Kitap

Korkağın Türküsü
Necati Tosuner
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Roman

Necati Tosuner’in kulaklarımızı tırmalayan çığlığı ‘Kasırganın Gözü’ ile 2008’de başlamıştı. Geçen sene ‘Susmak (nasıl da yoruyor insanı)’ ile devam ediyordu. Bu kez o çığlığın yanında bas bas bağırıyor, yakamızdan çekiyor, sarsıyor, tokatlıyor bizi ‘Korkağın Türküsü’ ile. Kitap; edebiyatımızda gerek anlatım açısından, gerekse teknik (Tosuner’in belirttiği üzere mimarî) yapısı itibarıyla benzersiz bir üçlemenin son halkası. İlk kitapta gözlemleyen, ikinci kitapta düşünen ve kendi kendiyle konuşan anlatıcı, bu kez işaret ediyor bize, görmemiz gerekenleri. Kendi korkaklığını dile getirirken memleketi bu hale getiren korkakları da işaret ediyor. Muktedirin korkusunun nelere yol açacağını tek tek anlatıyor. İlk kitaptan ikinci kitaba geçişte artan şiirsellik, bu kitapta en üst seviyeye çıkıyor. ‘Üst Geçit’ adını verdiği bölümleri şiir olarak okumamıza kimse itiraz edemez hattâ! Arada öykülerin de çıktığı birkaç türü içinde barındıran etkileyici bir roman bu.
Haziran 2013’te, yani Anadolu’da söylendiği üzere “kayısılar dalları eğdiğinde”, bütün Türkiye’de değişime sebep olan Gezi Direnişi’nin, daha sonraki zamanlarda edebiyatta etkisinin görüleceğini söylemiştik. Büyük bir kehanet değildi bu. Ama bu kadar iyi bir örneğini yine bu kadar erken bir vakitte görmek, eminim bütün okurları çok şaşırtacak. Korkağın Türküsü’nü dikkatle okuduğunuz zaman iyi edebiyatın, gerçekleri nasıl da gösterdiğine şahit olacaksınız! Tosuner’in aylar önce söylediklerini bugün yaşıyor olmamız, “bireysel karamsarlıkları yazıyor” denen yazarın nasıl ‘toplumcu’ tespitlerde bulunduğunu da ispatlıyor.

Son Modernler
Enis Batur
Sel Yayıncılık
Deneme

Lafı dolaştırmadan konuya girmek gerekirse, sürekli ulaşabileceğiniz yere koyun bu kitabı. Her an elinizin altında olsun. Çünkü ‘Son Modernler’, Enis Batur gibi bir ‘yazı makinası’nın daha önce yayımlanmış edebiyat denemelerini bir araya getiren bir ‘toplu denemeler’ denemesi. Batur’un 1979-1994 arasında yayımlanan ‘Şiir ve İdeoloji’, ‘Yazının Ucu’ ve ‘E/Babil Yazıları’ kitaplarında yer alan edebiyat yazılarından oluşuyor. Vaktiyle tartışmalara sebep olmuş yazıları yeniden okuyacağınız gibi, yıllar öncesinden bugüne ışık tuttuğuna da tanık olacaksınız. Enis Batur’un aslında her yazısında vardır bu, ama edebiyat yazılarında, eleştirilerinde, denemelerde eşine az rastlanır bir kaynakça sunar okurlarına. ‘Son Modernler’ onun en güzel örneği. Bir define sandığı gibi, kazdıkça ortaya çıkan ve kapağını açtığınız anda yüzünüzü aydınlatan!

İç Dünyamdan Notlar
Paul Auster
Çev.: Seçkin Selvi
Can Yayınları
Anı

Paul Auster’ın ‘Kış Günlüğü’ üslup olarak eşine az rastlanacak bir samimiyete sahipti. Usta yazar ‘İç Dünyamdan Notlar’da aynı çizgide seyrederken, yine harikalar yaratıyor. Bu kez daha eski yıllara, çocukluk günlerine gidiyoruz. Auster bu kez, iç benliğinin dış dünya ile karşılaştığı ve çatışmaların, mağlubiyetlerin, kabullenmelerin, fark edişlerin olduğu önemli kırılma anları üzerinden anlatıyor her şeyi. Çocukken okuduğu ilk kitaptan 1950’lerin 60’ların Amerikası’na değin her noktaya değiniyor. Eşsiz bir anı kitabı bu. Auster’in ‘ikinci tekil şahıs seslenişiyle’ kaleme aldığı kitap, onun neden büyük bir yazar olduğunu da gösteriyor. Yalınkat anılardan çok uzak, neredeyse bir roman dünyasının içinden gelen cümleler. Auster’a bir yazar olarak tekrar hayran kalacağınız ustalıkta ve kitabında anlattığı ‘çocuğa’ sarılmak isteyeceğiniz sıcaklıkta bir kitap.

Demokrasi Modelleri
Arend Lijphart
Çev.: Güneş Ayas, Utku Umut Bulsun
İthaki Yayınları
Siyaset

Her ne kadar genelgeçer bir ‘demokrasi’ tanımı olsa da, modern demokrasiler uygulamaya gelince, politik partiler ve çıkar gruplarıyla birlikte, yasama organları ve mahkemeler gibi resmi idari kurumlar açısından da farklılıklar sergiler. Ancak yine de bu kurumların, yasa ile uygulamaların ne kadar çoğunlukçu ve ‘oydaşmacı’ olduğu değerlendirildiği zaman her şey ortaya çıkar... Siyaset ve bilhassa “demokrasi nedir?” konusunda önemli müracaat kitaplarından biri ‘Demokrasi Modelleri’. Arend Lijphrat’ın 1999’da kaleme aldığı ve sonra genişletip yenilediği bu kitapta demokrasi kavramının ne olduğu ve nasıl olması gerektiğine dair sorular sorulurken, 36 ülkedeki yönetim biçimleri ve performansları da ayrıca masaya yatırılıyor. En baştan söyleyeyim koca kitapta bir tane bile “ileri demokrasi” ülkesi ve bunun nasıl olacağına dair açıklama yok!