İşte origami olimpiyat takımımız

KUNSULU JİLKİSHİYEVNA (36)�
Banka kuyruğunda bile kurbağa yapıyor

Kazakistan doğumlu Kunsulu Jilkishiyevna, 1992’de liseyi birincilikle bitirince Türkiye’de okumaya hak kazandı. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler’den mezun olduktan sonra da geri dönmedi. Şimdilerde dönemsel olarak dış ticaret, grafik ve Rusça öğretmenliği yapıyor.
Jilkishiyevna’nın origami tutkusu, el sanatları öğretmeni annesi sayesinde başladı. Küçükken elişi kağıtlarından yaptığı figürler zamanla daha profesyonel oldu. Özellikle son iki senedir yoğun olarak origami üzerine çalışıyor: “Origami benim için eskiden bir oyundu, şimdiyse profesyonel bir hobi. Eskiden yaptıklarımın çoğunu hediye ediyordum. Zaten gören mutlaka istiyordu. Ama artık son dönemde yaptıklarım daha ince çalışmalar olduğundan evdeki vitrinime koyuyorum.”
Kunsulu Jilkishiyevna’nın çantasından kağıtlar eksik olmuyor. Otobüste ya da banka kuyruğunda mutlaka origami yapıyor. Bu durum bazen çok da işine yarıyor: “Otobüste arkada ağlayan bir çocuk olduğunda hemen bir martı, kurbağa, topaç yapıp çocuğa veriyorum. Sürekli onunla oyalandığından herkes rahat ediyor.” Origamiyi bu şekilde hayatın diğer alanlarında da kullanıyor. Katlama yöntemini kullanarak çanta, minder ya da saklama kutuları yapıyor. Ancak bu yeteneğiniprofesyonel bir kazanca dönüştüremiyor. Çünkü ona göre origami Türkiye’de hâlâ bir sanat olarak algılanmıyor: “Satış yapamıyoruz çünkü origami hala sanat değil kağıt parçası olarak algılanıyor. Halbuki rölyef yapanlar da kağıtla çalışıyor. Ama çerçevede durduğu için daha değerli sayılıyor. Origami Türkiye’de çok yeni. Komplike modellerle rölyeften çok daha fazla uğraşıldığını bilmiyorlar. Herkes kağıttan uçak ya da gemi yapmak gibi sanıyor.”

ATİLLA YURTKUL (31)
Bir ejderha için 15 saat

Almanya Köln doğumlu Atilla Yurtkul, İzmir’de büyüdü. Konya’da iletişim okudu. 2004’te iletişim sektöründe çalışabilmek için İstanbul’a göç etti. Ancak şimdilik geçici işlerde çalışıyor. Origamiyle tanışması televizyonda çocuklara origami öğreten Zülal Aytüre’yle oldu. Marangozluk ve tamirat gibi el yeteneği gerektiren işlere meraklı olması, origamiye de yönelmesini sağladı. “Çocukluk yıllarında bir oyundu origami. Üniversitedeyken bir gün yeniden aklıma geldi. Yapmayı hiç beceremediğim, aklımda kalan bir tek turna vardı. İnternette araştırıp şablonunu buldum ve yaptım. Kompleks modeller için gereken kağıtlar Konya’da bulunamadığından ara vermek zorunda kaldım. 2004’te İstanbul’a gelince yeniden başladım. Kaynağım hep internet oldu. Çünkü Türkiye’de ilgili kitap ve kaynak bulmak çok zor. Forumlarda tanıştığım yabancılardan da yeni yöntemler öğrendim. Fotoğraf paylaşım sitesi www.flickr.com bunun için çok kullanılıyor. Dünyanın pek çok noktasından origamistler burada.”
Atilla Yurtkul bazen 3-5 ay hiçbir şey katlamıyor. Sadece basit şeyler yapıyor. Ama bir anda internette gördüğü ejderha gibi komplike modellerle motivasyonu artıyor ve “Bunu benim de yapmam lazım” diyerek yeniden başlıyor. Basit bir modeli yapması bile 4-5 saat sürüyor. Detaylar arttıkça iş uzuyor. Örneğin son yaptığı ejderhayla çok uğraştı. Yaklaşık 15 saat sürdü.

TAVUKÇUDAN FOLYOLU KAĞIT RİCA EDİYORLAR

Origami için her türlü kağıt kullanılabiliyor. Pelür kağıtları en çok tercih edilenler. Çok ince olduğundan duvar kağıdı yapıştırıcısıyla çift kat yapılıyor. Japonlar bu iş için ‘washi’ adında bir kağıdı kullanıyor. Ancak bu tür profesyonel işi kağıtlara ulaşmak için internetten sipariş vermek şart. Kunsulu Jilkishiyevna, folyolu kağıt için kızarmış tavuk satan dükkanlardan kağıt rica ediyor. Origami yaparkense en büyük yardımcıları cımbız ve şekilli cetveller. Makas yerine maket bıçağını tercih ediyorlar. Dikkat edilmesi gereken nokta, en baştan itibaren bir milimetre bile kaydırmamak.

HEDİYE PAKETLERKEN ARİSTOKRATLAR KEŞFETTİ

Origami, Japon kağıt katlama sanatı. Japonca ‘ori’ (katlama) ve ‘kami’ (kağıt) sözcüklerinden oluşuyor. Temel olarak, kare şeklindeki kağıtlardan çeşitli objeler yaratılıyor. Başta hayvan, çiçek ve kutu gibi geleneksel motifler olmak üzere; dünyada var olan her şeyi origami olarak şekillendirmek mümkün. Origamiyi diğer kağıt sanatlarıyla ayıran özelliğiyse, kağıdın sadece katlanarak bir esere dönüştürülmesi.
Tarihi çok eskiye dayanıyor. Japonya’da aristokratlar hediyeleri sarmak için beyaz kağıtları katlayarak kullanmış. Hediye ve tören için kağıt katlama şekli, bir çeşit terbiye olarak saray mensupları ve aristokrat kesim arasında gelişmiş. Daha sonra samuraylar ülkeyi yönetmeye başladığında aristokratlarla irtibat kurmak için, onların kağıt katlama sanatını öğrenip benimsemiş. 17. yüzyılda origami, halk arasında yaygınlaşıp eğlence olarak gelişmiş. Origami, 19. yüzyılın sonundan itibaren de okullarda öğretilmeye başlamış.

FİZİK TEDAVİDE BİLE KULLANILIYOR

* Origami, öğrenme yeteneğinin gelişimine ve kişilerin yaratıcılık potansiyellerinin ortaya çıkmasına yardımcı oluyor.
* Katlama yaparken sağ ve sol el birlikte çalıştığından fizyoterapistler tedavi yöntemi olarak kullanıyor.
* Başarılı bir origami çalışması geometri ve üç boyutlu düşünme yeteneğini üst seviyede tuttuğundan, öğrenciler üzerinde çok etkili.
* Mobilya, moda, aksesuvar, endüstri ürünleri ve uzay araçlarının yapımında da gelişmiş origami teknikleri ve şablonları kullanılıyor.