Kan davasında kadının rolü
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 02, 2001 14:03
Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Tülin İçli`nin araştırmasına göre, kadınlar, kan davalarında hedef olarak görülmemelerine karşın, davanın sürdürülmesinde aktif rol oynuyor.
Prof. Dr. Tülin İçli, kan davalarına ilişkin araştırmasında, kan davalarının nedenleri, görüldüğü yerler, kullanılan silahlar ve bu konuda kadınların oynadığı role değiniyor.
Araştırmaya göre, Türkiye`de kan davaları daha çok Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi`nde görülüyor. Kan gütme olaylarının ortaya çıkmasında ve sürdürülmesinde o bölgelerde silah taşıma alışkanlığının olması da rol oynuyor. En küçük bir anlaşmazlık halinde problemin çözümünde silah kullanarak şiddete başvurmak kan davasının başlamasına neden olabiliyor.
Kan davası sonucu adam öldürmelere en sık köylerde rastlanırken, toprak ve sınır anlaşmazlıkları, kız kaçırma, namus, şeref meseleleri, politik anlaşmazlıklar ve çeşitli sebeplerle çıkan kavgalar kan davalarının nedenleri arasında yer alıyor.
KANLI GÖMLEK-SİYAH BAŞÖRTÜSÜ
Türkiye`de daha çok kırsal kesimde görülen kan davaları genellikle erkeğe karşı işleniyor. Kadınlar ``intikam objesi`` olarak kabul edilmiyor. Buna rağmen kadınlar kan gütmenin sürdürülmesinde aktif roloynuyor. Ailede çocuklara gelenek, görenek, örf ve adetleri aktararak onları toplumsal rollerine hazırlayan anne, kan gütme olayında da çocuğun büyüme süreci boyunca sakladığı, ölenin kanlı gömleğini zaman zaman çıkarıp çocuğa göstererek, intikam konusunda ona telkinlerde bulunarak, ölenin intikamı alınıncaya kadar ruhunun huzur bulamayacağını tekrarlayarak etkinliğini sürdürüyor. Kadınlar ayrıca, intikam alınıncaya kadar siyahlar giyip, siyah başörtüsü bağlayarak matemlerini sergiliyor.
“KAN DAVASINA KARIŞANLARIN HEPSİ ERKEK”
Prof. Dr. İçli, ayrıca Muş, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya ve Elazığ`da kan davasına karışmış 35 ailenin reisinin katıldığı bir çalışma yaptı.
Kan davasına karışanların hepsi erkek. Ailelerde ortalama çocuk sayısı 7. Grubun yüzde 83`ü köyde, yüzde 4`ü kasabada, sadece yüzde 3`ü şehirde oturuyor. Katılımcıların yüzde 46`sı ilkokul mezunu, yüzde29`u okuryazar. Grupta en yüksek öğrenim düzeyi ortaokul mezunu.
Öldürmeler genelde tarlada gerçekleşirken, olaylarda ateşli silah kullanım oranı yüzde 83.Kan davası devam etmesine rağmen olaya karışanların hepsi adam öldürmenin yörelerinde bir gelenek olmadığını kaydediyor. Katılımcıların yüzde 91`i ise bu intikamın bir yararı olmadığına inandığını belirtiyor. Ayrıca, katılımcılar komşularının kan davasını önlemeye çalıştıklarını da ifade ediyor.
Araştırmaya göre, Türkiye`de kan davaları daha çok Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi`nde görülüyor. Kan gütme olaylarının ortaya çıkmasında ve sürdürülmesinde o bölgelerde silah taşıma alışkanlığının olması da rol oynuyor. En küçük bir anlaşmazlık halinde problemin çözümünde silah kullanarak şiddete başvurmak kan davasının başlamasına neden olabiliyor.
Kan davası sonucu adam öldürmelere en sık köylerde rastlanırken, toprak ve sınır anlaşmazlıkları, kız kaçırma, namus, şeref meseleleri, politik anlaşmazlıklar ve çeşitli sebeplerle çıkan kavgalar kan davalarının nedenleri arasında yer alıyor.
KANLI GÖMLEK-SİYAH BAŞÖRTÜSÜ
Türkiye`de daha çok kırsal kesimde görülen kan davaları genellikle erkeğe karşı işleniyor. Kadınlar ``intikam objesi`` olarak kabul edilmiyor. Buna rağmen kadınlar kan gütmenin sürdürülmesinde aktif roloynuyor. Ailede çocuklara gelenek, görenek, örf ve adetleri aktararak onları toplumsal rollerine hazırlayan anne, kan gütme olayında da çocuğun büyüme süreci boyunca sakladığı, ölenin kanlı gömleğini zaman zaman çıkarıp çocuğa göstererek, intikam konusunda ona telkinlerde bulunarak, ölenin intikamı alınıncaya kadar ruhunun huzur bulamayacağını tekrarlayarak etkinliğini sürdürüyor. Kadınlar ayrıca, intikam alınıncaya kadar siyahlar giyip, siyah başörtüsü bağlayarak matemlerini sergiliyor.
“KAN DAVASINA KARIŞANLARIN HEPSİ ERKEK”
Prof. Dr. İçli, ayrıca Muş, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya ve Elazığ`da kan davasına karışmış 35 ailenin reisinin katıldığı bir çalışma yaptı.
Kan davasına karışanların hepsi erkek. Ailelerde ortalama çocuk sayısı 7. Grubun yüzde 83`ü köyde, yüzde 4`ü kasabada, sadece yüzde 3`ü şehirde oturuyor. Katılımcıların yüzde 46`sı ilkokul mezunu, yüzde29`u okuryazar. Grupta en yüksek öğrenim düzeyi ortaokul mezunu.
Öldürmeler genelde tarlada gerçekleşirken, olaylarda ateşli silah kullanım oranı yüzde 83.Kan davası devam etmesine rağmen olaya karışanların hepsi adam öldürmenin yörelerinde bir gelenek olmadığını kaydediyor. Katılımcıların yüzde 91`i ise bu intikamın bir yararı olmadığına inandığını belirtiyor. Ayrıca, katılımcılar komşularının kan davasını önlemeye çalıştıklarını da ifade ediyor.