli son çare.
Kornea vericiden nasıl alınır?
Türkiye’de sadece gözün saydam tabakası, etrafındaki 2 mm’lik beyaz tabaka ile çıkarılır. Gözün tamamı alınmaz. Yurtdışında ise göz yuvarlağı alınarak göz bankasında işleme tabi tutulur.
Korneada alıcı ve verici arasında doku uyumu aranıyor mu ?
Diğer organ nakillerinde gerekli olan alıcı ve verici arasında doku uyumu kornea naklinde gerekli değil. Kornea dokusu damar içermez.
Kornea nakli ameliyatı nasıl yapılır? Operasyonun süresi ne kadardır?
Kornea nakli ameliyatı genel anestezinin tercih edildiği ama yaşlılarda lokal anestezi ile de yapılabilen bir ameliyat. Verici korneadan trepan denilen özel bir cihazla 6- 9 mm çapında yuvarlak bir parça kesilir ve aynı büyüklükte alıcının korneasından çıkarılan hastalıklı kornea parçasının yerine dikilir. Ameliyatı 20- 30 dakika sürer.
İthal kornealarınız nerelerden geliyor? Sağlıklı olduklarının garantisi var mı?
Amerika’da bulunan ve dünyanın en büyük göz bankası ‘Central Florida Eye Bank’ ile Dünya Göz Hastanesi arasında yapılan işbirliği sonucu, ihtiyaç duyulan miktarda kornea dokusu, her türlü testten geçirilmiş olarak havayolu ile hastanemize gönderiliyor. Bu vericilerin tüm kan tetkikleri yapılmış, hepatit ,aids, kuduz vb...gibi bulaşıcı hastalık taşımadıkları bir sertifika ile belgelenmiştir. Yine aynı sertifikada kornea ile ilgili gerekli kriterler detaylı bir şekilde belirtilmiştir.
Kornea nakli ameliyatı iki göze de aynı zamanda yapılabilir mi?
Her iki gözüne de kornea nakli gereken hastalarda - ki bu sık rastlanılan bir durumdur- önce bir göze kornea nakli yapılır. İkinci göze ancak 1 sene sonra kornea nakli yapılabilir.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN