Kalbinizi koruyun

Geçtiğimiz ay, ardı ardına Atlanta ve Rio'da, iki dünya kardiyoloji kongresi yapıldı. Yeni açıklanan araştırmaların sonuçları, özellikle hipertansiyonu olanları ilgilendiriyor. Çünkü hipertansiyondan mustarip insanların kesinlikle kolesterol ve sigaradan uzak durması gerektiği, aksi halde uygulanan tedavilerden sonuç alınamadığı ve kalp hastalıkları riskinin arttığı belirlendi. Kongrelerin ikisine de katılan İstanbul Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Aykan Canberk, ayrıntılı bilgi verdi.

Hipertansiyonla ilgili yeni ve çok önemli bir bilgi edinildi. Hipertansiyon, alınan kolesterolün, damarın alt tabakalarına sızmasına ve damarın elastikiyetinin azalmasına neden oluyor. Hatta damarı sertleştiriyor. Kolesterolün sızmasıyla birlikte biriken yağ, damarın içine doğru dolmaya başlıyor. Yani kolesterol iki şekilde kalp hastalığı riskini artırıyor, damarın alt tabakalarına sızarak ve yağın, damarın içine dolmasına neden olarak.

Daha beteri de var. Kolesterol, damarın iç yüzeyinde bulunan, hormon salgılayan hücreleri uyarıyor ve damar büzücü hormonların salgılanmasına, damarın kalınlaşmasına neden oluyor. Bitmedi. Bu nedenle hipertansiyon için uygulanan tedavinin de bir faydası olmuyor. Ne kadar ilaç alınırsa alınsın, kolesterol ve sigara, tedaviyi etkisiz kılıyor. Prof. Aykan Canberk'in anlattığı bu veriler, bugüne kadar net olarak bilinmiyordu, artık kesinleşti!

İDEAL KİLOYA ULAŞMALISINIZ

Tüm bu bilgilerin ışığında, kalbe gelebilecek zararlardan korunabilmek için Prof. Canberk'in bazı önerileri var. Önce sigara bırakılacak, kolesterol tüketilmeyecek. Kolesterol düzeyi 200 mg.nin üzerinde olan insanlarda kalp krizi riski, hele sigara içiyorlarsa, diğer insanlara göre yedi kat daha fazla. Yağdan özellikle katı yağlardan uzak durmak gerekiyor. Zeytinyağıyla desteklenen diyetleri tavsiye ediyor. Ve Prof. Canberk, mutlaka kalori kısıtlanması gerektiğini belirtiyor.

Yani kişi ideal kilosunu korumak ya da bu kiloya inmek zorunda. Kalori kısıtlaması, özellikle alkol, karbonhidrattan uzaklaşarak, kalorileri azaltmak mümkün. Amerikan Kalp Vakfı'nın hazırlamış olduğu ‘‘Kalp krizinin risk faktörlerini nasıl kontrol edebilirsiniz’’ başlıklı kitapçıkta da ilk adımda, düzenli tıbbi muayeneden geçme öneriliyor. Toplam kolesterol ve HDL kolesterolün, 20 yaşından itibaren ölçülmesinde fayda var. İkinci adım ise hayat tarzını değiştirmek. İlk yapılacak iş, sigaradan vazgeçmek. Prof. Canberk'in de söylediği gibi ideal kiloya ulaşmak ve bu kiloda kalmak ikinci sırada. Doymuş yağ ve kolesterol oranını düşürmek, yapılması gerekenlerin üçüncü sırasında.

NASIL BİR REJİM

Beslenme şeklinize karar verirken, kolesterolün hangi besinlerde yüksek olduğunu unutmamalısınız. Ciğer, beyin, kokoreç, böbrek, yürek, taşlık, dalak ve işkembe gibi sakatat yemeyi azaltmalısınız. Yağsız et, balık ve tavuk tercih edilmeli. Yemek, hamur işi, salata sosu ve ezmelerde 5 ile 8 çay kaşığı sıvı yağ kullanabilirsiniz. Haşlama, fırında pişirme, ızgara, buğulama, sote, mikrodalga ve kısa sürede kızgın yağda pişirmeden yararlanabilirsiniz. Eti ve tavuğu pişirmeden önce yağlarını ayırın. Yumurta da çok dikkatli tüketilmesi gereken besinler arasında.

Süt ve süt ürünleri mutlaka yağsız veya çok az yağlı seçilmeli. Günde beş ya da daha fazla porsiyon meyve ve sebze tüketilmeli. Ekmek ve tahıldan uzaklaşmak gerekmiyor. Kepekli olanlarını tercih etmek ve dilim sayısını hele kilo fazlanız varsa düşük tutmak sağlığınız için çok yararlı.

Hipertansiyon nedir?

Bilgi edinmek isteyenler aşağıdaki mini rehberi okuyabilirler:

Hipertansiyon:

Kan basıncı ya da tansiyon, kalbin kasılması sırasında, pompalanan kanın damarlar üzerine yaptığı basınçtır. Tıp dilinde, büyük tansiyon deniyor. Kasılmadan sonra kalp kası, kanı içine doldurmak için gevşiyor ve damar üzerindeki basınç düşüyor. Bu andaki basınca da küçük tansiyon deniyor.

Hipertansiyon oranı:

Türkiye'de her dört kişiden biri hipertansiyon hastası.

Şikayetleri neler?

Tansiyon yükselmesi sonucunda ortaya çıkan çarpıntı, baş dönmesi ve çabuk yorulma. Daha sonra burun kanaması, baş dönmesi, göğüs ağrısı ve nefes darlığı.

Neden olur?

Kesin bilinmiyor. Kalıtımın önemli olduğu düşünülüyor.

Risk azaltılabilir mi?

Kilolu insanların yarısında hipertansiyona rastlanıyor. Aşırı tuz alımı, tansuyonu yükseltiyor. Ve doktorun önerdiği beslenme rejimine sadık kalmak şart.

Eğer tedbir alınmazsa?

Hipertansiyon tedavi edilmediği takdirde, koroner kalp hastalığı, beyin kanamaları, böbrek yetersizliği ve kalp yetersizliği gibi hastalıklar ortaya çıkabiliyor.