Kadınların korkulu rüyası: Menopoz!

Menopoz Nedir?

Menopoz son adete verilen isimdir. Türkiye’de ortalama menopoz yaşı 48 olarak belirlenmiştir. 40 yaşından önce menopoz izlenmesi erken menopoz olarak adlandırılır. 40’lı yaşlar civarında başlayan bu dönem menopoza kadar sürer. Postmenopozal dönem ise menopozdan yaşlılık dönemine kadar geçen süredir.

 

Menopoz doğal bir süreçse neden yakınmalar oluyor?

Menopozdan sonra başlayan şikayet ve bozuklukların nedeni bu dönemde görülen yumurtalık fonksiyonlarında yetersizlik nedeniyle östrojen ve progesteron hormonlarında görülen düşmedir.

 

Menopozda görülen en sık şikayetler nelerdir?

Menopozal belirtiler ateÅŸ basması, depresyon, endiÅŸe, huzursuzluk, cinsel istek kaybı, baÅŸ aÄŸrısı, eklem ve adale aÄŸrıları, çarpıntı hissi ve uykusuzluktur. KadınlarınÂyüzde 60-80’indeÂgözlenen sıcak basmaları menopoz öncesi dönemde baÅŸlar. Sıklığı günde 20’ye kadar varabilen 2-4 dakika süren nöbetler halinde olup vücudun üst kısmında ve yüzde görülür. AteÅŸ basmaları hastaların bir bölümünde 1-3 yıl sürebildiÄŸi gibi yüzde 10’unda ise 15 yıldan uzun süre devam edebilir. Sıcak basması döneminde deride renk kızarıklığı oluÅŸabilir. Daha sonra hafif bir titreme nöbeti olabilir.

 

Menopoz öncesinde haberci bulgular var mıdır?

Menopoz öncesinde az adet görme, aşırı adet görme ve düzensiz adet görme gibi yakınmalar gözlenebilir.

 

Kemik erimesi (osteoporoz) menopoz döneminde artar mı?

Bir kadının yaÅŸamı boyunca görülen kemik kaybının yüzde 75’i menopoz sonrası dönemde oluÅŸur. Ä°lk 15-20 yıl içinde kemik kütlesi yüzde 30 azalır. Bu kaybın yarısı östrojen eksikliÄŸine, geri kalanı yaÅŸlılığa baÄŸlı oluÅŸur. Kayıp menopozdan sonraki ilk beÅŸ yıl en yüksek düzeydedir. Bu nedenle ilk beÅŸ yılda hormon yerine koyma tedavisi kemik erimesini önemli ölçüde yavaÅŸlatacaktır. YaÅŸlılıkta görülen ve boy kısalmasının nedeni olan omurdaÂkırıkları, el bilek ve kalça kırıkları östrojen tedavisi ile yarı yarıya azaltılmaktadır. Hormon tedavisi almak istemeyen hanımlar bu  dönemde mutlaka günde 1.5-2 gram kalsiyum almalı, haftada 3-4 gün 45dk. Lık aktif egzersiz yapmalıdır. EÄŸer kemik erimesi saptanmışsa kalsitonin, bifosfonatlar, D vitamini türevleri gibi ek ilaçlar baÅŸlanmalıdır.

 

Menopozda vücut sistemleri nasıl etkilenir?

Menopozal dönemede üreme organlarında değişiklikler gözlenir. Ciltte kuruluk, kaşıntı, ilişkide ağrı, vajinal infeksiyonlar sık karşılaşılan şikayetlerdir. Bu şikayetler lokal östrojenli kremler veya sistemik hormon tedavisi ile kolayca tedavi edilebilir. Bu dönemde idrar yollarındaki doku zayıflaması nedeniyle idrar kaçırma şikayetleri olabilir. Bunlar da belli ölçüde östrojen tedavisine yanıt verebilirler.

Â

Ciltte bağ dokusunda incelme başlar ve her yıl cilt kalınlığı yüzde 1.2 oranında azalır. Östrojen tedavisi kollajen yapımını arttırarak cilt kalınlığını arttıracaktır.

Menopoz sonrası dönemde östrojen azalmasına bağlı olarak kadınlarda koroner kalp hastalığına yakalanma riski her yıl artmakta ve 60 ila 70 yaşlarda erkeklerle eşitlenmektedir.

 

Kolesterol düzeyleri de bu dönemde artış göstermekte kalbi koruyan HDL kolesterol azalır iken kalbe zararlı LDL kolesterol artmaktadır. Östrojen tedavisi bunu tersine çevirmektedir.

 

Menopoz sonrası dönemde kullanılan östrojenin Alzheimer hastalığını engellediği düşünülmektedir.

 

Östrojen tedavisi riskli bir tedavi yöntemi midir?

Menopoz sonrası dönemde kullanılan östrojen tedavisinin en önemli riski rahim ve meme kanseri oranında neden olduğu artıştır. Rahim kanserindeki bu artış rahimi olan hanımlarda tedaviye progesteron hormonu eklenerek ortadan kaldırılmaktadır.

 

Meme kanserinde ise ilk beş yıllık tedavide herhangi bir artış gözlenmemiş, 8-15 yıllık dönemde ise yüzde 20-30 artış saptanmıştır. Ancak bunlar genellikle östrojen bağımlı yani yavaş ilerleyen tümörler olup bu dönemde mammografi ile erken teşhisi mümkündür.