Tanburi Cemil’in sirtosuyla Belgrad’da müthiş alkış aldık
Güncelleme Tarihi:
Grammy ödüllü ünlü Amerikalı yaylı çalgılar dörtlüsü Kronos, Tanburi Cemil Bey’in iki bestesini daha repertuvarına aldı. Bu yıl yayımlanan iki albümünde bestelere yer verdi. Avrupa turnesi kapsamında 18 Kasım Salı akşamı İstanbul CRR’de konser verecek dörtlünün kurucusu David Harrington “En son Belgrad’da Nihavent Sirto’yu çaldık, müthiş alkış aldık” diyor.
41’inci yılını kutlayan çağdaş müziğin sıra dışı yaylı çalgılar dörtlüsü Kronos, nihayet bir Türk bestecisini repertuvarına aldı. 20’nci yüzyılın son önemli bestecilerinden Steve Reich, George Crumb, Philip Glass, John Adams, Arvo Part gibi isimlerle çalışmalar yapan, adlarına ithaf edilen eserleri seslendiren topluluk Türkiye’den çağdaş besteciler yerine Tanburi Cemil’i seçti. İlk kez 2009’da Foodplain albümünde Stephen Prutsman’ın düzenlemesiyle Nihavent Sirto’ya yer veren dörtlü, bu yıl nisanda yayımlanan ‘Kronos Explorer Series’ adlı CD’de eseri bir kez daha yorumladı. Ardından ‘A Thousand Thoughts’da Prutsman’ın düzenlemesiyle ‘Nihavent Sirto’yu seslendirdi.
TAŞ PLAKLARDAN DİNLEDİ
Bugünlerde Avrupa turnesini sürdüren Kronos Quartet’in kurucusu, kemancı David Harrington, Tanburi Cemil’in müziğiyle 1990’larda tanıştığını söylüyor:
“Traditional Crossroads firmasınca orijinal taş plak kalıplarından dijital ortama aktarılıp ABD’de yayımlanan Tanburi Cemil kayıtlarını dinlediğimde hayran kalmıştım. 1. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde müzik dünyası en canlı günlerini yaşarken, bir yanda Ravel, Stravinski, Bartok, Webern gibi ustalar yepyeni müzikler üretirken Cemil Bey çok farklı, etkileyici müzikler üretmiş. Sonraki yıllarda bunlardan ikisini seçip dostum Stephen Prutsman’a dinlettim. Yaylı çalgılar dörtlüsüne uyarlamasını istedim.”
Geçen hafta sonunda, Belgrad konserinin ardından konuştuğumuz Harrington, savaş karşıtı eserlerden oluşan son Avrupa turnesinin repertuvarında Tanburi Cemil’in eserinin de yer aldığını belirtti: “Edinburg’dan sonra dün akşam Belgrad’da Nihavent Sirto’yu seslendirdik, müthiş alkış aldık. Eser, 1. Dünya Savaşı dönemini konu alan ‘Prelude to the Black Hole’ adlı 40 dakikalık bir kolajın parçası. 18 Kasım’da İstanbul CRR’deki konserimizde ise bağımsız olarak seslendireceğiz. Ayrıca Cemil Bey’in çelloyla çaldığı ‘Bestenigar Taksimi’ de repertuvarımızda, fakat henüz kaydetmedik.”
SPONSOR STOYANOF
‘Nihavent Sirto’ ile ‘Eviç Taksimi’nin yaylı çalgılar dörtlüsüne uyarlanma süreci bir başka öyküyü barındırıyor. Albüm ve konser notlarında belirtildiğine göre, eserlerin yaylı çalgılara uyarlanma ücretini San Franciscolu restoran sahibi Angel ile emlakçı eşi Priscilla Stoyanof ödemiş. Her ikisi de topluluğun projelerini finanse eden Kronos Gösteri Sanatları Birliği’nin yönetim kurulu üyesi. 2003’te vefat eden Angel, İstanbul Rumlarından. 17 yaşında babası Georgi ile ABD’ye göç etmiş. Babası Georgi ise, 1916’da 43 yaşında ölen Tanburi Cemil’in son günlerinde sık uğradığı Kadıköy Çarşısı’ndaki Beyaz Fırın’ı kuran kişi… Beyaz Fırın’ı bugün Angel’in kardeşi Dimitri Stoyanof sürdürüyor.
Dimitri Stoyanof Kardeşimin cenazesinde konser verdiler
“Kardeşim Angel’in Kronos Dörtlüsü’yle dostluğu çok eskilere, ilk kurulduğu yıllara uzanıyor. Klasik müzik meraklısıydı ve ilk yıllarından itibaren gruba ekonomik destek vermişti. Eşiyle birlikte Kronos için kurulan vakıfta aktif rol aldılar. Kimi zaman benden habersiz, benim adıma grubun projelerine para aktarır, Amerika’ya gittiğimde “Ver bakalım 1500 dolar” diyerek sürpriz yapardı. Vefat ettiğinde San Francisco’da bin kişinin katıldığı büyük bir tören düzenlendi. Bu törende grubun üyeleri konuşma yaptılar, hatta Angel’in günlük hayatında ne kadar tutumlu olduğunu, buna karşın sanata yardımı esirgemediğini anlattılar. Ve anısına bir de konser verdiler.”