İstanbul Yazıları

Beyaz Ruslar

(..) Beyaz Ruslar İstanbul tarihçesinde önemli bir hatıraya sahibdir; Batı Avrupa yolları bolşeviklerin elinde bulunduğundan son kesin bozgunlarından sonra tek firar yolu Kırım limanlarından kalkacak gemilerle Karadeniz üzerinden İstanbul Boğazı kalmışdı, ki 1918 de İtilaf Devletlerinin silahlı kuvvetlerinin işgaali altında bulunan İstanbul kaafile kaafile beyaz rus muhacirlerin ilk konağı oldu.

İstanbula gelen beyaz rusların büyük ekseriyeti kızılların elinden sadece can kurtarmışlardı; kan ve ateş içinden parasız ve aç çıkmışlardı, çantalarındaki yüksek kıymetli çarlık banknotları adi bir kağıd parcasından farksızdı. İlk konak olan İstanbulda ellerinden gelen her hüneri gösterecekler, her şeyi yapub para kazanacaklar ve yerleşmek üzere Batı Avrupaya, Amerikaya gideceklerdi. Bu muhacir beyaz rusların büyük ekseriyeti çarlık rusyasının en yüksek, görgülü, bilgili tabakasına mensub idiler, İstanbulda iş konusu olarak ilk düşündükleri şey, Büyükşehrin mahrum olduğu eğlence yerleri açmak oldu, bu arada İstanbulun ilk barlarını açdılar. Açdıkları eğlence yerleri kibar sanat mahfilleri oldu, fuhuş dahi bir neza*het kisvesine büründü, bayağılaşmadı. Yürekleri kan ağladığı halde bütün bilgi ve kaabiliyetlerini dökdüler, müşterilerinin ekseriyetini teşkil eden ingiliz, fransız ve italyan kıtaları zabitlerinin kendi memleketlerinde dahi görmedikleri kabareleri, barları işlettiler, güzel güzel kızlarını, genç kadınlarını, delikanlılarını ve oğlancıklarını buralarda müşteri celbi için ökse yapdılar. Ak sakallı yarbaylar, albaylar, generaller, memleketinde kaşaneler bırakmış zenginler Beyoğlu Caddei kebirinde, boyunlarında basit tahta işportalar, kibrit, sigara, çukulata, karamela sattılar.

İngilizlerin ağzından düşmeyen nezaket hitabı ‘‘please’’ yerini bu kibar rusların ağzından da ‘‘haraşo’’ kelimesi işidilirdi.; rus kahvehaneleri, pastahaneleri, kabareleri ve barlarında hizmet edenlerin ekseriyeti güzel rus kızları ve genç kadınları olduğu için İstanbulun külhani ağzında ‘‘haraşo!’’ beyaz rus kadın ve kızlarına alem olmuşdu, bu konuda devrin mizah gazete ve mecmualarında pek çok karikatür vardır.

Haraşolar, ölüm tehlikesi karşısında sadece can kuygusu ile muhacir oldukları için, ağır sefalet içinde bitlenmişler ve uzun saçlarını keserek İstanbula kesik saçlı kadınlar olarak gelmişlerdi; İstanbulda bu kesik saçlı kadınlar büyük bir alaka görünce, kerameti saçın kesilmesinde zanneden hafif meşreb İstanbul kadınları da saçlarını kesdiler; böylece kadınlar arasında ilk kesik saç modası haroşalarla evvela İstanbulda başladı ve buradan Avrupaya yayıldı.

(İstanbul Ansiklopedisi.

Sayfa: 2624-25-26)