Klasik müzik bir ustasını kaybetti
Güncelleme Tarihi:
20’nci yüzyılın en büyük piyanistlerinden Macar müzisyen György Sandor, aşığı olduğu Türkiye’de vereceği, ancak yaşlılık nedeniyle iptal ettiği son konserinin tarihinden 13 gün sonra ABD’de yaşamını yitirdi.Klasik müziğin yaygınlaşması için dünyanın dört bucağında, mütevazi koşulları kabul ederek sayısız konserler veren ve yediden yetmişe amatör-profesyonel müzisyenlerin katıldığı ücretsiz atelye çalışmaları düzenleyen Sandor, son nefesine değin müzik yaşamının içinde oldu.
SON KONSERLERİ TÜRKİYE’DE OLACAKTI
Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de birçok hayranı bulunan György Sandor bir Türkiye aşığı ve Türk dostuydu. Bilkent Senfoni Orkestrası ile Bela Bartok’un "3. Piyano Konçertosu", Franz Liszt’in "Totentanz", "1. Piyano Konçertosu" gibi eserleri yorumlamak üzere birçok kez Ankara’ya geldi.
PİYANOSUZ YAŞAYAMADI
Konserleri dışında genç piyanistleri desteklemek ve yönlendirmek üzere "master-class"lar gerçekleştirdi. 23-27 Kasım 2005 tarihlerinde İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ile bir konser ve İstanbul’da bir resital vermek üzere Türkiye’ye gelmesi planlanan sanatçı, bundan yaklaşık bir ay önce sağlığının uygun olmadığı ve hatta artık piyano çalmaya veda etmesi gerektiğini öne sürerek bir veda mektubu yazmış ve konserlerini iptal etmişti.
György Sandor en son 27 Kasım konserini yapamadan, 13 gün sonra yalnız piyanoya değil yaşama da veda etmiş oldu.
Bilkent Senfoni Orkestrası’ndan yapılan açıklamada, bir yüzyılı aşarak bugüne ulaşan usta sanatçının ayrılışıyla sanat yaşamında yeri doldurulumaz bir boşluk açıldığı bildirildi.
BARTOK’U O TANITTI
György Sandor tüm dünyada, gerek akademik çevreler, gerekse toplum genelinde büyük beğeni ve saygınlık kazanmış bir sanatçıydı. Macar asıllı olan Sandor, Liszt Akademisi’nde Kodaly ile kompozisyon, Bartok ile piyano çalışmıştı. Bir başka Türk dostu olan, Türk müziğinin kaydedilmesi ve evrensel boyutlara ulaştırılmasında katkıları olan Bela Bartok’la kurmuş olduğu yakın dostlukla bestecinin müziğinin en iyi yorumcusu oldu.
Sandor, büyük bestecinin birçok eserinin ilk seslendirilişini yaptı. Sandor, 1975 yılında Bartok’un Solo Keman Sonatı’nı piyanoya uyarladı, aynı zamanda Orkestra Konçertosu’nda "İntermezzo İnterrotto"yu seslendirdi. Sanatçı, Barber, Bernstein, Foss ve birçok diğer bestecinin eserlerinin ilk seslendirilişini de gerçekleştirdi.
György Sandor, 1939’da New York Carnegie Hall’daki ilk konserinden sonra; Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa, Kanada, Latin Amerika, Avustralya, Yeni Zelanda, Kuzey ve Güney Afrika, Hindistan, Orta Doğu ve Uzak Doğu’ya turneler gerçekleştirdi. 1990’da Boston, Miami, New York, San Francisco, Washington ve Chicago’yu kapsayan ve büyük bir başarı sağladığı Amerika turnesinde Bartok’un keşfedilmiş Orkestra Konçertosu’nun ilk seslendirmesini sundu. 1965 yılında Bartok’un piyano eserleri üzerine yaptığı ilk kayıtlar "Grand Prix Disque"e layık görüldü. Sandor, Bach, Beethoven, Brahms, Debussy, M.de Falla, Liszt ve Schumann’ın yanı sıra Kodaly ve Prokofyef’in de piyano için bestelenmiş eserlerini seslendirdi. Sanatçının, Arthur Rodzinsky yönetimindeki New York Filarmoni Orkestrası ile yorumladığı Rahmaninof’un İkinci Piyano Konçertosu, Eugine Ormandy yönetiminde Philedelphia Orkestrası eşliğinde seslendirdiği Chopin’in ikinci, Bartok’un üçüncü konçertolarının kayıtları Sony Classical tarafından yayımlandı. Bartok’un Orkestra Konçertosu ve Dance Suite’in piyano düzenlemesi, 44 Keman Düeti ve Süiti Mikromos’da CD olarak yayımlandı.