Japonya’da nezaketin kaybolduğu tek yer metro durakları

Çevresinde ‘Cerrah Çelebi’ olarak tanınıyor. Profesör Doktor Tarık Minkari bir cerrah, yaşı kendi tabiriyle 80’e 1 var. 1992’deki emekliliÄŸinden sonra yalnızlık yerine gezmeyi seçmiÅŸ. Bir gece rüyasında Evliya Çelebi’yi görmüş. Evliya Çelebi ona ‘Ya cerrah, bunca senedir gece gündüz ameliyat yapıyorsun, bıkmadın mı bu iÅŸten?’ diye sormuÅŸ...Aslında bıkmamış ama bıkmadım derse Evliya’nın gideceÄŸinden korktuÄŸu için ‘Evet bıktım’ demiÅŸ. Çelebi ‘Öyleyse bir benzeri olmayan ÅŸu dünyayı tanımaya çalış. Ahrette seyahat acentesi yok’ diye devam etmiÅŸ... O da baÅŸlamış eÅŸiyle ve arkadaÅŸlarıyla dünyanın dört bir yanını gezmeye. Cerrah PaÅŸa sadece gezdiÄŸiyle kalmamış, bu 12 yıllık gezginlik hayatında 19 tane gezi kitabına da imza atmış. Nerelere gitmemiÅŸ, nereleri yazmamış ki... Fas, Japonya, Çin, Afrika... En son kitabı Avustralya-Yeni Zelanda bugünlerde piyasada olacak. ‘Kalabalıkları, yüksek binaları sevmiyorum, onlardan uzaklaÅŸmak istiyorum’ diyen ama yine de Japonya’ya gitmeden edemeyen Minkari Hürriyet Seyahat için Japonya’yı anlattı.n Birkaç cümlede Japonya’yı anlatmak gerekseydi, ne derdiniz?- Çok dar, çok zengin, çok kalabalık! Ama görgülü ve iyi eÄŸitilmiÅŸ insanlardan oluÅŸtuÄŸu için sadece hayranlık duyuyorsunuz. Aslında Japonya anlatılması o kadar zor bir yer ki! Her ÅŸeyden önce aşırı modern bir yer. Sere serpe, rahat yaÅŸamaya alışmış insanlar için uygun bir yer deÄŸil. Çok katı kuralları olan bir ülke. n Tokyo, Osaka, Kobe, Nara ve Kyoto... Bu ÅŸehirlerin birbirlerinden farkı ne?- Aslında hepsi birbirine benziyor. GeçmiÅŸleri aynı, hep aynı gelenekler doÄŸrultusunda kurulmuÅŸlar. Sokaklar çok kalabalık, ÅŸehirler çok modern ama insanlar inanılmaz sıcak ve kibar. Japonya’da toprak az ve o topraÄŸa çok ev kurabilmek için sokakları dar tutmuÅŸlar. Daha sonra ÅŸehirler kalabalıklaşınca da caddeleri geniÅŸletemedikleri için asma yollar yapmaya baÅŸlamışlar. Bu yoların yüksekliÄŸi bazen beÅŸinci katı buluyor. Adam eskiden oh ne güzel manzara derken ÅŸimdi gürültü gelmesin diye ne yapacağını ÅŸaşırmış. Fakat yer bu kadar dar olmasına raÄŸmen atalarına ve ölülerine çok saygılılar. Åžehirlerdeki en güzel yerler mezarlıklar. BURADA HER ÅžEY AÅžIRI DERECEDE KÜÇÜLTÃœLMÜŞn Tokyo’da yeÅŸil görmek için ÅŸehrin dışında çıkmak gerekir demiÅŸti bir arkadaşım, doÄŸru mu bu?- Åžehir merkezinde gezerseniz doÄŸru. Åžehirlerdeki alanlar çok kıymetli olduÄŸu için çok az park ve bahçe var. Aslında Japonya’da kırsal bölge diye bir ÅŸey de çok az. Åžehirler birbirlerinin içine geçmiÅŸ gibi. Bir yerden bir yere trenle gidiyorsunuz, yolun iki tarafı hiç kesintisiz ev dolu. Gökdelen deÄŸiller ama dolu. Bir de Tokyo’da araba satın almak istiyorsanız önce park yeri satın almak zorundasınız. Bunu belgelemeden araba alamıyorsunuz. Kirası da fazla.n Tokyo’da nereleri görülmeli?- Tokyo Tower, Asakusa Kannon Sensoji Tapınağı ilginç yerler ama bunun dışında da çok ilginç yer var. Bir sürü tapınakları, pagodları var. Marketler ve metroya inen yoldaki çarşılar görülmeye deÄŸer. Yer üstü çok kıymetli olduÄŸu için yeraltına inmiÅŸler. Yerin 3 kat, 4 kat altında marketler var. Metro duraklarının olduÄŸu yerler çok yoÄŸun. O yiyeceklerin arasında gezmekten büyük keyif aldık. Åžundan istiyorum dediÄŸinizde 100 gramlık bir külahta veriyorlar. Japonya’da her ÅŸey aşırı derecede küçültülmüş. n Osaka’da ilginç ne var?- Osaka’da sokaklarda yaÅŸayan hane berduÅŸları gördük. Japonya’da ‘tatami’ denen bir ÅŸey var. Bu, 1.80’e 90 cm boyunda bir hasır. Japon bunun yarısında oturur, çalışır, tamamında yatar, uyur, dinlenir. Bu evsizlerin tatamileri kartondan, sokak köşelerini kendilerine ev bellemiÅŸler. Ama orada kütüphanesi var mesela. Adam radyo dinliyor ama kimseyi rahatsız etmeden. El ayak çekildikten sonra da mukavvalarını seriyorlar, yatıyorlar.n Fuji Dağı’na gittiniz mi?- Fuji Dağı bir efsane, aynı zamanda Japonya’nın baÅŸbelası. Her mevsim neredeyse yarım milyon insan gidiyor. Sadece dört çıkış yolu var. Her insanın fiziksel ihtiyaçları vardır, tuvalete gitmek gibi. Bu kadar çok insana yetecek kadar tuvalet yapmak mümkün deÄŸil. Bir de çöp sorunu var. MERMÄ° TRENLE SEYAHATn Japonya’da toplu taşımacılık nasıl?- Tokyo’dan Kyoto’ya ünlü Shinkansen treniyle gittik. Shinkansen’e mermi tren de diyorlar. Yaklaşık 250 km. hızla gidiyor. Tren istasyona saniyesi saniyesine, tarifeye uygun olarak geldi. Koltuklar inanılmaz rahattı ve tren çok temizdi. Herkese servis yapan küçük arabalı bir hostes vardı. Kibar Japon hostes sırasıyla herkese çay-kahve ikram ederken bizim gruptan birileri sıraları gelmeden kalkıp, arabadan bir ÅŸeyler almak isteyince kızın aklı karıştı, düzeni bozuldu. Sonunda bir arkadaşımız uyardı da bizimkiler yerine oturdu ve servis düzeni devam etti. Toplu taşımacılık harika iÅŸliyor ama görgü ve nezaketin Japonya’da tek kaybolduÄŸu yer toplu taşıma noktaları. Herkes bir an evvel binmek ve inmek istiyor. Bu esnada bayağı bir itiÅŸ kakış oluyor. Çünkü kısıtlı zamana karşı yarışıyorlar. Ama bindikten sonra resim deÄŸiÅŸiyor, herkes eski kibarlığına geri dönüyor.SELAMLAMANIN ÖLÇÜSÃœJaponlar birbirini selamlarken bir ölçüleri var. Selam verirken sadece baÅŸlarını deÄŸil, belden yukarı, üst gövdelerini kırıyorlar. Biri sizi selamlarken siz de karşınızdakinin eÄŸildiÄŸi kadar eÄŸilmelisiniz. Daha çok eÄŸilirseniz o da sizinki kadar eÄŸiliyor. Ölçüyü tutturamazsanız, selamlaÅŸma uzayıp gidiyor.BAK, GÖR, ÖĞREN, YAP OLMAZSA YENÄ°DEN YAPJaponların ‘Bak, gör, öğren, yap, olmazsa yeniden yap, en güzelini, en iyisini yarat’ diye bir felsefesi var. Bunu en iyi tuvaletlerde görüyorsunuz. Bir klozetleri var, dünyanınhiçbir yerinde yok. Klozetin saÄŸ tarafında bir kumanda panosu var. Bir düğmeye basıyorsunuz, klozetin içinden bir plastik çubuk çıkıyor, su fışkırtıyor. Bir baÅŸka düğmeye basıyorsunuz, ılık su fışkırıyor. Bir düğme o çubuÄŸu saÄŸa-sola, ileri-geri hareket ettiriyor. Ensonunda da alet ılık hava üflüyor, nemli yerlerinizi kurutuyor.TRAFÄ°K Ä°NGÄ°LTERE’DEKÄ° GÄ°BÄ°n Japonya’da cesetler yakılıyor. Küllerin olduÄŸu kutu bir törenle kabrin üzerine konuyor.n Japonlar hediye alıp vermekten çok hoÅŸlanıyorlar ama pahalılık ve hediye seçme zorluÄŸu yüzünden bu adet gittikçe kan kaybediyor.n Japonlar topluca çalışmaktan hoÅŸlanıyor, o yüzden ofisler çok kiÅŸilik.n Japon geçmiÅŸini bilir, geleceÄŸini ümit eder, günü yaÅŸar.n Tokyo’da yazın sıcaklık 38 dereceyi buluyor. Bu yüzden öğle uykularını çok seviyorlar.n Japonya’da trafik Ä°ngiltere’de olduÄŸu gibi soldan.n Japonya’da alkollü olarak araba kullanmanın cezası yaklaşık 25 bin dolar.EN ETKÄ°LENDİĞİ 5 YERn Güney Afrika’daki Skuza Köyün San Sebastian (Fransa)n Bergen (Norveç)n Madridn Paris seyahatte ne okuyorGittiÄŸi yeri okuyorne dinliyorYanında müzik taşımıyor. GittiÄŸi yerlerde yüksek sesli olmayan müzikleri dinliyor. Davul, zurna gibi enstrümanlardan hoÅŸlanmıyor.ne yiyor ne içiyorYerel spesiyaliteleri deniyor. Yemek konusunda sorunlu deÄŸil. ne giyiyorÇok sade ve çok rahat kıyafetleri tercih ediyor.neyle seyahat ediyorUzak mesafeler için mecburen uçak ama en çok deniz gezisinden hoÅŸlanıyor.nerede kalıyorGittiÄŸi yerin koÅŸullarına göre, grup arkadaÅŸlarının da hoÅŸlanacağı otellerde kalıyor.kimle seyahat ediyorEÅŸiyle ve 10-12 kiÅŸilik küçük gruplarla.çantasının olmazsa olmazları‘Necessaire (neseser) diye bir söz vardır. İçinde gerekli ÅŸeyler vardır. Hanımlar onu nasıl görür bilmem ama benimki gerçek bir necessaire’ diyor. İçinde tıraÅŸ takımları, tırnak makası gibi günlük ihtiyaçları var. Â