Kolesterolü kontrol altına almak, kaliteli yaÅŸamın anahtarı

Uzmanlar uyarıyor: ‘Sigarayı bırakın, spor yapın ve en önemlisi kolesterolünüzü kontrol altında tutun!’GeçtiÄŸimiz aylarda 2 milletvekilini kalp krizi yüzünden kaybettik. Doktorlarının vermiÅŸ oldukları bilgilere göre 2 siyasetçi de risk grubunda idi. Tüm uyarılara raÄŸmen sigara kullandıkları belirtilen politikacıların kayıpları, kolesterol konusunda o kadar yazılıp çizilmesine raÄŸmen, toplumca yeterince dikkate alınmadığını gösterdi.GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde ölüm nedenleri arasında kalp ve damar hastalıkları ilk sırada yer almaktadır.1 Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon, ÅŸiÅŸmanlık gibi sorunların düzeltilmesi ile bu ölümler önlenebilir veya geciktirilebilir. Bu nedenle Dünya SaÄŸlık Örgütü kalp ve damar hastalıklarını 1 numaralı ölüm nedeni olarak ilan etmiÅŸtir. Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risktir ve kolesterol yüksekliÄŸi bir kardiyovasküler risk faktörüdür. HDL-kolesterolün düşük olması da bir risktir. Bu riske sahip hastalarda kalp krizi, inme, damar tıkanması, böbrek yetmezliÄŸi gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır. Tedavide ÅŸartKolesterolün 2 önemli kaynağı var: Vücudun ürettiÄŸi kolesterol ve besinlerden gelen kolesterol. Ãœlkemizde de ruhsatlı bulunan ezetimib etken maddesi ile tedavi, statinlerle beraber kullanıldığında iki kaynağın da kapatılmasını saÄŸlıyor. Kötü kolesterolü düşürme konusunda büyük bir yenilik getiren bu molekül sayesinde artık daha fazla kolesterol hastası olması gereken hedeflere ulaÅŸabiliyor. Yüksek kolesterolün kontrol altına alınması ile yaÅŸam süresinin uzadığı, kalp ve damar hastalıklarına baÄŸlı ölümlerin azaldığı ve kalıcı sakatlıkların önlendiÄŸi kesin olarak gösterilmiÅŸtir.2 15 yıldır ‘bir numaralı tedavi’ olarak nitelendirilen statin tedavisi yakın zamanda bazı uzmanlarca ezetimib tedavisi ile birlikte önerilmeye baÅŸlandı. Bu tedavi kötü kolesterolün (LDL-K) yüzde 50’ye varan düzeyde düşürebildiÄŸi ileri sürüldü.3 Ä°yi kolesterol - Kötü kolesterolKolesterol, yağımsı bir maddedir. Dolayısıyla su özelliklerini taşıyan kanda normal koÅŸullarda çözünmez. Kolesterol, kanda çözünmesi ve taşınması için karaciÄŸerde bir protein ile birleÅŸtirilir. Bu kolesterol ile protein birleÅŸimine lipoprotein adı verilir. DeÄŸiÅŸik tipte lipoproteinler vardır:1. LDL (low density lipoprotein, düşük yoÄŸunluklu lipoprotein): Kötü huylu kolesteroldür. 2. HDL (high density lipoprotein, yüksek yoÄŸunluklu lipoprotein): Ä°yi huylu kolesteroldür. HDL ve LDL kolesterolden baÅŸka lipoproteinler de vardır. Genç bir nüfusa sahip olmamıza raÄŸmen, ülkemizde 2 milyon erkek/kadın kalp hastasının olduÄŸu ve bu sayının her yıl 90 bin civarında arttığı saptandı. Kalp hastalığına baÄŸlı ölümlerde ise son bir yılda 92 bini erkek, 61 bini kadın olmak üzere toplam 153 bin kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi tahmin ediliyor4.Yüksek kolesterol nedir?Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risk taşır. HDL-kolesterolün düşük olması da bir risktir. 20 yaşın üzerindeki eriÅŸkinlerde total kolesterol 5 yılda bir kontrol edilmelidir. Lipid düzeylerinin sınıflandırılması:- Total Kolesterol düzeyi200 mg/dl’nin altı istenilen düzeydir.240 mg/dl’nin üstü ise yüksektir.- Kan LDL-kolesterol düzeyi (Koroner kalp hastası olmayanlarda)100-129 mg/dl arası normal düzeydir.160 mg/dl üzeri yüksek düzeydir.- Kan HDL-kolesterol düzeyi40 mg/dl’nin altı düşük düzeydir.Referanslar:1) The World Health Organization Report, Statistical Annex, Table 2, p120-124, 20042) Kalp Koruma Çalışması Ä°ÅŸbirliÄŸi Grubu, Yüksek Riskli 20.536 Bireyde Simvastatin ile Kolesterol Düşürülmesine Ä°liÅŸkin MRC/BHF Kalp Koruma Çalışması:Randomize, Plasebo Kontrollü Bir Çalışma, Literatür, AÄŸustos 2002, Cilt 37 Sayfa 562 (Yayının orijinali The Lancet Cilt 360, 6 Temmuz 2002, Sayfa 7-22’de yayınlanmıştır)3) Ballantyne CM, Houri J, Notarbartolo A et al. Effect of ezetimibe coadministered with atorvastatin in 628 patients with primary hypercholesterolemia. A prospective, randomized, doule-blind trial. Circulation 2003;107:2409-24154) www.hastarehberi.com/ kardiyoloji/13.07.20055) www.tkd.org.tr/kılavuz/12.07.2005Â