Kimler kanser riski altında?

Kanser tarama testleri ile yapılan erken tanı ve tedavi yöntemleri tüm kanserlerin 1/3’ünü önlenebilir kılmakta. Kanser tarama testleri, herhangi bir hastalığınız olmadığında, sağlıklı olduğunuzda yapılan tıbbi testlerdir. Bu testler, iyileştirme şansının en yüksek olduğu zamanda yani kanseri en erken döneminde teşhis etmeye yardımcı oluyor. İşte dünyanın en önde gelen kanser araştırma, tedavi ve eğitim kuruluşlarından biri olan Texas Üniversitesi M.D. Anderson Kanser Merkezi uzmanlarından yüksek risk taşıyanlar için meme ve rahim ağzı kanserleri için önerilen kanser tarama kılavuzu: 

Meme Kanseri Tarama Testleri

Meme kanseri için ne kadar test olduğunuz hastalığa yakalanma riskinizle doğru orantılıdır.  Meme kanserinde bir veya birden fazla riske sahip olmak bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmiyor.  Bu diğer insanlara göre meme kanserine yakalanma riskinizin daha fazla olduğunu gösterir.

Yüksek risk taşıyan kadınlarda görülen belirtiler  ve tarama yöntemleri

Geçmişinde göğüs hastalıkları için ışın/ radyasyon  tedavisi görmüş olmak

Yaşınız 24 ve altı ise:

• Her yıl klinik meme testi
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin

Yaşınız 25 ve üstüyse:

• Her yıl mammogram testi ve her 6-12 ay arasında klinik meme testini yaptırın. Bu testlere 40’ınızı aşmadan radyasyon tedavisine başladığınız yaştan 8 ile 10 sonra başlayın. Örneğin radyasyon tedavisine 25 yaşında başlamış bir kadın 33 ve 35 yaş arasında testlere başlamalıdır
• Meme MRI’nı yılda 1 defa ek bir test olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişikliklerin farkında olun

Kalıtımsal/Genetik yatkınlık

BRCA 1 veya BRCA 2 genetik mutasyonu, Li-Fraumeni Sendromu, CDH1, Cowden Sendromu, Bannayan-Riley-Ruvalcaba Sendromu gibi)

20 ile 24 yaş arasında:
• Her yıl klinik meme testiÂ
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin

25 yaşından büyük:
• Her yıl mammogram testini ve her 6-12 ayda bir klinik meme testini yaptırın. Ailenizde meme kanseri olan en genç insandan 5 ile 10 yıl önce teste başlayın. Örneğin bir kadın, 35 yaşında meme kanseri teşhisi konmuş kız kardeşine bağlı olarak, 25 ile 30 yaş arasında test yaptırmaya başlamalıdır
• Meme MRI’nı yılda 1 defa ek bir test olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin

Eğer ailenizin içinde meme kanseri vakaları görülüyorsa:

• Her yıl mammogram testini ve her 6 -12 ayda bir klinik meme testini yaptırın
• Meme MRI’nı yılda 1 defa ek bir test olarak düşünebilirsiniz
• Memede oluşan değişiklikleri takip edin

Bu yöntemler henüz meme kanseri semptomlarına rastlanmamış kadınlar içindir.  Memede herhangi bir yumrunun olması, koltukaltında lenf bezlerinde bir şişkinlik olması, memenin şeklinde, renginde veya büyüklüğünde değişikliğin fark edilmesi, memede büzüşme de çukurluğun olması, meme ucunun değişiklik göstermesi, meme ucunun başka bir yöne doğru gitmesi veya formunun bozulması.gibi semptomlarınız varsa en yakın zamanda doktorunuzu görmelisiniz.

Rahim Ağzı Kanseri Tarama Testleri

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, kadınların ölümüne yol açan en tehlikeli kanser çeşidi rahim ağzı kanseridir. Bu kanser sebebiyle her yıl dünyada yaklaşık 300,000 ölüm gerçekleşmektedir. Rahim Ağzı Kanseri için ne kadar test olduğunuz hastalığa yakalanma riskinizle doğrudan orantılıdır.  Rahim ağzı kanseri için bir veya birden fazla riske sahip olmak bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmiyor.  Bu diğer insanlara göre rahim ağzı kanserine yakalanma riskinizin daha fazla olduğunu gösterir.

Yüksek risk taşıyan kadınlarda görülen belirtiler ve tarama testleri

Rahim ağzı kanseri geçmişi ve şiddetli rahim ağzı displazisi (hücresel değişim) olanlar: Tedaviden sonra her yıl likit bazlı bir Pap testi yaptırın

Sürekli olarak test sonuçlarında Human Papilloma Virus (HPV) sonucu  pozitif çıkanlar:  Sürekli HPV testi yaptırmak zorunda olan kadınlar anormal hücrelerin teşhisi konusunda doktorları ile konuşmalıdırlar

Doğum öncesinde dietilstilbestrol (DES) adlı kimyasal maddeye maruz kalanlar, immün yetmezliği virüsü  (HIV) enfeksiyonu geçirenler ve bağışıklık sistemi düzgün çalışmayanlar her yıl likid bazlı pap testi yaptırmalıdırlar

Bu yöntemler henüz rahim ağzı kanseri semptomlarına rastlanmamış kadınlar içindir. Vajinal akıntınızda veya  cinsel ilişkiden sonra kanama, ya da menopoz sonrası, adet dönemleri arasında gelişen anormal kanama, sıklıkla idrara çıkma, vücutta özellikle kasık bölgelerinde şiddetli ağrılar ve  çok daha ileriki durumlarda görülen bacak şişmesi gibi semptomlarınız varsa en yakın zamanda doktorunuzu görmelisiniz.