Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Gereksiz ve erken kendine güven, özellikle acemilerde sık sakatlanmalara sebep olur. Oldu ya kayarken sakatlandınız, hemen kaymayı bırakın ve yardım gelmesini bekleyin. Sömestr, pistleri kalabalıklaştıracaktır. Kalabalık pistlerde de kaza ihtimali artar. İlk yardım olarak yaralanan bölgeyi dinlendirin, buz tutun, yukarıya kaldırın ve varsa kompresyon uygulayın. Memorial Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Yalın Dirik, kayak meraklılarına sakatlanmadan kaymanın tüyolarını verdi:
- Ekipmanlar çok önemli. Mümkünse kendinize ait malzemeler kullanın.
- Kiralamak zorundaysanız, malzemenin kendinize uygun olup olmadığını kontrol edin. Kayak yaralanmalarında en sık rastlanılan travmalar, düşme esnasında kayakların ayakkabıdan çıkmadığı durumlarda gelişiyor. En ufak bir rahatsızlık ve güvensizlik halinde kiraladığınız yere gidip değiştirmekten üşenmeyin. Küçük ya da büyük ayakkabı o anda önemsiz gibi gözükebilir. Ancak tatilinizi zehir edecek kadar önemli sakatlıklara yol açabilir.
- Vücut ağırlığı ve tecrübe durumunuza göre kayak ekipmanı seçin.
- Hareketinize engel olmayan elbiseler giyin.
- Gözlerinizi güneşten korurken görüşünüzü etkilemeyen gözlük ve maskeler takın.
-Kaymaya başladığınız ilk bir saat daha az riskli yollar ve manevralar seçin. Bu süre içinde hem vücut ısınacak hem de kısa bir alıştırma dönemi sonrasında kayak aktiviteniz daha iyi olacaktır.
- Snowboard yapanların özel koruyucu bileklikler takmaları iyi olur.
- Alkollüyken kaymak kaza ve sakatlanma riskini arttırır.
- Yorulduğunuzda mutlaka ara verin, kayağın verdiği zevk her zaman sizi biraz daha kaymaya zorlayacaktır.
- Birisini geçerken, tahmin edilmeyen hareketlere karşı yeterli mesafe bırakın.
- Her türlü uyarı levhasını dikkate alın. Unutmayın, bu uyarılar tecrübeler sonucu ortaya çıkmıştır.
- Dizlerinizi bükük pozisyonda tutmaya çalışın, düşme esnasında dizleri açmaya çalışmayın.
- Düştükten sonra, kurtulmak için çaba göstermeyin, durana kadar yerde kalın.
Sakatlamanın 3 temel nedeni var:
1- Kayak yapana ait nedenler: Kişinin kayak eğitimine, kayak tekniğine ve kayma sırasındaki yorgunluk, dikkatsizlik ve iyi görememe gibi fiziksel güçlerine bağlı.
2- Kayak alanına ait nedenler: Yokuş aşağı süratli kaymalar, bol kar, pist karında meydana gelen erime ve donma gibi değişiklikler, pist zemininde bozukluklar (tümsek ve çukurlar), pistlerdeki keskin dönemeçler, hava koşullarının (sis, tipi ve karanlık) görmeyi engelleyen durumlarına bağlı sebepler.
3- Kayak malzemelerine ait sebepler: Kayak seçiminin ve bakımının iyi yapılmaması, kayak bağlamalarının hatalı ayarlanması, kar gözlüğü kullanılmaması, giysilerin koruyucu nitelikte olmaması, batonların dikkatli kullanılmaması.
En çok diz sakatlanıyor
Kayak sırasında, kayış mekanizması nedeniyle ayak ve ayak bileği kilitlenmiş pozisyondadır. Kayak herhangi bir nedenle döndüğü zaman kuvvetin en çok etkilediği bölge diz eklemi oluyor. Diz yaralanmaları basit bir menisküs yırtığından, daha ciddi bağ yaralanmalarına kadar değişen boyutlarda olabilir. En önemli bağ yaralanmaları iç yan bağ ve ön çapraz bağ yaralanmaları. Ön çapraz bağ yaralanmaları daha profesyonel kayakçılarda görülüyor. Eskiden en sık yaralanma ayak bileğinde meydana gelirdi. Fakat kayak ayakkabılarında yapılan büyük değişikliklerle ayak bileği yaralanmaları gittikçe azaldı. Buna karşın bacak yaralanmaları çoğaldı. Ayak bileğini korumak için boğaz kısmı yükseltilen kayak ayakkabıları, travmanın şiddetini kaval kemiği ve fibula üzerine aktarılmasına sebep oldu. Ayak ise, oldukça sert ve sağlam bir ayakkabı içinde bulunduğundan çok nadir yaralanıyor.