Kekemelik bilgisayarla geçer mi

? Kekemelik doğuştan gelen bir sorun mu?
- 1,5-12 yaşları arasında ilk defa ortaya çıkabilir. Ama en yaygın olarak 2-5 yaşları arasında görülür.
? Kekemelik neden olur?
- Nedeni tam olarak bilinmiyor. Genetik, nörofizyolojik, gelişimsel ve çevresel faktörlerin karışımının kekemeliğe neden olduğuna dair bulgular mevcut. Nadir de olsa ileri yaşlarda nörolojik bir hasar sonrası da görülebiliyor.
? Kekemelikle çocuğun psikiyatrisi ilişkili mi?
- Yaygın inanışın aksine, kekemelik mutlaka psikolojik bir travma yüzünden olmaz.  Buna mukabil akıcılık bozukluğu kişinin iletişim konusunda endişe, kaygı ve korkularını tetikleyebilir. Dolayısıyla, psikolojinin kekemeliği etkilemesinden ziyade kekemeliğin psikolojiyi etkilemesinden bahsedebiliriz.
? Tedavi edilebilir mi?
- Çocuklarda kekemelik büyük ölçüde tedavi edilebilir ve tam düzelme gözlenebilir. Uzun zamandır süren akıcılık bozukluklarınıysa terapiyle kontrol altına almak mümkün.�
? Konuşmada akıcılığın bozulması ne zaman kekemelik anlamına gelir?
- Herkes zaman zaman normal akıcılık bozuklukları yaşayabilir. Ancak ‘kekemelik’ olarak nitelendirilmesi için bu bozuklukların kişinin iletişimini (konuşmaktan kaçınmak, diyeceklerini unutmuş gibi yapmak, söylemek istediği kelimeyi değil de başka bir kelimeyi söylemek gibi) etkilemesi gerekir. Kişi zaman zaman tamamen akıcıyken bazı dönemlerde çok sık akıcılık sorunu yaşayabilir. Kekemeliğin şiddeti de değişken olabilir.

BEKLEME SÜRESİ 3-6 AY

? Kendiliğinden geçer mi?
- Bazı durumlarda kendiliğinden geçebilir. Ancak, kekemelik başladığında uzmana gidip değerlendirme yaptırmak çok önemli. Beklemeye karar verildiğinde aileye bu süreçte dikkat etmeleri gerekenler konusunda bilgilendirme yapılır. Bekleme süresi duruma göre 3-6 ay. Akıcılık bozukluğu başlayalı altı ayı geçmişse ve kalıcı olacağı yönünde risk faktörleri varsa terapiye hemen başlamak çok faydalı olur.
? Tedavide hangi yöntemler etkili?
- Erken dönemde Lidcombe programı (çocuk, anne ve babanın aktif katıldığı bir terapi programı) çok etkilidir. Ama uygulayacak uzman Lidcombe eğitimini almış olmalı. Ergen ve yetişkinlerdeyse akıcılık şekillendirme ve takılmaları değiştirmeye yönelik terapiler izleniyor. Tercihimiz tek bir terapi metodu izlemekten ziyade, bu metotları birlikte kullanmak. Ayrıca, gecikmeli işitsel geribildirimi olan bilgisayar programı da gereken durumlarda diğer terapilerle kombine edilerek faydalı sonuçlar sağlıyor.
? Bazı kekemelik tedavi merkezi tabelaları görüyoruz. Bilgisayar programlarıyla sorunu hallettiklerini öne sürüyorlar...
- Kekemelik tedavisini sunmak için en yetkin kişi, bir dil ve konuşma bozuklukları uzmanı. Öncelikle, bu merkezlerde böyle bir uzman olup olmadığının öğrenilmesi, gerekirse diploma sorulmasını öneririm. Yetişkinler için yüzde 100 akıcılığı garantilemenin doğru olmayacağını belirtmeliyim. Dolayısıyla, bu tarz vaatlere karşı temkinli durmak gerek.

YÜZDE YÜZ İYİLEŞME VAATLERİNE İNANMAYIN

Konuşma bozuklukları konusunda uzmanlaşmış kişilere ‘odyoloji ve konuşma bozuklukları uzmanı’ ya da ‘dil ve konuşma patoloğu’ deniyor. Bizde bu uzmanlar az sayıda olduğu için, birçok alternatif yöntem ve kurs yaygın olarak kullanılıyor. Ancak yüzde yüz düzelme vaatleri çok iddialı. Alan uzmanı olmayan ve iddialı çözümler sunan yerler çok iyi araştırılmalı. (İrem Konakçı; Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi Ses ve Konuşma Bozuklukları Uzmanı)

NASIL KONUŞTUĞUNA DEĞİL NE DEDİĞİNE ODAKLANIN

· Çocuğunuzda akıcılık bozukluğu olduğunu fark ettiğinizde, bir dil ve konuşma bozuklukları uzmanına danışın. Erken müdahale kekemelik tedavisinde çok büyük rol oynar. Terapi ne kadar erken başlarsa o kadar iyi sonuçlar almak mümkün.
· Terapiye başlamadan önce bir süre beklemek tavsiye edildiyse, bu süre boyunca çocuğunuzun konuşmasıyla ilgili endişe ve kaygılarınızı ona yansıtmamaya çalışın. Mümkün olduğunca rahat davranın.
· Takılma anlarında onun nasıl konuştuğuna değil ne dediğine odaklandığınızı hissettirin. Dil ve konuşma terapistinizin bekleme süresince vereceği tavsiyeleri dikkate alın.

STRES VE KAYGI DA ETKİLİ

Kekemelikle özellikle
2-5 yaş arasında dil gelişiminin doğal bir sonucu olarak karşılaşabiliyoruz. Bu dönemde düşünce hızları yoğun, ifade edici dil henüz yeterli olmadığı için çocuklar çabuk öfkelenir. Aile tutumları bu süreci daha yoğunlaştırabilir ve takılmaları artar. Stres ve kaygı gibi
faktörler takılmalara neden olabilir. Bu sonuca neden olan koşullar değiştikçe stresin azaldığı ve konuşmanın düzeldiği gözleniyor. Kelime haznesinin gelişmesi de kekemeliği iyileştiren etmenlerden.  (Pedagog Güzide Soyak; Amerikan Hastanesi Pediatri Bölümü)

ŞİMDİ SÖZ ONLARDA

Dünya Down Sendromu Günü kapsamında yarın ikinci kez Uluslararası Down Sendromu Semineri yapılacak. İstanbul Levent’teki Yapı Kredi Plaza’da 10.00-17.30 arasındaki seminer ailelere ve uzmanlara yönelik. Hollandalı ve Türk uzmanlar Down sendromu hakkında bilgi verecek. Türkiye’de ilk kez, değişik yaş ve meslek gruplarına ait Down sendromluların katılacağı, ‘Söz Bizde’ başlıklı bir panel düzenlenecek. Katılımcılar, başarı hikayelerini başka Down sendromlulara umut olmak için paylaşacak. Ayrıntılı bilgi: (212) 318 90 34