Karaciğerde yağlanma siroza ilk adım olabilir

KaraciÄŸer vücudun en büyük organı. Ortalama 1-1,5 kg gelir. KaraciÄŸeri besleyen kanın yüzde 20’si kalpten, yüzde 80’i mide-bağırsak sisteminden gelir.KaraciÄŸer hücrelerinde gerekli serum proteinleri sentezi (albumin, taşıyıcı proteinleri, pıhtılaÅŸma faktörleri, hormonal ve büyüme faktörleri), safra yapımı ve taşıyıcıları (safra asitleri, kolestrol, lesitin, fosfolipidlerin), beslenme gıdalarının ayarlanması (glikoz, glikojen, lipidler, kolestrol, aminoasitler), biluribin, ilaçlar gibi yaÄŸlara baÄŸlanan maddeleri düzenler. Bu aktivitelerin ölçülmesi karaciÄŸer fonksiyonları hakkında bilgi verir. KaraciÄŸer fonksiyonlarının ölçülmesinde en sık serum biluribin, albumin ve protrombin zamanının ölçümü kullanılır. KaraciÄŸer enzimi nedir?KaraciÄŸer hastalığının tanısı, karaciÄŸer hasarı ve fonksiyonunu gösteren testlerle konur. KaraciÄŸer enzimlerindeki yükselme ile hasar dereceleri sınıflandırılır. KaraciÄŸer hasarı olduÄŸunda enzimler açığa çıkar ve kanda yükselir. Hücresel harabiyeti, tıkanıklık olup olmadığı, akut veya kronik olup olmadığı, siroza çevirip çevirmediÄŸine karar verilir. Sonuçta karaciÄŸer hastalığının varlığı, tipi, hasarın derecesi ve tedaviye cevabı takip edilir. Åžiddetli karaciÄŸer hasarlarında normale yakın kan neticeleri çıkabileceÄŸi gibi karaciÄŸeri etkilemeyen diÄŸer bazı hastalıklarda yüksek neticeler çıkabilir. Enzim neticelerine bakarak nadiren spesifik tanı konulabilir. KaraciÄŸer hasarının sınıflandırılmalarında fayda vardır. Radyolojik testler ve biopsisi kesin tanıyı koymada birlikte yapılır.KaraciÄŸer nasıl yaÄŸlanır?Trigliseridlerin karaciÄŸer hücrelerinde birikmesiyle. KaraciÄŸer genel olarak büyür, karaciÄŸer fonksiyonları yavaÅŸ yavaÅŸ bozulmaya baÅŸlar. Tomografi ultrason, MR ile bu yaÄŸlanma gösterilir ve derecesi tayin edilir. YaÄŸ damlacıklarının karaciÄŸer hücresinde büyük taneler halinde mi yoksa, küçük taneler halinde mi olduÄŸuna bakılarak sınıflandırmalar yapılır.KaraciÄŸer yaÄŸlanmasına yol açan faktörler nedir?KaraciÄŸer yaÄŸlanmasına neden olan hastalıklar; alkol, alkolik karaciÄŸer hasarı, insülin direnci, sendrom X, (obesite+diyabet+hipertansiyon+hipertrigliseridemi), uzun süren protein eksiklikleri ve açılar, ani kilo kaybı, bazı ilaçlar (Aspirin, tetresiklinler ve cortizon grubu) uzun süren anflamatuar bağırsak hastalıkları, gençlerde viral enfeksiyon sırasında alınan aspirine baÄŸlı oluÅŸan Reye sendromu, hamilelik, fosfor gibi dışarıdan alınan toksinler.KaraciÄŸer yaÄŸlanmasının sebebi baÅŸka nelerdir?Alkole baÄŸlı olmayan karaciÄŸer yaÄŸlanması, organın basit yaÄŸlanmasından, siroza kadar giden bir süreci kapsar. Genellikle beraberinde ÅŸiÅŸmanlık varsa hastalar tansiyon yüksekliÄŸi ve kolestrol yüksekliÄŸi birlikte olabilir. Hayatlarının daha ilerideki devrelerinde ÅŸeker hastalığı baÅŸlayabilir. Bel çevresinin kadınlarda 80 santimetrenin üzeri, erkeklerde 90 santimetrenin üzerinde olması karaciÄŸer yaÄŸlanmasını da gösterir.KaraciÄŸer yaÄŸlanmasında beslenme, alkol, sigara vb. faktörlerin etkisi var mı?KaraciÄŸer yaÄŸlanması, yanlış beslenen, kolestrolü yüksek olanlarda daha çoktur. Egzersiz yapmayan, alkol alan, ÅŸeker hastalarında daha tehlikeli. Hazırlayan: Mesude ERÅžANÂ