Her devrim kendi faşizmini doğurur
Güncelleme Tarihi:
Aramızdan çok kısa zaman önce ayrılan Meksika’nın büyük romancısı Carlos Fuentes, elimizdeki bu son kitabı ‘Friedrich Balkonunda’ için, ölümünden iki hafta önce katıldığı 2012 Buenos Aires Kitap Fuarı’nda şöyle demiş: “Kısa süre önce tamamladığım romanım Friedrich Balkonunda’nın iki başkahramanı var; biri romanın yazarı, ötekiyse Friedrich Nietzsche. Tanrı, ‘Tanrı öldü,’ diyen Nietzsche’yi haksız çıkarmak için ona yeniden can verir; ancak Nietzsche, karşısında her şeyin sonsuz bi döngüye dönüştüğü bir dünya bulur.”
Kitabın arka kapağında da yer alan bu sözler, Türkçede Süleyman Doğru çevirisiyle yeni yayımlanan romanı tarif etmek için iyi bir başlangıç elbette. Ancak Nietzsche’nin kitabın başkahramanlarından biri olduğunu söylemenin yanı sıra, romanın fikri temelinin onun ‘bengi dönüş’ kuramı üzerine kurulduğunu da bu sözlere eklemek gerek. Bengi dönüş, yani zamanın döngüsel bir formda ilerlediği ve olayların zamanın döngüselliği içinde durmaksızın yinelendiği tezi... Yazar, sıcaktan bunaldığı bir akşamın karanlığında komşu dairenin balkonunda karanlığın içine derin bakışlar atarken karşılaşıyor Friedrich’le. İkisi de hayallerini, düşüncelerini ve düşlerinde gördüklerini anlatmaya başlıyorlar birbirlerine. Aslında hayali bir devrimin sahnelerini seriyor okurun önüne Fuentes, bunu Meksika’da oligarşinin sonunu getiren Dante, Aaron ve Saul adlı karakterler üzerinden yapsa da, dünyanın herhangi bir ülkesinde herhangi bir zaman yaşanabilecek gerçekler anlattıkları. Demokrasi getirmek isteyenlerin iktidarın tadını alınca nasıl da birbirlerini kırdıklarını ve giderek yok etmek üzere yola çıktıkları tirana dönüştüklerini gösteriyor. Devrim ve etrafında gelişen olaylar üzerinden adalet, din, suç, ahlak, savaş, şiddet ve yoksulluk gibi pek çok kavram üzerine düşünüyor Fuentes. Niyetiyse varolan sorulara cevaplar bulmak değil, yenilerini üretmek.
‘Friedrich Balkonunda’, Meksika’nın önde gelen yazarlarından biri ile felsefe tarihinde büyük izler bırakmış bir filozofun ortaklaşa kurduğu, hayal, felsefe ve gerçeklerin iç içe geçtiği bir roman. Süleyman Doğru çevirisiyle Can Yayınları’ndan çıktı.
