İstanbul Yazıları

Balık

Halkın günlük yiyeceğinde tuttuğu önemli yer, İstanbul sularının bolluk, çeşit ve nefaset bakımından harikuláde verimi, avcıların ve esnafın hayat, kıyafet, ülfet ve sohbet bakımından tipik ve karakteristik hususiyetleri ve nihayet İstanbul'un Balıkhanesi ve Balıkpazarı ile balık, bu şehir kütüğünde vaktiyle tesbiti gereken büyük bir maddedir.

Uzun zaman İstanbul Balıkháne Müdürlüğünde bulunmuş ve millî Kütübhanemize ‘‘Balık ve Balıkçılık’’ adı altında ölmez bir eser bırakmış olan Karakin Bey Deveciyan kaydine göre İstanbul Balıkhánesine seksen çeşide yakın balık gelir. Bunların içinde mevsimine göre daima görülenler şunlardır:

Levrek, kefal, barbunya, tekir, kılıç, orkinos, palamut, torik, gümüş, istavrid, izmarit, uskumru, kolyos, ateş balığı (sardalya), lüfer, kalkan, çivisiz kalkan, pisi, dil, hamsi, gümüş, kırlangıç, öksüz, iskorpit, honi, karagöz, mercan, sarıağız, ıstrongilos, mezgid, mersin, çina, çamuka, köpek balığı (asıl köpek, camgöz, hırhıriyas pamuk), vatos. Tatlı su balıklarından sazan, tatlı su kefalı, tatlı su levreği, yılan balığı, yayın, turna.

Ara sıra görülen balıklar şunlardır:

Dülger balığı, çaça, mazak, lipsos, kokla, gelincik, sinarid, minakop, eşkine, zargana, kopes.

Nadir görülen balıklar:

Akbalık, tessi, berber balığı, sarıgöz, ispari, üzgün, mandagöz mercan, berlám, kayış, magri, perváne (ay balığı).

Pek nadir görülen balıklar:

Malta palamudu, iskorpit hanisi, gün balığı, ördek balığı, káğıd balığı, ıskarmoz balığı, melanorya, çitari, çutra, uçan balık. (...)

(İstanbul Ansiklopedisi. Sayfa 1987. Cilt 4)