Kanser için harcanan milyonları kurtarma formülü

Dört ay önce kolon kanseri tanısı konulan 39 yaşındaki Nazan Özçelik, teşhisten 18 gün sonra ameliyat olduğunu, şimdi 14 günde bir kemoterapiye girdiğini anlattı. Hasta formu doldururken ailede başka kanser hastası olup olmadığı ve teşhis aşaması sorulduğunu aktaran Özçelik, "Ben de 'Ailemde birinci dereceden akrabalarımda kanser hastalığı olanlar var' diye cevapladım. Bunun üzerine doktorum genetik test yaptırmam gerektiğini söyledi. Bunun üzerine Antalya Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi’ne gittim. 2 oğlumun testler sonucu risklerinin ne olduğunu öğrenmek istedik. Fakat tanı konabilmesi için yapılacak test ücretlerinin tarafımızdan ödenmesi gerektiğini öğrendik. Biz ailece SGK’lı olduğumuz için bu testlerin ücretsiz olacağını düşünmüştük" diye konuştu.

HASTALIK KAPIYA GELDİĞİNDE TEDAVİSİ DAHA PAHALI

Hiç SGK’sı olmayanların tüm sağlık harcamaları devlet tarafından karşılanırken, kendilerinden test ücreti istenmesine anlam veremediklerini kaydeden Nazan Özçelik, "Gen testlerinin tamamının SGK tarafından karşılanmasını istiyorum. Ancak bu takdirde testlerimizi yaptırıp çocuklarımızın geleceğini daha sağlıklı geçirmeleri konusunda tedbir alırız. Aksi halde hastalığın genetik olup olmadığını öğrenemez, hastalık kapıya geldiğinde devlete çok daha pahalıya mal olacak" diye konuştu.

TEST FİYATLARI NE KADAR?
Sadece meme kanserinde genetik geçişi belirleyen, geçtiğimiz yıl da Angelina Jolie'nin yaptırmasıyla gündeme gelen BRCA-1 ve BRCA-2 testleri, İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitütüsü’nde yapılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bağlı ve meme kanseri tanısı konulan kadınlarda testlerden ücret alınmıyor. Meme kanseri tanısı almış hastaların SGK'lı akrabalarından 500 TL kit ücreti alınıyor. Herhangi bir akrabasında meme kanseri olmayan kadınların bu testi yaptırmaları için ödemeleri gereken tutar ise SGK'lı olsalar bile 4.500 TL. Testler ayrıca bazı özel üniversite hastanelerinde ve özel laboratuvarlarda da yapılabiliyor.

HASTA OLACAK MIYIM BİLMEK İSTERİM

İçişleri Bakanlığı, Yabancılar Şubesi’nde danışman olarak çalışan Hakan Kavuncu ise babası 78 yaşındaki Yalçın Kavuncu’nun akciğer kanseri olduğunu, 11 aydır hastanede yattığını, babasının tedavisiyle uğraşırken yakın akrabalarının da çeşitli kanser hastalıklarıyla mücadele ettiğini fark ettiğini aktardı. Kanser hastalığının sülalelerinde genetik olduğunu öğrendiğini belirten Hakan Kavuncu, şöyle dedi:

GENETİK TESTLER HASTALIK HARCAMALARINI ÖNLEYEBİLİR

"Bir yakınımızdan Antalya Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi olduğunu öğrendim. Merkez yetkilileriyle yaptığım görüşmede insan için hayati önemi olan testleri yaptırmak istedim. Fakat test ücretlerini duyduğumda biraz düşünmeye karar verdim. Çünkü testler maliyetinde ücretlendirilse dahi çok para tutuyordu. Daha sonra yaptığım araştırmalarda yabancı ülkelerde bu tür testlerin sağlık sigortası tarafından ödendiğini öğrendim. Türkiye’de neden SGK tarafından karşılanmıyor diye arkadaşlarıma ve konunun yetkililerine sordum. Ben bir kanser hastası yakını olarak bu testlerin ücretsiz yapılmasını istiyorum. Böylece birçok genetik hastalık adayının geleceği hakkında bilgi edinmesi sağlanıp ona göre yaşam tarzı oluşturması sağlanmış olur. Devlet daha az harcamayla hastalığın ötelenmesini sağlayabilir."

TANI OLMADAN TEDAVİ OLMAZ

Pediatrik Hematoloji ve Genetik Uzmanı Prof. Dr. Duran Canatan, moleküler testin genetik hastalıkların tanısında olduğu kadar, tedavisinin de vazgeçilmez unsuru olduğunu söyledi. Prof. Dr. Canatan, moleküler testler sonucunda alınacak önlemlerle genetik hastalıkların tedavisi için yurt dışına çıkan milyonlarca liralık ilaç parasının ülke ekonomisine kazandırılacağını belirtti. Moleküler testlerle tespit edilebilen genetik hastalıkların ücretsiz tanımlanmasına izin vermeyen SGK’nın hastalığın tedavisine ücret ödediğini kaydeden Prof. Dr. Canatan, "Yetkililer tanı olmadan sağlıklı bir tedavi olmayacağını bilmiyor mu" dedi.

"KROMOZOM TESTİNİ ÖDERİM, KROMOZOMU OLUŞTURAN DNA TESTİNİ ÖDEMEM"

Hastalığın tanısı için ödeme yapmayan sistemin hastalığın tedavisine izin verdiğini belirten Prof. Dr. Canatan, "Tanı olmadan tedavinin olamayacağını biliyoruz. Ancak SGK ’Kromozom test ücretini öderim, fakat kromozomu oluşturan genlerin DNA testlerinin ücretini ödemem’ diyor" dedi.

SGK KARŞILAMALI

Yayımlanan son Sağlık Uygulamaları Tebliği’nde (SUT) 'moleküler test ücreti ödenemez' denilen maddenin yeniden düzenlenerek, hem tanı merkezleri, hem de tedavi merkezleriyle sözleşme yapılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Canatan, "Tüm genetik testleri içermeli. Böylece vatandaşla (hastayla) hekim arasında ödeme sorunu yaşatılmamalı. Sigortalı her vatandaşın bu tür testlerinin ücreti SGK tarafından karşılanmalı" diye konuştu.

SADECE TANIDA DEĞİL TEDAVİDE DE ÖNEMLİ

Moleküler testlerin önemine değinen Prof. Dr. Canatan, şöyle konuştu:

"Moleküler testler sadece hastalıkların kesin tanısında değil, aynı zamanda kesin tedavisinde de önemli yer tutmaktadır. Bir kanser hastasının klinik düzeyde tanısı konulduktan sonra ilaç tedavisine başlamadan önce, hastalığın mutlaka moleküler genetik düzeyinde tanısının konulması gerekiyor. Hastalığın tedavisinde ilaçlara karşı (kemoterapi) direnç olup olmadığı, moleküler genetik testlerle belirlenebiliyor. Bu tanımlamalar yapılmadan verilecek ilaçların seçilmesi çok önemli. Hastanın ilaçlara direnci var ise boşu boşuna kemoterapi alması gerekmeyecek, diğer tedavi yöntemleri öncelikli uygulanacaktır. Böylece ülke ekonomisine de önemli katkıda bulunulmuş olunacaktır."