Kordon kanına yurtdışı yasağı

Yeni geliştirilen "kordon kanı bankacılığı"  son yıllarda dünya genelinde büyük ilgi görmeye başladı. Türkiye’de de birbiri ardına kordon kanı bankaları açılıyor. Bebek bekleyen aileler, ileride ortaya çıkabilecek birçok tehlikeli hastalığın tedavisinde kordon kanının yeterli olacağı şeklindeki vaatlerle bu bankalara koşuyor.

Sağlık Bakanlığı da Türkiye’deki kordon kanı bankacılığını yasal zemine oturtmak için bir taslak hazırladı. Taslağa göre, Ulusal Kordon Kanı Koordinasyon Kurulu (UKOK) oluşturulacak. UKOK, kordon kanı bankacılığı konusunda ulusal stratejileri belirleyecek ve kordon kanı bankalarının denetimini yapacak.

Taslağa göre, sağlık kurumları bu bankalardaki çalışmalara ticari bir görünüm veremeyecek ve yanıltıcı, yanlış yönlendirici tanıtım ve reklamlarda bulunamayacak. Kurallara uymayanlara ağır cezalar verilecek. Ayrıca Türkiye’de toplanan kordon kanlarının yurtdışına gönderilmesi yasaklanacak.

SİGORTA ZORUNLULUĞU

Taslakta, kordon kanı saklayan bankalara kordon kanını sigortalama zorunluluğu getiriliyor. Taslakta, "Kordon kanı bankasının iflası tasfiyesinin istenmesi kapatılmasi veya kendi iradesi ile faaliyetine son vermesi halinde dondurulmuş olan kordon kanı, banka tarafından ailenin talep ettiği başka bir kordon kanı bankasına transfer edilecek.

Banka, savaş, içsavaş ve toplumsal terör eylemleri hariç deprem, su baskını yangın gibi tabi afetlere karşı da zarar görmeksizin saklanacağını taahhüt eder. Diğer tabii afetler kusur nedeniyle kordon kanının kullanılamaz hale gelmesi durumunda ve kordon kanı toplanmış olan çocuğun tıbbi ihtiyacının doğması halinde banka yurtiçi ve yurtdışı kaynaklardan uygun dokunun tedavisi için gerekli her türlü işlemi yapmayı ve masraflarını karşılamayı kabul ve taahhüt eder.

Banka bu tahhütünü uygun sigorta poliçesi ile teyit ya da ebeveynin bankanın kurumsal güvencesini kabul ettiğine dair imzalı onayı ile belgelendirmek zorundadır" hükmü yer aldı.

KORDON KANI NEDİR?

Doğumun ilk 10 dakikasında bebeğin göbek kordonundan alınan kanlar, en saf kök hücre kaynağı olarak kabul ediliyor. Bu kanlar, azot tankları içinde eksi 196 derecede dondurularak saklanıyor. Kök hücreler, dondurulduğu için bozulmadan kalabiliyor.

Yaşlanan ve zarar gören organlara enjekte edilen kök hücreler, bu organların sağlıklı bir şekilde yenilenmesini sağlayabiliyor. Kök hücre nakliyle şu anda kan kanseri ve lenfoma gibi bazı hematolojik ve onkolojik hastalıklar tedavi edilebiliyor.

YILLIK 100 EURO

Dünyanın dört bir yanında açılan kordon kanı bankalarında şu anda yaklaşık olarak 140 bin kayıtlı donör bulunuyor. Türkiye’de de İstanbul, Ankara ve Adana’da birkaç özel sağlık kuruluşu ticari amaçlı kordon kanı bankacılığı yapıyor. Buralarda kordon kanının alımı için bin, saklama bedeli olarak da yıllık 100 Euro ücret alınıyor.

Türkiye’deki kordon kanı bankacıları, gelecekte bilimsel gelişmeler sayesinde kordon kanının çok daha fazla hastalığın tedavisinde kullanılabileceğini belirtiyor. Ailelerin bebeklerini bir nevi sigortalattıklarını vurgulayan kordon kanı bankacıları, bu işlemler sonucunda kimsenin mağdur edilmesinin söz konusu olamayacağını ileri sürüyor.

Dev bir sektör haline gelmeye başlayan kordon kanı bankacılığı, uzmanların tepkisini çekiyor. Türk Hematoloji Derneği (THD) Genel Sekreteri Prof. Dr. Muhit Özcan şu anki teknolojiyle kordon kanının asla kesin ve tek çözüm olmadığını söyledi. Avrupa Konseyi de 14 Mayıs 2004 tarihinde yayınladığı bir kararda, kordon kanının yeterince uzun süre bozulmadan saklanabileceğine ilişkin herhangi bir bilimsel kanıt bulunmadığı açıkladı.