Kan bağışında üç ilginç soru

Kan bağışı sırasında sorulan soruların amacı riskli kanın dağılımını engellemek. Çünkü AIDS, hepatit B ve frengi gibi hastalıklar kan yoluyla bulaşıyor.Son bir yıl içinde cinsel yolla bulaÅŸan (AIDS, frengi, bel soÄŸukluÄŸu vb.) hastalığa sahip kimselerle cinsel temasınız oldu mu? Son bir yıl içinde para, uyuÅŸturucu ya da baÅŸka ÅŸeyler karşılığı seks yapan kimselerle cinsel temasınız oldu mu? Bugüne kadar homoseksüel biriyle veya son bir yıl içinde para karşılığı cinsel iliÅŸki yaÅŸadınız mı?Kan bağışı sırasında sorulan sorular, uluslararası uygulamanın bir parçası ve temel amaç, riskli kanın dağılımını engellemek. Çünkü AIDS, hepatit B ve frengi gibi hastalıklar kan yoluyla bulaşıyor. Bu nedenle, kan bağışı yapanların beyanları önem taşıyor. GeçtiÄŸimiz günlerde Prof.Dr. Ali Atıf Bir’in köşesinde yer alan ‘Cuma Ä°tirafı’na yazan 22 yaşındaki genç erkek, kan vermek için gittiÄŸi hastanede doldurması istenen formdan öfkeyle söze diyordu. ‘Son bir yılda eÅŸinizden hariç biriyle seks yaptınız mı?’ sorusunu, ‘yapmadığı bir ÅŸeyden ötürü ayıplanacağı’ düşüncesiyle kızan okur, ‘yaptım’ yanıtı verdiÄŸini ve bunun üzerine de kanının kabul edilmediÄŸini yazıyordu. Türkiye’deki kan bankalarında da benzer sorular soruluyor: ‘Son bir yıl içinde cinsel yolla bulaÅŸabilen (AIDS, frengi, bel soÄŸukluÄŸu vb.) hastalığa sahip kimselerle cinsel temasınız oldu mu?’, ‘Son bir yıl içinde para, uyuÅŸturucu ya da baÅŸka ÅŸeyler karşılığı seks yapan kimselerle cinsel temasınız oldu mu?’, ‘Bugüne kadar homoseksüel biriyle veya son bir yıl içinde para karşılığı cinsel iliÅŸki yaÅŸadınız mı?’ gibi bir veya birden fazla soruya yanıt vermeleri isteniyor. Amaç, kızgın okurunun zannettiÄŸi gibi ahlaki yargılama deÄŸil. Tersine o okuru bile kan bağışı yoluyla geçebilecek hastalıklardan korumak. Çünkü özelllikle AIDS, hepatit B ve C, frengi (sifilis), bel soÄŸukluÄŸu gibi hastalıklar kan nakli yoluyla kolayca bulaşıyor. Kanlar verilmeden test yapılsa da ‘pencere dönemi’ denilen süreçte, eÄŸer kan vericisi hastalık kapmışsa bu tespit edilemiyor. Bu yüzden kan bağışı yapanların beyanları önem taşıyor. Aslında kan bankaları imzalattıkları formlardaki sorularla vicdani bir hatırlatma yapıyor. ‘Riskli bir davranışta bulunduysanız kan vermeyin!’Florence Nigtingale Hastanesi Kan Bankası Direktörü Dr. Aydın Aydınlı, ‘Biz formumuzu Amerikan Kan Bankaları BirliÄŸi, Amerikan Gıda ve Ä°laç Ensitüsü, Türkiye Kan Merkezleri ve Tansfüzyon DerneÄŸi’nin ‘donör bilgi formları’nı esas alarak hazırladık. Kan sınır tanımayan bir ürün. Bu nedenle bütün dünyada aynı sorular sorulur. Formu yanıtlamak istemeyenler üniteyi terkedebilir. Hiçbir ÅŸey söylemek zorunda deÄŸil’ dedi.Kan Merkezleri ve Transfüsyon DerneÄŸi 2’nci BaÅŸkanı Dr. Ramazan Uluhan da, Avrupa’daki pek çok kan bankasında aynı uygulamanın bulunduÄŸunu söyledi.Â