Kalp kapağı hastalıkları
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 14, 2005 00:49
Kalp kapak hastalıkları hem tek başına, hem de koroner kalp hastalıklarına eşlik etmesi halinde kalp yetmezliklerine, kalp atışlarında düzensizliklere yol açabiliyor.
l Kalp kapakları ne işe yarıyor?
Kalp, gevşeme ve kasılma hareketleri yaparak kanı sürekli ileri doğru pompalayan en hayati organımız. Birbirinden kaslarla ayrılan dört odacıktan oluşan kalp içinde, kan vücutta yaptığı gibi hep ileri doğru hareket etmeli, geriye kaçmamalı. İşte bu ileri hareketi sağlayan yapılar kalp kapakları.
Kalbin alt ve üst odacıklar arasında yer alan iki kapağının sağdakinin ismi triküspit, soldakinin ise mitral kapaktır. Kanın kalbi terkettiği noktada, akciğer ana atardamarları ile kalp arasında yer alanına pulmoner kapak deniyor. Soldaki aort dediğimiz (temiz kanı vücuda taşıyan) büyük atardamar ile kalp arasında yer alıyor. Buna aort kapak deniyor. İşte kalp kapak hastalıkları bu kapakların etkilendiği tüm hastalıkların genel adı.
l Kaç çeşit kalp kapak hastalığı var?
Sebebi, oluşum mekanizması ne olursa olsun kalp kapak hastalığında kaşımıza çıkan üç tipte bozukluk var.
- Birinci tipte kapakların açılımı kısıtlanmıştır. Kapak açılamadığından darlık oluşmuş, normalde geçmesi gereken kan miktarından az bir kısım ileri doğru geçebilir. Yeterli miktarda kan geçemediğinden kan basıncında düşmeler (hipotansiyon), çoçuklarda gelişme gerilikleri, erişkinlerde nefes darlığı, çabuk yorulma yakınmaları, bazı tiplerde de göğüs ağrıları oluşur.
Açılamayan kapağın gerisinde ise kan göllenmeye, artan basınçla bu kalbin bu bölümleri genişlemeye başlamıştır. İleri akamayan kan ve sıvılar kimi zaman akciğerde kimi zaman ise çevre organlarda birikir. Bu nefes darlığı, ayaklarda ödem, şişme gibi tablolara yol açar. Kapak darlıklarında bulgular oluşum mekanizmasına da bağlı olarak erken dönemde ortaya çıkar.
- İkinci tipteki kalp kapak hastalıkları kapakların açılımında değil ama kapanmalarında bozukluk bulunur. Kapakların tam kapanamaması sonucu oluşur ve kapak kaçakları meydana gelir. Eğer kaçak fazla ise dokular yine yeterli miktarda kana kavuşamazlar.
Kan basıncı düşebilir. İleri doğru gidemeyen kan kalp boşlukları içinde birikir. Bu sefer basınç, tazyik artışı ile değil ama hacim artışı ile kalp kaslarını gererek büyütecek ve zaman içinde kalbin pompalayabilme, yani kasılıp gevşeme özelliğine zarar verecektir. Bu kalp kapak hastalıkları zemininde gelişen kalp yetmezliklerinin oluşum şeklidir.
Kalp kapak kaçakları özellikle yavaş seyirli ise uzun süre belirgin şikayet oluşturmazlar. Belirgin yakınmalar oluştuğunda kalp çalışmasındaki bozukluk artık iyileşmez dereceye gelmiş olabilir.
l En sık rastlanan tipi hangisi?
Üçüncü tipi en sık rastlananı. Hem kapağın açılması hem de kapanması kısıtlanmıştır.
l Kalp kapağı hastalıkları neden oluyur?
Çocukluk çağında boğazda yerleşen, üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açan özel tipteki mikroplara karşı vücudun tepkisi önemli faktörlerden biri. Savunma mekanizması yanlış bir yola girerek, başta kalp olmak üzere, böbrekler, beyin ve eklemlere zarar verebiliyor. Romatizmal kalp kapak hastalığı olarak adlandırılan bu grup kalp kapak ameliyatlarının da önde gelen nedeni.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN
Kalp, gevşeme ve kasılma hareketleri yaparak kanı sürekli ileri doğru pompalayan en hayati organımız. Birbirinden kaslarla ayrılan dört odacıktan oluşan kalp içinde, kan vücutta yaptığı gibi hep ileri doğru hareket etmeli, geriye kaçmamalı. İşte bu ileri hareketi sağlayan yapılar kalp kapakları.
Kalbin alt ve üst odacıklar arasında yer alan iki kapağının sağdakinin ismi triküspit, soldakinin ise mitral kapaktır. Kanın kalbi terkettiği noktada, akciğer ana atardamarları ile kalp arasında yer alanına pulmoner kapak deniyor. Soldaki aort dediğimiz (temiz kanı vücuda taşıyan) büyük atardamar ile kalp arasında yer alıyor. Buna aort kapak deniyor. İşte kalp kapak hastalıkları bu kapakların etkilendiği tüm hastalıkların genel adı.
l Kaç çeşit kalp kapak hastalığı var?
Sebebi, oluşum mekanizması ne olursa olsun kalp kapak hastalığında kaşımıza çıkan üç tipte bozukluk var.
- Birinci tipte kapakların açılımı kısıtlanmıştır. Kapak açılamadığından darlık oluşmuş, normalde geçmesi gereken kan miktarından az bir kısım ileri doğru geçebilir. Yeterli miktarda kan geçemediğinden kan basıncında düşmeler (hipotansiyon), çoçuklarda gelişme gerilikleri, erişkinlerde nefes darlığı, çabuk yorulma yakınmaları, bazı tiplerde de göğüs ağrıları oluşur.
Açılamayan kapağın gerisinde ise kan göllenmeye, artan basınçla bu kalbin bu bölümleri genişlemeye başlamıştır. İleri akamayan kan ve sıvılar kimi zaman akciğerde kimi zaman ise çevre organlarda birikir. Bu nefes darlığı, ayaklarda ödem, şişme gibi tablolara yol açar. Kapak darlıklarında bulgular oluşum mekanizmasına da bağlı olarak erken dönemde ortaya çıkar.
- İkinci tipteki kalp kapak hastalıkları kapakların açılımında değil ama kapanmalarında bozukluk bulunur. Kapakların tam kapanamaması sonucu oluşur ve kapak kaçakları meydana gelir. Eğer kaçak fazla ise dokular yine yeterli miktarda kana kavuşamazlar.
Kan basıncı düşebilir. İleri doğru gidemeyen kan kalp boşlukları içinde birikir. Bu sefer basınç, tazyik artışı ile değil ama hacim artışı ile kalp kaslarını gererek büyütecek ve zaman içinde kalbin pompalayabilme, yani kasılıp gevşeme özelliğine zarar verecektir. Bu kalp kapak hastalıkları zemininde gelişen kalp yetmezliklerinin oluşum şeklidir.
Kalp kapak kaçakları özellikle yavaş seyirli ise uzun süre belirgin şikayet oluşturmazlar. Belirgin yakınmalar oluştuğunda kalp çalışmasındaki bozukluk artık iyileşmez dereceye gelmiş olabilir.
l En sık rastlanan tipi hangisi?
Üçüncü tipi en sık rastlananı. Hem kapağın açılması hem de kapanması kısıtlanmıştır.
l Kalp kapağı hastalıkları neden oluyur?
Çocukluk çağında boğazda yerleşen, üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açan özel tipteki mikroplara karşı vücudun tepkisi önemli faktörlerden biri. Savunma mekanizması yanlış bir yola girerek, başta kalp olmak üzere, böbrekler, beyin ve eklemlere zarar verebiliyor. Romatizmal kalp kapak hastalığı olarak adlandırılan bu grup kalp kapak ameliyatlarının da önde gelen nedeni.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN