Kanamak mı zor kanamamak mı?

Günümüz kadını ergenlikten menopoza kadar yılda 13 kere, hayatı boyunca yaklaşık 350-450 kez, 3-7 gün kanıyor. Sadece hamilelik ve emzirmede bir dönem kesilen adet kanamasını her kadın farklı algılıyor. Kimi kanamayı gebelik testi gibi görüyor. Her ay kanamak, gebe kalmadığının en büyük iÅŸareti. Kimi için menopoza girmemenin, bir anlamda hálá genç olmanın...Bazı kadınlar da bunu üreme yeteneÄŸinin hálá sürmesi olarak düşünüyor. Yine de önemli toplantılarda, sınavlarda, düğünde, tatilde, Hacca giderken adet olmamak için doktorundan yardım alıyor. Adet öncesi ve sırasında yaÅŸanan, bazen baÅŸedilmesi güç sıkıntılara raÄŸmen, adet kanamasından vazgeçmek istemeyen kadınların yanında, kanamamanın yolunu arayanlar da yok deÄŸil. ABD’de doktor ve kadınlardan oluÅŸan ‘No period’ hareketi bunun mücadelesini yapıyor. Bebek doÄŸurmayacaklarsa kanamalarına gerek olmadığını savunuyorlar. Nitekim ABD’nin FDA kurumu 3 aylık doÄŸum kontrol hapı, yani kanamayı 3 ay boyunca kesen hapa izin verdi. Henüz Türkiye’de bulunmayan Seasonale adlı ilaç 84 gün boyunca alınıyor. Daha sonra 7 gün ara veriliyor. Bu ara sırasında kanama gerçekleÅŸiyor. Aslında tıbbın baÅŸka olanaklarından da yararlanarak kanama periyotlarını ertelemek, sayısını azaltmak, hatta hiç kanamamak mümkün. Ä°yi de kadınlar kanamasız yaÅŸama, bu periyodun verdiÄŸi mesajdan vazgeçmeye psikolojik açıdan hazır mı? Daha konforlu bir hayat için kanamayı durdurdumDoktor Ilgın Özge (32) kanamayı kesme etkisine sahip hormonal spirali 4 yıl önce taktırmış. DoÄŸum kontrol yöntemini seçerken bu yolu özellikle tercih etmiÅŸ: ‘Öncesiyle birlikte periyod her ay 10 gün süren bir dönem. Kontrol kadının elinde olmalı. EÄŸer gebelik düşünmüyorsam niye kanayayım? Kanamamak yaÅŸam kalitemi artırıyor. Adet öncesi ve sonrası yaÅŸanan birçok sıkıntıdan uzağım artık.’ Kendimi bu sayede genç hissediyorumÜç yetiÅŸkin çocuk annesi ev kadını Fatma Esener 50 yaşında. Ara ara gelen sıcak basmalarını, 15 gün ileri atmaya baÅŸlayan periyodunu menopoza giriÅŸ sinyali olarak algılıyor ve ‘Ben her ay kanamak istiyorum!’ diyor. ‘Çünkü kendimi daha saÄŸlıklı hissediyorum. Hiçbir sıkıntı vermiyor. Tam tersi rahatlatıyor. Gördüğüm an daha genç ve zinde hissediyorum.’ Ekstradan külfet, niye kurtulmayayım ki?Mali müşavir Olcay PiÅŸkin (31), kanamasının gecikmesinden rahatsız. Hatta menopozdaki kadınlar gibi sıcak basıyor. Her periyodunda iki gün ÅŸiddetli baÅŸaÄŸrıları yaşıyor. Öncesinde de gerginlikten ÅŸikayetçi. ‘Aslında kanadığımda derin bir nefes alıyorum. Hamile olmadığım, menopozda olmadığım anlamına geliyor bu. Yine de kanamaya baÄŸlı sıkıntım olmayacaksa neden kesilmesin? SaÄŸlığım açısından gerekmiyorsa kanamak ekstradan külfet.’Çok sancı çekiyorum ama olsun, psikolojik açıdan rahatlıyorum Öğretmen Bahar Tunalı (27) adetinin ilk günü doÄŸuma benzer sancılar yaşıyor hatta hastanelik oluyor.AÄŸrıların yanında bir de mide bulantısı, kusma, bayılma nöbetlerinden ürküyor. Yine de kanamanın vücut için yararlı olduÄŸuna inanıyor: ‘Şiddetli kasılmalar nedeniyle çıldıracak gibi oluyorum. Ancak kas gevÅŸetici enjeksiyonla gevÅŸiyorum. Ama adet kanaması psikolojik açıdan rahatlatıyor. Vücudumda dirilik hissediyorum, cildim düzeliyor.’Yan etkisi yoksa deneyebilirimÇevre mühendisi Mine Aktürk (25) nispeten düzenli ve sorunsuz bir kanama süreci yaşıyor. Buna raÄŸmen sırf kanama yüzünden ‘erkek olsaydım keÅŸke’ dediÄŸi anlar var. Kanamanın gerekliliÄŸine inanıyor: ‘AÄŸrım olduÄŸunda okula gitmediÄŸim günleri bilirim. Vücuda yan etkisi olmayacak, sıkıntı yaratmayacak bir yöntem geliÅŸtirilirse her ay bu sıkıntıyı çekmeyebilirim.’KANAMANIN GERÇEĞİ VE HURAFESÄ°Ãœreme çağındaki kadınlarda her adet kanamasından sonra yeni bir yumurta için hormon faaliyeti baÅŸlıyor. Olası gebeliÄŸe hazırlık için rahim zarı kalınlaşıyor. Adetin 14’üncü gününde, toplu iÄŸne başının yarısı kadar küçük yumurta olgunlaşıyor, çatlıyor. Ama yumurta döllenmeyince geliÅŸmiÅŸ, beslenmiÅŸ rahim zarı büzülmeye ve dokusunu dökmeye baÅŸlıyor. Yani kanamayla dışarı atılan iÅŸe yaramayan rahim zarı. Bir yanlış inanış var. Birçok kadın adet kanamasıyla kirli kanı vücudundan attığına inanıyor. Halbuki kirli kan diye bir ÅŸey yok. Dökülen kalınlaÅŸan rahim zarı. Kanamayı kesen ürünler Hem östrojen hem de progesteron içeren yöntemler periyodik bir kanama yaratır. Bunlar arasında doÄŸum kontrol hapları ve aylık enjeksiyonlar var. Bırakıldığı an çekilme kanaması denilen, adete benzer bir kanama oluyor. Bunun dışında bu ürünleri kesintisiz kullanarak kanamasız zaman geçirmek mümkün. Sadece progesteron içeren yöntemler de aynı amaçla kullanılabiliyor. 3 aylık iÄŸneler bir dönem düzensiz kanama yapabiliyor ama bir yılın sonunda kadınların yüzde 50-80’i artık adet görmüyor. Rahmin iç tabakası iyice inceliyor. Ä°nce tabaka dökülme ihtiyacı duymuyor. Kolda cilt altına yerleÅŸtirilen ve hormon salgılayan tek çubuk ve hormonlu spiral de diÄŸer seçenekler. Doktorlar kadınların tepkisini anlatıyorDoç. Dr. Zeynep Tuzcular Vural (HaydarpaÅŸa Numune Hastanesi Aile Planması Ãœnitesi Sorumlusu): Fizyolojisini bilen kadınlar kanamak istemiyor. Kanamayı kesme etkisi bulunan hormonlu spiral taktığımızı duyan çok sayıda doktor ve hemÅŸire taktırmak için geldi. Yine de çok eÄŸitimli olup, fizyolojisini bilse dahi, ben her ay kanayayım diyenler de var. Adet görmemenin ÅŸiÅŸkinlik yaptığını öne sürenler de. Oysa kanamak ÅŸart deÄŸil. Vücut yapmadığı bir ÅŸeyi (rahim içi zarını kalınlaÅŸtırma) atmıyor. Eski çaÄŸlarda kadınlar bu kadar kanamıyordu. Ömürleri daha kısaydı, sık sık gebe kaldıkları ve emzirdikleri için adet görmüyorlardı. Asıl ÅŸimdiki kadının hayatı boyunca 400 kere kadar kanaması tuhaf. Ayrıca bu yöntemler baÅŸka iÅŸe de yarıyor. ÖrneÄŸin aşırı adet kanaması nedeniyle demir eksikliÄŸine baÄŸlı anemi olan kadınlara hormonlu spiral takılıyor. Dr. Işık Gönenç (HayrarpaÅŸa Numune Hastanesi Aile Planması Ãœnitesi): Bazı kadınlar kanamayı hamile kalmadığını anlamak için bir test gibi görüyor. Bazıları da kanama döneminde kocalarıyla cinsel iliÅŸkide bulunmadıkları için mutlaka adet olmak istiyor...Prof Dr. Teksen Çamlıbel (Kalamış Tıp Merkezi Direktörü): Bir kadın olsam ben adet görmek ister miyim? Erkek olarak buna yanıt vermek çok zor. Adet görmek kadınlıkla, çocuk sahibi olabilmekle, menopoza girmemekle özdeÅŸleÅŸmiÅŸ. Adet olmanın birçok olumlu mesajı da var. Kanadıkça daha mutlu olanlar, ‘Kanıyorum gençleÅŸiyorum’ diyenler var. Ama kiÅŸi psikolojik açıdan buna hazırsa bu dertten kurtulsun diyebiliriz. Bir kadının doÄŸurganlığının devam ettiÄŸini bildiÄŸimiz sürece adet görmemesi olsa olsa bir avantajdır. Yeter ki, bunun geriye dönüşü mümkün, basit bir olay olduÄŸunu bilsin. Prof. Dr. Umur KuyumcuoÄŸlu (Kadın hastalıkları ve doÄŸum uzmanı): Tatil süresince ertelemek isteyenler, Hacca gidenler, sportif aktivitesi olanlar, sınav dönemlerini kanamasız geçirmek isteyenler bize baÅŸvuruyorlar. Kadınlarımız düzenli adet görmeyi arzu ediyor. Â