Lavaş, Ermenistan'ın kültürel mirası oldu

Merkezi Fransa'nın başkenti Paris'te bulunan UNESCO'dan yapılan açıklamada, somut olmayan kültürel mirasın korunması amacıyla toplanan komitenin çalışmalarını tamamladığı duyuruldu. Açıklamada Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Brezilya, Bolivya, Burundi ve Bosna Hersek'e ait 8 varlığın listeye alındığı aktarıldı. Eklenen 8 varlık ile Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ndeki sayı 265'e çıktı.

KÜLTÜR BAKANI ÇELİK LAVAŞIN TÜRKİYE'DEN UNESCO LİSTESİNE GİRECEĞİNİ DUYURMUŞTU

Listeye yeni eklenenler arasında en dikkat çeken ise Türk mutfağının geleneksel ürünü lavaş ekmeği oldu. Türkiye'yi UNESCO Nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Hüseyin Avni Botsalı'nın temsil ettiği toplantıda lavaş ekmeğinin Ermeni mutfağının temel parçalarından biri olduğu vurgulandı. Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik daha önce yaptığı açıklamada lavaşın Türk mutfağının ürünü olarak UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine gireceği müjdesini vermişti. Çelik, Azerbaycan ziyaretinde konuyla ilgili, "Azerbaycan ile birlikte lavaş başta olmak üzere pek çok dosyayı UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine ortak dosya olarak vereceğiz.” ifadesini kullanmıştı.

Kararı Cihan Haber Ajansı'na değerlendiren Büyükelçi Botsalı, “Karar metninde lavaşın bölgede ve bölge ötesinde başka toplumlarca da paylaşılan bir kültürel miras unsuru olduğu ibaresine yer verilmiştir.” diye konuştu. Botsalı, "Somut olmayan mirasın korunmasına ilişkin UNESCO sözleşmesi, miras unsurlarının halkları ve toplulukları ayrıştırıcı değil birleştirici ortak değer olarak görmektedir. Komite kararları konunun bu yönüne de vurgu yapmaktadır." dedi.

UNESCO'dan yapılan basın açıklamasında ise lavaş ekmeği için “Lavaş hazırlanışı, anlamı ve ekmeğin görünüşü itibariyle Ermenistan'da kültürün bir yansımasıdır.” ifadeleri kullanıldı. Lavaş ekmeğin geleneksel Ermeni mutfağının temel ürünlerinden biri olduğuna değinildi. Ayrıca ekmeğin hazırlanması özel bir çaba ve uzmanlık gerektirdiği, aile ve sosyal bağları güçlendirdiği kaydedildi. Lavaşın hazırlanması için kadınların grup halinde çalıştıkları ve genellikle peynirli, sebzeli veya etli olarak servis edildiği kaydedildi. Lavaş ekmeğinin Ermeni düğünlerinde de ayrı bir yeri olduğuna değinilirken gelin ve damadın omuzuna konan ekmeğin bereket ve refahı temsil ettiğine dikkat çekildi. Bu arada lavaş için 'Ermeni lavaş ekmeği' ibaresinin görüşmeler sonrası 'Ermenistan'da lavaş kavramı' olarak değiştirildiği öğrenildi.

UNESCO Komitesi'nin Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne aldığı diğer varlıklar arasında ise Azerbaycan geleneksel örtüsü 'kelağayı', Bulgaristan'dan geleneksel chiprovski kilimi, Bosna Hersek'in kuzey batısında kadınlar tarafından taşınan ve ev tekstili olarak da kullanılan zmijanje nakışı, Brezilyalı kölelerin 16. yüzyılda ortaya çıkardıkları savaş sanatı, spor ve müziği içeren Capoeira, Bolivya geleneksel müzikleri Pujillay ve Ayarichi ile Brundi ritüeli 'kraliyet tamburu dansı' yer aldı.

Bu arada 28 Kasım'a kadar devam edecek komite toplantılarında ebru sanatının da Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne kabul edilmesi yönünde görüş birliğine varıldığı aktarıldı. Ebru ile ilgili kesin kararın yarın yada komitenin son günkü toplantısında alınabileceği belirtiliyor.