Kağıttan Heykeller!

Kağıt heykel sanatı hakkında kısaca bilgi verebilir misiniz? Kağıt sizin için ne ifade ediyor?
Kağıt heykel sanatından bahsetmeden önce biraz kağıttan bahsetmek gerekiyor:
Kağıdın icadı insanlık için bir devrim niteliğindeydi ve kağıt ile birlikte insanlığın gelişimi ciddi bir hız kazandı. Bilgiler kağıt üzerinde saklandı ve kağıt üzerinde çoğaltılıp aktarılması sağlandı. 2.000 yıldan uzun bir zamandır süregelen bu durum günümüzde yerini dijital kayıtlara ve araçlara bıraktı.

Bizim yapmak istediğimiz her anlamda bu döngüyü tamamlamak. Kağıtla başladığımız çalışmayı dijitale çevirmek ve sonrasında tekrar kağıda dökmek. Bu sayede kağıdın ne kadar değerli bir materyal olduğunu tekrar vurgulamak. Kağıt heykel sanatı da bu noktada devreye giriyor. Günümüzde değersizmiş gibi görünen bu materyali işleyerek tekrar değerli bir noktaya taşımayı amaçlıyoruz heykellerimizde.

Kağıttan heykel yapma fikri nasıl başladı?
Kağıt zaten hayatımızda hep iç içe olduğumuz bir materyaldi. Heykel yapmaya başlamadan önce Deniz yazarlık ve fotoğrafçılık; Türker de mimarlık ile uğraşıyordu. Bir gün kafamızda canlanan bir karakterin heykelini yapmak istedik. Önce bu karakterin suluboya bir tablosunu hazırladık sonrasında da üç boyuta geçirip bir heykel haline getirdik. Kağıtların yapılarından kaynaklı yıprandığını, dayanıklı olmadığını görüyoruz.
Heykellerin sağlam olması için ne tür çalışmalar uygulanıyor?
Bu, kağıt hakkında yanlış fikirlerden biridir bizce. Bugün toprak altından 1.000 - 2.000 yıllık kağıtlar çıkıyorsa bu materyale kısa ömürlü demek biraz haksızlık olur. Biz bu anlamda kağıdı insan ile özdeşleştiriyoruz. “Aslında çok kırılgan ama özenli davranıldığında çok uzun ömürlü…”
Yaptığımız çalışmalarda da değişik özellikli kağıtlar kullanıyoruz ya da kağıdı farklı işlemlerden geçiriyoruz dayanıklılığı artırmak adına. Örneğin; bazı durumlarda kağıdı akrilik boya ile boyayarak hem dış etkenlerden etkilenmemesini hem de birleşimlerinin daha kuvvetli olmasını sağlıyoruz ya da daha büyük boyutlu heykellerde daha kalın kağıtlar kullanarak heykelin dayanıklığını artırıyoruz. Bazen de dış mekanlarda yer alacak işler olduğunda sudan ve dış hava şartlarından etkilenmeyen kağıt cinsleri kullanıyoruz.

Kağıt heykeli yaparken hangi malzemeler kullanılıyor?
Bizim kullandığımız teknikte kağıt, çizim ve kesim malzemeleri (cetvel, kretuar), yapıştırıcılar ve boyalar kullanılıyor.
Kağıt heykel yapımındaki tasarımların sürecini paylaşabilir misiniz?
Bu süreç üç aşamadan oluşuyor: Tasarım aşaması, 3 boyutlu tasarım aşaması ve üretim aşaması. Tasarım aşamasında kafamızdaki fikri kağıda döküyoruz. Yapacağımız heykellerin çizimini yapıyor, yaklaşık boyutunu belirliyor ve renk kullanılacaksa renklendirme çalışmaları yapılıyor. 3 Boyutlu aşama da ise, kağıda dökülen fikir bu aşamada bilgisayar ortamına aktarılıyor ve 3 boyutlu olarak tasarlanıyor. Heykelin son hali, boyutu, renkleri ve diğer detaylar bu aşamada netleştiriliyor. Son aşama üretim aşaması. Bilgisayarda yapılan tasarım belirli şablonlar halinde yeniden kağıda dökülüyor ve fiziksel üretime başlanıyor. Bu aşamada kağıt kesilip, yapıştırılıp, boyanarak heykel son halini alıyor.

“Her aşama heyecan verici”
Tasarım yaparken size ilham veren şeyler ne oluyor?
Yaşadığımız her deneyim bize bir şeyler katıyor. Seyahatlerimiz, tanıştığımız insanlar, filmler, kitaplar…
Yaptığınız heykellerin karakterlerden oluştuğunu görüyoruz. Bir açıklamanızda her heykelin bir hikayesi olduğunu söylemişsiniz. Karakterlerle hikayelerin arasındaki bağı anlatır mısınız?
Hikaye sanatın en önemli parçası bize göre. Bakış açınızı tamamen değiştiren ve o esere yakınlaşmamızı sağlayan bir olgu. Hikayesi olmadan bir sanat eseri sadece “dekoratif bir nesne” ya da estetik bir güzelliktir. Ama bu nesnenin hikayesini duyduğunuzda o nesne ile duygusal bir bağ ve bir yakınlık duymaya başlarsınız. Bir nesne ile duygusal bir yakınlık, bir bağ kurduğunuzda da sanat başlar.
Papier Atelier Atölyesinin çalışmalarından bahseder misiniz? Atölyenin farkındalık yarattığını düşünüyor musunuz?
Papier Atelier olarak biz kağıtla iç içe işler üretmeyi amaçlıyoruz. Bir yandan kağıt heykeller üretirken; aynı zamanda bağımsız bir dergi de çıkarıyoruz match-up mag adında. İstanbul merkezli bir yaşam stili dergisi. Kreatif insanları bir araya getirmeyi ve bu insanlara ilham verecek keşiflere yer vermeyi amaçlıyoruz bu işimizde de. Bunların yanında da fotoğraf, video projeleri ve etkinlikler düzenliyoruz Papier Atelier çatısı altında. Aldığımız dönüşlere dayanarak atölyemizin de kağıt alanında bir farkındalık yarattığına inanıyoruz.

Türkiye’de kağıt heykel sanatına verilen önem hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kağıt heykel sanatı Türkiye’de pek bilinen ve kabul gören bir sanat değil günümüzde. Biz de bu sanatı ve malzemeyi temsil etmeyi amaçlıyoruz. Maalesef Türkiye’de heykele verilen önem ile ilgili çok pozitif şeyler söyleyemeyeceğiz. Bu konuyu bir örnekle kısaca resmetmek isteriz: Geçtiğimiz günlerde bir heykel yarışması düzenlendi ve tüm Türkiye ‘de çok geniş çaplı duyurular yapıldı. İki aşamalı bir yarışma idi bu; ilk aşamada belirli bir sayı belirlenecek
sonrasında ikinci aşamaya geçilecekti. Ama ilk aşamanın sonunda “Yeterli, nitelikli başvuru bulunmadığı” gerekçesi ile ikinci aşamaya geçilmeden yarışma sonlandırıldı.
Bu durum birçok yönden yoruma açık bir konu. Ama buradan çıkarılabilecek bir sonuç varsa o da kağıt heykel alanında bir eksikliğin bulunduğudur.

Türker Akman: 1983, Tekirdağ doğumlu. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunu. Uzun süre mimarlık yaptıktan sonra Deniz ile birlikte Papier Atelier markasını oluşturdular ve orada kâğıt heykel çalışmalarını sürdürüyorlar. Bunun yanında da match-up mag adlı derginin görsel tasarımını ve kreatif direktörlüğünü yapıyor.
Deniz Yılmaz Akman: 1988, İstanbul doğumlu. Koç Üniversitesi sosyoloji bölümü mezunu. Mezun olduktan sonra fotoğraf ve yazıyla ilgilendi. Çeşitli yayınlarda yazarlık yaptı. Şimdilerde ise Papier Atelier’nin yanı sıra kendi kurmuş olduğu dergiyi; match-up mag’i çıkarıyor.