Kemiklerdeki hırsız

Kırbeş yaş üzerindeki her üç kadından birinde görülen kemik zayıflamasını erkeklerin de ciddiye alması gerektiği belirlendi. Sinsi hastalık kemikleri zayıflatıp kırılmasına neden oluyor.

Sinsi hastalık osteoporoz, kadınları olduğu kadar erkekleri de tehdit ediyor. Kemikleri zayıflatıp kırılmasına neden olan hastalık milyonlarca insanın yaşamını zehir ediyor. Osteoporozun pençesine düşen kadınların sayısı 200 milyondan fazla.

Prag'da yapılan Uluslararası Osteoporoz Sempozyumu'nda biraraya gelen 17 ülkeden 270 uzman ve bilim adamı, ‘sessiz hırsız’ diye tanımladıkları hastalığın, 45 yaş üzerindeki her üç kadından birini mutlaka yakaladığını belirtti.

Kimi kadınlarda genç sayılan yaşta başlayan hastalık, hiçbir belirti göstermeden kemikleri inceltiyor ve kırılmasına neden oluyor. Yakın zamana kadar kadın hastalığı olarak görülen 'sessiz hırsızın', andropoz sonrasında erkekleri de yakaladığı ve yatağa bağladığı tespit edildi.

Sempozyumda bu gerçeği vurgulayan Prof. Socrates Papapoulos, ‘‘Bugün dünyada kadınların yüzde 40'ı, erkeklerin yüzde 13'ü bu riski taşıyor' diyerek, hastalığa karşı kadınların yanısıra, erkekleri de uyardı.

Hollanda Leiden Üniversitesi Kemik ve Mineral Araştırma Bölümü Başkanı Prof. Papapoulos, kadın ve erkeklere menopoz ve andropoz sonrası 'sessiz hırsız'a yenik düşmemeleri için, çocukluk ve gençlik yıllarından itibaren sağlıklı yaşamaya özen göstermelerini önerdi.

Prof. Papapoulos, erkeklere, ‘‘Alkolden, sigaradan, fazla kahveden, stresten, hareketsizlikten uzak durun. Kalsiyum, D vitamini, güneş dostunuz olsun’’ diye seslendi ve hastalığın, zayıf ve vücut yapısı minyon olan erkekleri daha çok sevdiğini hatırlattı.

Yunanlı profesör Papapoulos, erkeklerle ilgili çalışma ve araştırmaların yeni başladığını vurguladı. Elde henüz erkeklerle ilgili yeterli bilgi bulunmadığını belirten Papapoulos, erkeklerin hastalığın farkına daha geç vardığını, çünkü erkeklerin de bu hastalığa yakalanma riski bulunduğundan habersiz olduklarını belirtti. Bu nedenle aralarında doktora gidip, kemik yoğunluğunu ölçtürenlerin sayısı da az. Bunun da nedeni, erkeklerde, andropoz döneminin yavaş yavaş gelmesi, hormon azalması ve kemik kaybının kadınlarda olduğu gibi hızlı ilerlememesi.

NASIL ÖLDÜRÜYOR?

ABD Pittsburgh Üniversitesi Epidemiyoloji bölümünden Prof. Jane Cauley, kalça kemiği kırıklarının yol açtığı ölümlere açıklık getirdi. Kalça kırılmasının, osteoporozun en genel ve en ciddi sonuçlarından biri olduğunu söyleyen Prof. Cauley'e göre bazı hastalar, iyileşme dönemini daha iyi yaşadıkları halde, büyük bir çoğunluğu yatalak hale geliyor ve asla tam iyileşemiyor. Yatağa bağlılık ve hareketsizlik yüzünden bu hastaların yüzde 20'si zatürree ve damar tıkanması nedeniyle kaybediliyor. Kırık yüzünden yatağa bağlanan kadın ve erkeklerin yaşadığı psikolojik bunalımlar, ölümlerine zemin hazırlıyor. Çoğu yalnız olan bu insanların, hayatla bağları kopuyor, yaşama istekleri kayboluyor ve ölüm onları çok daha çabuk yakalıyor. Kalça kırıkları, ölüm riskini altı kat artırıyor.

ÖMÜR BOYU HAREKET

Otuzlu yaşların başlarında en güçlü durumda olan kemikler, bu yıllardan hemen sonra bu gücü kaybetmeye başlıyor. Kemik kaybının hızı, kemik üretim hızını geride bırakıyor. Çocukluktan itibaren kalsiyum zengini gıdalarla beslenen, düzenli egzersiz yapan, D vitamini alıp, güneşten yararlananlar, sigara, içki ve kahvede aşırıya kaçmayanlar, osteoporoza karşı en etkili savaşı vermiş oluyorlar. Düzenli egzersizle, kemikler kalınlaşma eğilimi gösteriyor. Egzersizler, haftada en az 3 kez, 20-30 dakika ve bütün hayat boyunca sürmeli. Hızlı yürümek, bisiklet, tenis, aeorobik, jogging, kemik yoğunluğunu artırıyor.

NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?

Uzmanlar osteoporozun teşhis ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğu görüşünde hemfikir. Tedavi ve yardıma muhtaç olmadan yaşam sürdürebilmek için öneriler:

Menapoza doğru ilerleyen ya da menapoza giren kadına, yaşam stiline ilişkin değişiklik yapma önerisinin yanısıra, hormon değiştirme tedavisi (HRT) önerilebilir. Bu tedavi, menapoz döneminde yok olan stoku değiştirmek amacıyla, genellikle projesteron adlı diğer kadınlık hormonlarıyla, kombinasyon içinde doğal östrojen alınması anlamına geliyor. Tedavinin en az 5 yıl uygulanması gerekiyor.

HRT alamayan veya almayı tercih etmeyen kadınlar için ilaç alternatifleri mevcut. Hastalığa karşı yeni bir seçenek olarak, hormonal olmayan Fosamax (Alendronate sodyum) adlı ilaç kullanılıyor. Fosamax, kemik yoğunluğunu artırıyor ve kırılma riskini azaltıyor. İlaç osteoporoz tedavisi ve kırıkların engellenmesinde etkili oluyor.

İlacı etkili kılmak için, sabah kalkınca ilk iş olarak bir bardak su ile ayakta almak, 30 dakika boyunca yatmamak, ilaç alındıktan yarım saat sonra kahvaltı yapmak gerekiyor.

Türk plastik cerraha ödül

Plastik Cerrahi Bilim Enstitüsü (Onep) tarafından araştırmalar yapmak üzere ABD'ye gönderilen Dr. Eser Yüksel, çalışmalarını bir ödülle taçlandırdı. Plastik Cerrahi Kliniği ve Amerikan Hastanesi Plastik Cerrahi departmanı elemanlarından Dr. Eser Yüksel iki yıl önce gittiği Houston'daki ‘‘Baylor College of Medicine’’de özellikle gen terapisi konusunda önemli araştırmalar yaparak, çok sayıda tebliğ ve makaleye imzasını atmış. Son olarak gen terapisi ve kemik gelişmesi konusunda yaptığı araştırma çok değerli bulunup Amerikan Maxillofacial Derneği tarafından ödüle layık görüldü. Yüksel ödülünü ekim ayı başında yapılan Amerikan Plastik Cerrahi Kongresi'nde çok sayıda meslektaşının alkışları altında aldı.

Onep Plastik Cerrahi Kliniği'nden kongreye katılan Prof.Dr. Onur Erol, Prof.Dr. Gürhan Özcan, Op.Dr. Murat Pençe bu gururu Dr. Eser Yüksel'le paylaştı.

Baylor College'de daha fazla kalması için süresi uzatılan Dr. Yüksel'in asistan profesörlüğe yükseltilmesi için işlemler başlatıldı. Dr. Eser Yüksel bir yıl sonra Türkiye'ye döndüğünde Onep ekibi içinde görevine devam edecek. Yüksel, ABD'de ödül kazanan sekizinci Türk plastik cerrahı.