Murat Daltaban: Savaşı korkunç kılan şey, bir gün geri geleceğini bilmek
Güncelleme Tarihi:
10 yıl süren bir savaştan sonra hayatta kalmış olmanın nesi şans? İnsan yeniden bir hayat kurabilir mi? Kendine yeni bir yuva kurabilir mi? Her şeye en baştan başlamanın bedeli ne? DOTkanyonda’nın yeni oyunu ‘Kış Dönümü’ işte bu sorulara yanıt arıyor. Yönetmen Murat Daltaban anlatıyor.
Bu oyun gibi ‘Savaşta herkes kaybeder’ diyen milyonlarca kitaba, filme, oyuna rağmen savaş hâlâ günlük hayatımızın bir parçası. Umutsuzluğa kapıldığınız oluyor mu?
Savaşı belki de şiddetin kurumsallaşmış hallerinden biri olarak tanımlamalı. Şiddetin nereden ürediği, nasıl ürediği, nelere evrildiği usanmadan yeni nesillere tarif edilmeli. İnsanlık tarihinin en güzel kazanımlarının en büyük düşmanı şiddettir. Bu lanetin farkında olmak zorundayız.
Savaştan sonra neler olur?
Dürbünle baktığımızda çok şey... Olabilecek en kötü ne varsa o. Kötülük; karanlık üretmek için en elverişli toprağa sahip olur. Ama dürbünün tersinden bakarsak; hiçbir şey olmaz. Doğa o kadar güçlü ki bütün pisliği zamanla siler süpürür. Geriye kendi döngüsü kalır. Olan, bizim küçük hayatlarımıza olur.
ÇOCUKLAR HİSSEDİYOR
Oyunun bir bölümünde pek çok sarsıcı şeye tanık olan çocuğa “Şişş, tamam, yok bir şey” diyorlar. Sizin de o çocuk oyuncuya yakın yaşlarda bir oğlunuz var. Ona nasıl anlatıyorsunuz dünyada, Türkiye’de bugün olan bitenleri?
En basit şekliyle anlatmayı tercih ediyorum. Ezilenin yanında yer alması gerektiğini çocuklar çok iyi hissediyor zaten. Doğa insana şiddet motivasyonlarıyla birlikte aklı ve vicdanı da veriyor. Gerisi, bilgiyle şiddetin dizginlerini ele geçirmek...
Barışa dair umut verici bir cümleyle bitiyor oyun. Sizin barışa dair umut verici bir cümleniz var mı?
Savaş-barış döngüsü, toprağın ölüm-hayat döngüsünün bir tekrarı. Oyun, bu döngünün bir hikâyesi, bir yeniden doğuş hikâyesi... Barışı değerli kılan, savaşın varlığını ve sona ereceğini bilmek. Savaşı korkunç kılan şeyse... Bir gün geri geleceğini bilmek...
BÜYÜLÜ MEKANLARI SEÇTİK
Neden bu oyunu sahnelemek istediniz?
Bir oyunu sahnelemeye karar verirken bende bıraktığı ilk etkiyi önemserim. Bu oyun “Ölü bir at. Bir kadın” diye başlar. Muhteşem bir resim... Oyunun kalanı da bu resmi açıyordu ve sadece bu fikir bile oyuna bağlanmama sebep oldu. ‘Kış Dönümü’ sert bir oyun.
Çocuk oyuncunun oyunda anlatılanlardan etkilenmemesi için ne gibi önlemler aldınız?
Bir psikologla çalıştık. Cansu (Torun) provalar sırasında hep vardı. Oyun oynanırken de hep çocukların yanındaydı.
Yeni mekânınızdaki ilk yeni oyun bu...
Bugüne kadar ya büyülü mekânları seçtik ya da mekânın büyüsünü keşfetmeyi... Bu mekânın da kendine has avantajları, dezavantajları var. Bu oyun için hayal ettiğim şey; açı ve mesafe esnekliğiyle denemeler yapmaktı. Mekân bana bu olanakları sağladı.
OYUNLA İLGİLİ BİLMENİZ GEREKENLER
Dekor: Oyuncuların oyun boyunca batıp çıktıkları bir havuz var.
Bir cümle: “İki şey... Bir: Atınız çürümüş hanımefendi. Ve ikincisi: Savaş sona erdi.”
Alameti farikası: DOT’un yeni mekânında oynadığı ilk yeni oyun.
Sürprizi: Bizce kulağınız sürekli çocuk oyuncuda olsun.
Yazan: Zinnie Harris
Oyuncular: Pınar Töre, Deniz Türkali, Cem Sürgit, Can Şıkyıldız. Çocuk oyuncular (Her oyunda biri olacak şekilde): Emir Eskinazi, Emre Çavuşoğlu, H. Ege Habip, Kerem Tabak.
Süre: 85 dakika.
Bilet fiyatı: Tam 60 TL, öğrenci 30 TL. http://go-dot.org/ adresinden alabilirsiniz.
Ne zaman izlenebilir? Aralık ve ocak boyunca; çarşamba, perşembe, cuma ve cumartesi.
