Kim servetinin yarısını bağışlamak ister?

Büyük bağışçılar… Hayır yeni bir tarikat değil, ABD’de bir araya gelen dünyanın en zengin adamlarının kurduğu bir kulüp diyelim adına. Kişisel servetlerinin yarısını, ölümlerinden sonra, dünyadaki yoksullukla mücadelede kullanılmak üzere bağışlıyorlar. Fikir babası yaklaşık 46 milyar dolarlık servetiyle şu anda dünyanın en zengin dördüncü adamı olan Warren Buffett.

Buffett, 2006’da servetinin yüzde 85’lik kısmını Microsoft’un kurucusu Bill ve eşi Melinda Gates’in vakfına bağışlayacağını açıklamıştı. Ardından, ABD’deki diğer milyarderlere de öncülük edip onlardan da servetlerinin yarısını bağışlamalarını istedi. Miras kavramına itiraz eden Buffett, zengin çocuklarının da çabalayarak bir yerlere gelmesine taraftar.

Büyük Bağışçılar Dilekçesi’ne imza atan milyarder sayısı şu sıralar 100’e yaklaştı. Taahhütnameyi en son Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg imzaladı. Öldükten sonra, malvarlığının yarısını Bill & Melinda Gates Vakfı’na bağışlayacağını açıklayan isimler arasında Netflix CEO’su Reed Hastings, Intel kurucusu Gordon Moore ve Charles Bronfman gibi isimler de var. Kimileri Buffet’ı ‘Kapitalizmin Peygamberi’ olarak, kimileriyse modern çağın çalmadan toplayan ‘Robin Hood’u olarak görüyor. Peki Türkiye’de kimler servetinin yarısını böyle bir uğurda bağışlardı? İşte cevaplar...

Herkes yaparsa dünya değişir
DEMET SABANCI ÇETİNDOĞAN (DEMSA HOLDİNG YÖNETİM KURULU ÜYESİ)

İlla servetin yüzde 50’sini bağışlamak gerekmiyor. Kim ne kadar arzu ederse yapmalı. Bu tür girişimlerin dünyayı değiştirmesi için her ülkede yapılması önemli. Tüm dünyada yapılırsa dünya değişir. Zaten eğitim ve sağlık için kişisel servetimden önemli bir miktar harcıyorum. Çocuklarımız için arzumuz devraldıkları işleri büyütmeleri. Türkiye’deki sermaye yapısı şu anda bunu gerektiriyor. ABD’deki sermayeyle kıyaslamak doğru olmaz.

Çocukları zenginlikle ezmemeli
ALİ SABANCI (ESAS HOLDİNG YÖNETİM KURULU ÜYESİ, PEGASUS YÖNETİM KURULU BAŞKANI)

Türkiye’deki sermayedarlar da benzer şeyleri yapardı yeter ki fonları ehil kişilere devredebilsinler. Bunun birçok yönü var. En önemlisi çocukları zenginliğin altında ezdirmiyorsun. Çocuklar bu zenginliğe güvenerek gevşemiyor. Ve son olarak serveti kime teslim edeceksin ve onlar bu fonu nereye yatıracaklar? Sorulması gerekli konular bunlar.

Bizde para birikimi de, bilgi birikimi de yok
AHMET ZORLU (ZORLU HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI)

Elbette Buffet’ın fikri çok güzel ama Türkiye’de sermaye henüz büyüme aşamasında. Türkiye ve ABD’yi kıyaslamak yanlış. Orada bir adamın kişisel mal varlığı 40 milyar doları bulurken Türkiye’de en büyük bankanın varlığı 10 milyar dolar. Onların servetleri ‘paylaşılabilir’ seviyeye gelmiş. Türkiye’de ne yazık ki para birikimi de bilgi birikimi de yok. Benzer bağışlar yapabilmek için Türkiye’de sermayenin daha büyümesi lazım.

Umarım Türkiye’de de yapılır
İSHAK ALATON (ALARKO HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI)

Uzun yıllardan beri Warren Buffet’in önerdiği yolda faaliyet gösteriyorum. 40 yıl önce, Nejat Eczacıbaşı ile TESEV’i (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı) kurduk. Yıllarca TESEV’e büyük maddi olanaklar sağladık. 2001’de de, George Soros ile Türkiye’nin Açık Toplum Vakfı’nı kurduk. Buraya da büyük maddi olanaklar sağladık. Gönül ister ki, Türkiye’nin ileri gelen varlıklı insanları da, toplumun gelişmesine önem versin ve maddi imkânlarının bir kısmını bu yolda kullansın.
 
Ne bağışı? Zaten ölünce vazgeçiyorsun
HAMDİ AKIN (AKFEN HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI)

Çok mantıklı bir düşünce. Olması gereken bu. Varlığını çocuklarına bıraksa zaten onlar da başka bir yere bırakacak. Pratikte ne faydası olacak, bilmiyorum. Ölünce zaten tüm mal varlığından vazgeçiyorsun, ne bağışı tam anlamadım. Çocuklarına miras bırakmıyormuş varlığını. Belki çocuklarıyla bir düşmanlığı var. Miras kavramı düşünülebilir. Bu aslında birikmiş bir sermaye ve adamların kasasında durmuyor ki; zaten dünya ekonomik sisteminin içinde. Soru şu: Bu parayı çocuklarım mı yönetsin, vakıf mı yönetsin? Kim iyi yönetecekse ona bırakmakta fayda var. Aslında Buffet şunu demek istiyor: “Kim dünya için iyi çalışıyorsa mal varlığımı ona vereceğim.”

İslami esaslara göre karar veririm
ABDULLAH KİĞILI (KİĞILI YÖNETİM KURULU BAŞKANI)

Bunu yapabilecek firma sayısı dünyada belli. Ancak belli bir büyüklükten sonra böyle bir bağış mümkün olur. Türkiye’de ön planda çok şirket var ama iş katkı yapmaya, yardıma, sponsorluğa gelince çok azı gerçekten bunu yapabiliyor. Giyimden eğitim bursuna neye ihtiyaç olsa zaten bu şirketlere geliyor herkes. Umarım dünyada böyle bağışlar yapanların sayısı artar. Malvarlığımın yarısını bağışlar mıydım? İslami kurallar çerçevesinde karar veren biriyim.

Ailemin yiyeceği bir lokma
KAHRAMAN SADIKOĞLU (SADIKOĞLU YÖNETİM KURULU BAŞKANI)

Türkiye’de maalesef olmaz. Çünkü biz millet olarak birbirimizi sevip saymayız. Önden başka, arkadan başka konuşuruz. Türkiye’de kaç bin firma var, düzgün 10 ortaklık yok. Geleceği gören, pozitif, dünya meselelerine duyarlı bir toplum ya da iş dünyasından temsilci yok ne yazık ki. Zaten sermaye birikimimiz de böylesi bağışlar yapmaya uzak. Ama çok güzel fikir. Teoride bağışlardım mal varlığımın yarısını. Kimse öbür tarafa bir şey götürmüyor; bu ispat edilmiş bir şey. Zaten ailemin yiyeceği bir lokma. Onların geleceğini güvence altına alıp mal varlığımı bağışlayabilirim.