İşte sporun AİHM’i
Güncelleme Tarihi:
Savaş ÖZBEY
Oluşturulma Tarihi: Şubat 12, 2006 00:00
Türkiye, Tahkim Kurulu’ndan da sonuç alamazsa mecbur Lozan’ın yolunu tutacak. Burada sporun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi olan Court of Arbitration for Sport (CAS) var. Hayatımıza ilk kez 2000 yılında Kopenhag’da oynanan Galatasaray-Arsenal UEFA Kupası final maçıyla girdi.
Teberrulu bilet satan Galatasaray aleyhine 350 bin İsviçre Frangı cezaya ve maç geliri müsaderesine hükmedilmişti. Müsadere, anlaşma yoluyla kaldırıldı, ceza da 250 bin Frank’a indirildi. Sonra adını Ortega-Fenerbahçe ihtilafında duyduk. Bu kez de Ortega 11 milyon dolara mahkum edildi. Şimdi de ise CAS, Türkiye’nin aldığı "6 maç ceza" için adres gösteriliyor. Peki nerededir bu CAS, içinde kimler var? Bizi orada "yerler" mi, yoksa tek şansımız CAS mı? CAS’taki 274 hakemden sadece birinin Türk olması avantaj mı, dezavantaj mı? Üç yıldır hakemlik yapan Türk hukukçu Kısmet Erkiner bu konuda ne düşünüyor? Kurula daha çok Türk üye sokmak için ne yapmak lazım? İşte hayatımıza en son giren uluslararası mahkeme ve işte 10 soruda Lozan Yüksek Spor Mahkemesi.
10 SORUDA CAS
Kimisi "cas" diyor, kimisi "kas". Bunlardan hangisi doğru?
CAS, "kas" diye okunur. İngilizce Court of Arbitration for Sport’un (Spor Tahkim Kurulu) baş harflerinden oluşuyor. Bazıları buna TAS diyor, o da doğru. Çünkü Fransızcasının kısaltması.
Nerededir bu CAS?
1984’te İsviçre’nin Lozan kentinde kuruldu. Bunun nedeni Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin merkezinin burada bulunması. Hatta mahkeme, ilk faaliyetlerini komite merkezinin bahçesindeki bir köşkte sürdürdü.
CAS’a kimler başvurur?
Kişi ya da kuruluş, herkes CAS’a başvurabilir. Örneğin AİHM’de olduğu gibi sadece bireyler değil, federasyonlar ve hatta bir spor aktivitesine sponsor olmuş firma bile CAS’a başvurabilir.
CAS’ın hakimleri kimler?
CAS’takilere "hakim" değil, "hakem" deniyor. Bunların sayısı 274. Her milletten hakem var, sadece biri Türk. Çünkü hem yabancı dil bilen hem hukuk bilen hem de sporculuk geçmişine sahip Türk az.
CAS’ın parasını kim bastırıyor?
İlk başta Olimpiyat Komitesi. Ancak 1993’te alınan bir kararla, tarafsızlığına gölge düşürmemesi için bağımsız bir vakıf kuruldu. İki Rus kayakçının 2003’teki "taraflılık" iddiası reddedildi.
Türk azsa, sonuç aleyhimize çıkmaz mı?
Hayır, kararı üç hakem alıyor. Biri davalının, diğeri davacının tercihi. Hakemini kendi milletinden seçmek serbest. Üçüncü hakem ortak kararla belirleniyor. Anlaşamazlarsa, üçüncüyü CAS tayin ediyor.
CAS gerçekten bağımsız mı?
Ev sahibi ülke İsviçre ile ilgili konularda tarafsız olamayabileceği konusunda eleştiriler de var. Çünkü mahkeme binası bile Lozan Belediyesi’ne ait. Mahkemeye sembolik bir kirayla tahsis edilmiş.
Bunun da başkanı İsviçreli mi?
Hayır, kurulduğundan bu yana başkanı Senegalli Keba Mbaye (Embaye diye okunuyor).
CAS bir davayı ne kadar sürede çözer?
En önemli özelliği sürat. Dava en geç dört ayda çözülüyor. Olimpiyatlar ve bazı büyük şampiyonalarda örneğin diskalifiye edilen bir oyuncunun itirazı durumunda 24 saat içinde karar vermek zorunda.
Bu CAS’ı niye daha önce duymadık?
Çünkü üç yıl önceye kadar FIFA, CAS’ı tanımıyordu. O zamana kadar dosyaların çoğu (yüzde 40) dopingdendi. Futbol girince ağırlığa geçti. CAS’a üç yılda 333 futbol davası aktı.
TÜRKİYE’NİN İLK SPOR HUKUKU UZMANI
Lozan’daki uluslararası spor mahkemesinin tek Türk hakemi Kısmet Erkiner (63) Galatasaray Lisesi’nden sonra, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Burada dört yıl asistanlık yaptıktan sonra, özel sektöre hukuk danışmanlığı hizmeti verdi ve Paris Hukuk Fakültesi’nde gitti. Orada da iki yıl yine asistanlık yaptı. İngilizce ve Fransızca biliyor. 2003’te Milli Olimpiyat Komitesi’nin önerisiyle CAS’a hakem seçildi. Eski milli binici, evli ve iki çocuk babası. Marmara ve İstanbul üniversiteleri beden ve spor eğitimi yüksekokullarında spor hukuku dersleri veriyor. Kadir Has Üniversitesi’nde Spor Hukuku Merkezi kurdu. Bu merkezde halen 107 öğrenci sertifika programına kayıtlı. İçlerinde CAS’ta dava takip eden avukatlar var.
HOCA DİYOR Kİ
İhtilafların rolü büyük
CAS’tan bir arkadaşım "Türkiye bize iyi müşteri oldu" diyor. Bunda yabancı futbolcularla Türk kulüpleri arasında çıkan ihtilafların rolü büyük.
Hukuki boşluk var
Gerekçeli karar henüz yazılmadı ama kararda bazı hukuki boşluklar görünüyor. Mesela tarafsız sahada ve seyircisiz altı maç, cezanın birleştirilmesi demek. Bir nevi katmerlenmiş.
Badireyi atlatalım
Levent Bıçakcı’nın yaptığı şövalyeliktir, takdir ettim. Ama birbirimizi gammazlama zamanı değil. Terim gitse, altı maç dörde mi inecek? Şu badireyi atlatalım, sonra oyarız birbirimizin gözünü.
Spor diplomasisi
Artık bir spor diplomasisi yaratma zamanı gelmiştir. Dışişleri’nde böyle bir birim olmalı. Spor artık turizmimizden dış tanıtımımıza, ticaretimize kadar her şeyimizi etkiliyor.
10 SORUDA CAS
Kimisi "cas" diyor, kimisi "kas". Bunlardan hangisi doğru?
CAS, "kas" diye okunur. İngilizce Court of Arbitration for Sport’un (Spor Tahkim Kurulu) baş harflerinden oluşuyor. Bazıları buna TAS diyor, o da doğru. Çünkü Fransızcasının kısaltması.
Nerededir bu CAS?
1984’te İsviçre’nin Lozan kentinde kuruldu. Bunun nedeni Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin merkezinin burada bulunması. Hatta mahkeme, ilk faaliyetlerini komite merkezinin bahçesindeki bir köşkte sürdürdü.
CAS’a kimler başvurur?
Kişi ya da kuruluş, herkes CAS’a başvurabilir. Örneğin AİHM’de olduğu gibi sadece bireyler değil, federasyonlar ve hatta bir spor aktivitesine sponsor olmuş firma bile CAS’a başvurabilir.
CAS’ın hakimleri kimler?
CAS’takilere "hakim" değil, "hakem" deniyor. Bunların sayısı 274. Her milletten hakem var, sadece biri Türk. Çünkü hem yabancı dil bilen hem hukuk bilen hem de sporculuk geçmişine sahip Türk az.
CAS’ın parasını kim bastırıyor?
İlk başta Olimpiyat Komitesi. Ancak 1993’te alınan bir kararla, tarafsızlığına gölge düşürmemesi için bağımsız bir vakıf kuruldu. İki Rus kayakçının 2003’teki "taraflılık" iddiası reddedildi.
Türk azsa, sonuç aleyhimize çıkmaz mı?
Hayır, kararı üç hakem alıyor. Biri davalının, diğeri davacının tercihi. Hakemini kendi milletinden seçmek serbest. Üçüncü hakem ortak kararla belirleniyor. Anlaşamazlarsa, üçüncüyü CAS tayin ediyor.
CAS gerçekten bağımsız mı?
Ev sahibi ülke İsviçre ile ilgili konularda tarafsız olamayabileceği konusunda eleştiriler de var. Çünkü mahkeme binası bile Lozan Belediyesi’ne ait. Mahkemeye sembolik bir kirayla tahsis edilmiş.
Bunun da başkanı İsviçreli mi?
Hayır, kurulduğundan bu yana başkanı Senegalli Keba Mbaye (Embaye diye okunuyor).
CAS bir davayı ne kadar sürede çözer?
En önemli özelliği sürat. Dava en geç dört ayda çözülüyor. Olimpiyatlar ve bazı büyük şampiyonalarda örneğin diskalifiye edilen bir oyuncunun itirazı durumunda 24 saat içinde karar vermek zorunda.
Bu CAS’ı niye daha önce duymadık?
Çünkü üç yıl önceye kadar FIFA, CAS’ı tanımıyordu. O zamana kadar dosyaların çoğu (yüzde 40) dopingdendi. Futbol girince ağırlığa geçti. CAS’a üç yılda 333 futbol davası aktı.
TÜRKİYE’NİN İLK SPOR HUKUKU UZMANI
Lozan’daki uluslararası spor mahkemesinin tek Türk hakemi Kısmet Erkiner (63) Galatasaray Lisesi’nden sonra, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Burada dört yıl asistanlık yaptıktan sonra, özel sektöre hukuk danışmanlığı hizmeti verdi ve Paris Hukuk Fakültesi’nde gitti. Orada da iki yıl yine asistanlık yaptı. İngilizce ve Fransızca biliyor. 2003’te Milli Olimpiyat Komitesi’nin önerisiyle CAS’a hakem seçildi. Eski milli binici, evli ve iki çocuk babası. Marmara ve İstanbul üniversiteleri beden ve spor eğitimi yüksekokullarında spor hukuku dersleri veriyor. Kadir Has Üniversitesi’nde Spor Hukuku Merkezi kurdu. Bu merkezde halen 107 öğrenci sertifika programına kayıtlı. İçlerinde CAS’ta dava takip eden avukatlar var.
HOCA DİYOR Kİ
İhtilafların rolü büyük
CAS’tan bir arkadaşım "Türkiye bize iyi müşteri oldu" diyor. Bunda yabancı futbolcularla Türk kulüpleri arasında çıkan ihtilafların rolü büyük.
Hukuki boşluk var
Gerekçeli karar henüz yazılmadı ama kararda bazı hukuki boşluklar görünüyor. Mesela tarafsız sahada ve seyircisiz altı maç, cezanın birleştirilmesi demek. Bir nevi katmerlenmiş.
Badireyi atlatalım
Levent Bıçakcı’nın yaptığı şövalyeliktir, takdir ettim. Ama birbirimizi gammazlama zamanı değil. Terim gitse, altı maç dörde mi inecek? Şu badireyi atlatalım, sonra oyarız birbirimizin gözünü.
Spor diplomasisi
Artık bir spor diplomasisi yaratma zamanı gelmiştir. Dışişleri’nde böyle bir birim olmalı. Spor artık turizmimizden dış tanıtımımıza, ticaretimize kadar her şeyimizi etkiliyor.