Kitap

Öykü

Mevsim Normalleri
Neslihan Önderoğlu
Alakarga Yayınları

‘Mevsim Normalleri’ adlı yeni öyküler toplamıyla Neslihan Önderoğlu, öykü yazmanın neden ve nasıl bir dil meselesi olduğunu gösteriyor bir kez daha. Çünkü geçtiğimiz sene Haldun Taner Öykü Ödülü’nü kazanan ‘İçeri Girmez miydiniz?’ adlı kitabıyla da bunu göstermişti. Aynı çizgide devam ederken çıtayı yükseltmekten de geri durmuyor Önderoğlu. Bilhassa ‘farklı’ olanların anlatılmasının daha tercih edilir olduğu, belki de artık daha da kolaylaştığı günümüzde, gerek an olarak, gerek his olarak, gerek karakter olarak en sıradanı bütün yalınlığıyla aktarıyor. ‘Mevsim Normalleri’ zengin bir karakter çeşitliliği gösterirken, hepsini bütün yalınlığıyla aktarıyor. Kısa, etkili cümleleri ve gerçek anlamıyla yalın diliyle ayakları yere sağlam basan bir anlatım biçimine imza atıyor. Neredeyse hepimizin başından geçen, geçmesi muhtemel en olağan anları, duyguları, sinir bozukluklarını, çatışmaları ‘gerçek kahramanları’ ile anlatıyor. Hiç ‘sıradışı’ olmayan insanların son derece ‘sıradan’ hikâyelerini etkileyici bir dille okumak için ‘Mevsim Normalleri’ iyi bir öykü kitabı. Önderoğlu’nu hâlâ okumamış olan varsa, daha fazla geç kalmasın...

Hayvanlar Üzerine/Elias Canetti/Çev.: Levent Konca/Sel Yayıncılık/Deneme
‘Hayvanlar Üzerine’den bahsederken bu kitabın suya tirit, ‘hayvanları sevelim, onları koruyalım’ içerikli olmadığını belirterek söze girmek gerek. Canetti bu denemeler, notlar, aforizmalar, öyküler, anlatılar toplamında tamamen hayvanlar üzerine ‘düşündüklerini’ kaleme almış. İnsan şöyle hayvandır, insan böyle hayvandır gibi beylik tanımlamaları düşünün. Kendimizin ne olduğunu bile tanımlarken ‘hayvan’dan hareket etmemiz bile üzerinde durulması gereken bir mesele. Dahası dini anlatılarda da, her dilin halk söyleyişlerinde de, gündelik yaşamda kullanılan deyimlerde de ‘hayvan’ların özel bir yeri vardır! Canetti bunlardan hareketle, insan-hayvan, av-avcı, efendi-köle gibi ilişki türlerini ve elbette ‘dil’ ve kültürdeki hayvan yansımasını irdeliyor. İnsanın içindeki hayvana ve hayvanın içindeki insana dair bir başyapıt!

Acayip Sözlük/Prof.Dr. Zeki Tez/Hayy Kitap/Sözlük
Tıbbın Gizemli Tarihi, İlaç ve Pargümün Sihirli Dünyası, Gizli Bilimlerin Serüveni ve daha birçok bilim alanının sıradışı kültürel tarihini anlatan Zeki Tez, bu kez ‘Acayip Sözlük’le karşımızda. Bir kimya akademisyeni olan Tez, bu kitapları hazırlarken farklı dillerden, kaynaklardan yaptığı incelemeler esnasında altını çizdiği kelimeleri bu kitapta bir araya getirmiş... Haliyle, Eski-yeni Yunanca, Latince, Arapça, İbranice, Osmanlıca, Frasça, İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Almanca, Sanskritçe, Ermenice, Hititçe, Asurca, Rumca, Rusça, İtalyanca ve Türkçe artık unutulmuş, belli bir alanda kalmış yahut kullandığımız anlamının dışında farklı anlamlar barındıran binlerce kelimeden mürekkep bir sözlük ortaya çıkmış. Birçoklarının tartıştığı, ‘sözlük hazırlanır mı yazılır mı’ sorusunun cevabını ‘yazılır’ olarak veren, 11.531 sözcükten oluşan gerçekten ‘acayip’ bir sözlük.

Gazi Evrenos Bey/Ayşegül Kılıçz/İthaki Yayınları Tarih - İnceleme
Ünlü Osmanlı tarihçilerinden Oruç Bey’in yazdığı tarihte Evrenos Bey “ve illâ Musa Beğ, Evrenos Beğ’den havf iderdi (korkardı). Ol vakt Evrenos Beğ hayatta idi. İki üç bin yarar kulları vardı, kılıç erleri. Kuvvetli bir kişiydi,” sözleriyle anılır. Ömrünün son yıllarını yaşadığı Fetret Devri’nde bile Evrenos Bey, Musa Çelebi gibi şehzadelerin korktuğu , şehzadelerin kendisinden destek beklediği, önemli ve sözü geçen bir komutandı. Peki, yerli tarih kitapları kadar, Bizans kronikleri ve başka birçok Batılı tarihçinin metinlerinde uzun uzadıya sözü edilen bu Osmanlı Akıncı Bey’i kimdir? Nerede doğmuştur? Nereleri fethetmiştir? Tarihçi Ayşegül Kılıç, Osmanlı arşivlerinden bulduğu belgeler ve daha birçok yabancı kronikler, kaynakların ışığında Evrenos Bey’i gün ışığına çıkarıyor. Efsaneden arındılırmış olağanüstü bir tarihi portre çalışması. Darısı hâlâ ihmal edilen ‘Çaka Bey’in başına.