Attilâ İlhan ölüm yıl dönümünde anılacak… İşte, Attilâ İlhan'ın hayatı
Güncelleme Tarihi:
Türk edebiyatının Kaptan‘ı Attilâ İlhan, aramızdan ayrılışının 13’üncü yıl dönümünde çeşitli etkinliklerle anılacak. Çok yönlülüğü, fikir yapısı ve sanat anlayışı yeni nesle ulaşmaya devam eden Attilâ İlhan, Mavi ya da Maviciler adıyla tanınan toplumcu gerçekçi şiir akımının öncüsüydü. İşte, yarattığı eserlerle edebiyatımıza pek çok nitelikli yapıt bırakan Attilâ İlhan'ın hayatına ilişkin detaylar.
Attilâ İlhan 15 Haziran 1925’te İzmir Menemen’de doğdu. Babası savcı Muharrem Bedrettin İlhan, annesi Emine Memnune Hanım’dı. Babası emekli olduktan sonra avukatlık yapmak için İzmir’i tercih edince, ilköğrenimini Karşıyaka Cumhuriyet İlkokulu’nda ve Karşıyaka Ortaokulu’nda bitirdi.
Babası Nedim’in şiirlerini, annesi roman okumayı severdi. Edebiyatsever bir ailenin çocuğu olan Attilâ İlhan'ın çocukluğu haliyle kitaplarla iç içe geçti. İlk şiir denemelerini henüz ilkokul üçüncü sınıftayken yaptı. Lise sonda amcasının kendisinden habersiz şiirini gönderdiği CHP Şiir Armağanı’nda Cebbaroğlu Mehemmed ile pek çok ünlü şairi geride bırakıp ikinci oldu.
Attilâ İlhan, 1946’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu. Kısa süre sonra Beterlioğlu takma adıyla yazdığı destansı özellikler taşıyan şiirleri Yığın, Gün ve Yücel dergilerindeydi. Henüz 23 yaşındayken toplumsal duyarlılıkla yazdığı ilk şiir kitabı Duvar’ı kendi imkânlarıyla yayımladı. Özgürlük, yurtseverlik, özveri, barış, insanlık temalarını ele aldığı bu şiirlerde 2. Dünya Savaşı’nın gerilimini, sıkıntılarını ve çöküntülerini kaleme aldı.
Seçilmiş Hikâyeler, Kaynak ve Ufuklar dergilerindeki yazılarında “Bobstil ve alafranga” olarak adlandırdığı Garipçilerin karşısında yer aldı. 1954-1955’te Mavi dergisinde genç şairlerle beraber bu akıma karşı eleştiriler yazdı ve Maviciler diye bilinen toplumsal gerçekçilik akımının sözcülerinden biri oldu. Vatan gazetesinde 1953’ten itibaren sinema eleştirileri yazarak gazeteciliğe başladı.
Attilâ İlhan'ın sinemayla ilgisi bununla sınırlı değildi. Ali Kaptanoğlu takma adıyla Yalnızlar Rıhtımı, Ateşten Damlalar, Rıfat Diye Biri, Şoför Nebahat, Devlerin Öfkesi, Ver Elini İstanbul, Sokaktaki Adamgibi 15’e yakın film senaryosu yazdı.
Sinemada aradığını bulamayınca 1960’ta Paris’e geri dönen, sosyalizmin geldiği aşamaları ve televizyonculuğu inceleyen Attilâ İlhan, babasının vefatı üzerine İzmir’e yerleşti. Sekiz yıl İzmir’de kaldığı dönemde, Demokrat İzmir gazetesinin başyazarlığını ve genel yayın yönetmenliğini yürüttü. 1968’de şiir kitabı olarak Yasak Sevişmek ve Aynanın İçindekiler dizisinden Bıçağın Ucu yayımlandı. Ünlü şair aynı yıl 15 yıl evli kalacağı Biket İlhan ile evlendi.
1973’te İlhan, Bilgi Yayınevi’nin danışmanlığına başlayınca Ankara’ya taşındı. Sırtlan Payı ve Yaraya Tuz Basmak’ı Ankara’da yazdı. 1981’e kadar Ankara’da kalan yazar Fena Halde Leman adlı romanını tamamladıktan sonra İstanbul’a yerleşti.
1970’lerde Türkiye’de televizyon yayınlarının başlaması ve geniş kitlelere ulaşmasıyla beraber Attilâ İlhan da senaryo yazmaya geri döndü.
ÖLÜM NEDENİ
Kardiyolojik sorunlar yaşayan Attilâ İlhan’ın 2004’ten itibaren sağlık durumu daha da bozuldu. 11 Ekim 2005’te İstanbul’daki evinde geçirdiği ikinci kalp krizi sonucu hayata veda ettiğinde 80 yaşındaydı.
Hürriyet.com.tr