İşleri için besleniyor en çok 60’a kadar yaşıyorlar

Geçtiğimiz salı günü Kadıköy Belediyesi’nin davetlisi olarak İstanbul’a gelen sumo güreşçileri, Takamori Ooyama, Humihiro Tanioka ve hocaları Ryusaku Takeuchi, sumo güreşinin tüm inceliklerini Kadıköy meydanında kurulan özel alanda tanıttılar. Fotoğraflarda da göreceğiniz gibi sumocularla yurdum insanının buluşması, ilginç manzaralara sahne oldu. Yarı çıplak devasa vücutların çarpışmasını hayretle izleyen kadınlar ve sumo güreşçilerini devirmeye çalışan çocuklar görülmeye değerdi. Biz de Kelebek ekibi olarak sumo güreşçileri ve hocalarıyla özel bir röportaj yaptık. Ancak röportaj tam ‘Lost in Translation’ filminde, Bill Murray’nin unutulmaz reklam çekimi sahnesindeki gibi gelişti. Hatırlarsınız filmde, sanki ‘Ben Hur’u çekiyormuşcasına coşan Japon yönetmen, dakikalarca konuşuyordu. Tercüman ise bu konuşmayı sadece ‘Kameraya şu taraftan bakacaksınız’ olarak tercüme ediyordu. Aynı durum bizim röportajda da gerçekleşti ve çeviride kaybolduk! Artık bu sorunu antropologlara havale ediyoruz... İşte sumo güreşini a’dan z’ye anlatan röportaj:

BU İRİ VÜCUTLAR YAĞ DEĞİL KAS

- Japon ırkı genelde zayıf yapılı ve sumo güreşine başlayanlara özel kilo aldırıcı diyetler uygulanıyor. Biraz bu diyetlerden bahseder misiniz?

Ryusaku Takeuchi: Öyle çok özel diyetler uygulanmıyor. Yani Japonlar ne yiyorsa sumo güreşçileri de onu yiyor. Tabii normal insanlara göre biraz daha fazla yiyorlar. Genelde Nabe denen geleneksel Japon haşlama yemeğiyle besleniyorlar.

- Genelde Sumo güreşçileri aşırı beslendikleri için kalp ve damar sertliği yüzünden 60’lı yaşlarda hayata veda ediyorlar. Bu sporu yapanlara, özel sağlık denetimi mi, yoksa yemek yardımı mı yapılıyor?

R. Takeuchi: Sumo güreşçileri genelde 35 yaşında bu sporu bırakıyorlar. Yani 35 yaş sonrası çok önemli. Eğer bu yaştan sonra spora devam edip, yediklerine dikkat ederlerse normal bir hayat sürdürebilirler. Sumo güreşçilerinin yaşam ortalaması, genelin çok altında. Japonya’da erkeklerin yaşam ortalaması 75. Sumo güreşçilerinin yaşam ortalaması ise 60-65.

- Sumo güreşine başlayanlara bu tehlike anlatılıyor değil mi?

R. Takeuchi: Tabii ki. Ancak bu spora başlayanların kafasında ‘Vücudum deforme olur mu?’ diye bir olgu yok. Sadece bu sporu daha iyi yapmayı düşünüyorlar. Bu arada gördüğünüz bu iri vücutların tamamı yağdan oluşmuyor, genelde kas.

- Ooyama, senin vücudundakiler yağ gibi gözüküyor. Kaç yaşındasın ve bu spora ne zaman başladın?

Takamori Ooyama: 22 yaşındayım, üniversitede işletme bölümünde okuyorum. Çocukken iri vücutluydum, bana sumo yapma teklifi geldi ve ben de kabul ettim.

- Tanioka sen de mi iri vücutlu olduğun için bu spora başladın?

Humihiro Tanioka: 15 yaşında tamamen kendi isteğimle bu spora başladım. 21 yaşındayım. Aynı zamanda üniversitede işletme bölümünde okuyorum.

- Aylarca antrenman yapıyorsun ancak bir sumo güreşi 8-10 saniye içinde bitiyor...

T. Ooyama: Evet aynen öyle, çok stresli bir ortam. Bu sekiz saniye içerisinde sonsuz bir konsantrasyon sağlamak zorundasınız. İki saniyede bile bitebiliyor. Zaten sumonun ilginçliği ve güzel yanı da kısa sürmesinden kaynaklanıyor.

- Günde kaç öğün yemek yiyorsun?

T. Ooyama: Öğlen ve akşam olmak üzere günde iki öğün yiyorum. Öğlenleri genelde Name dediğimiz yemeği büyükçe bir tabakta yiyorum. Akşam da normal ev yemeklerini yiyorum.

- Kız arkadaşınız var mı?

H. Tanioka: Kız arkadaşım yok.

T. Ooyama: Benim de kız arkadaşım yok.

- Niye yok diye sorayım mı?

R. Takeuchi: Profesyonel ve amatör sumocular arasında fark var. Amatör sumocular sabahtan öğlene kadar antrenman yapıyorlar. Öğleden sonra da okula gidiyorlar. Yani bir problem yok, kız arkadaşları olabilir.

- Evet kilo dışında fazla bir problem yok. Peki profesyoneller için sınırlama var mı?

R. Takeuchi: Profesyonel olarak bu işi yapanların sayısı 880. Bunların içinde para kazananlar 80 kişi, diğerleri para kazanamıyor. Para kazanamayan birisinin evlenmesi söz konusu olamaz. Para kazananlar evleniyor.

SADECE SIRTINI YIKIYORUM

- Sumo kültüründe bir de kast sistemi var. Alttakiler, üsttekilere hizmet ediyor. Hatta çömezler, ustalarını yıkıyormuş. Doğru mu?

R. Takeuchi: Japon toplumunda alt-üst olayı sabittir. Bir kişi diğerinin üstüne geçmez. Bir sumo güreşçisi kendinden üstte olan diğer güreşçiyi ağabeyi gibi görür. Ağabeyinin yıkanmasına yardımcı olur, çayını getirir. Ve bu ölünceye kadar devam eder.

- Absürd bir soru olacak ama yıkarken ne hissediyorsun?

H. Tanioka: Sadece sırtını yıkıyorum. Çok fazla sorun olmuyor.

- Yetenekli genç bir sumocu, ağabeyini yenerse ‘Kardeşim ben seni yıkamam’ mı diyor, yoksa genç olduğu için ağabeyini sonsuza kadar yıkamaya devam mı ediyor?

T. Ooyama: Genç güreşçi yense de yenmese de üsttüne hizmet etmek zorunda. Sadece sırtlarını yıkıyoruz.

- Yakuza mafyasının sumo güreşine sızdığı, şike yapıldığı yönünde söylentileri var.

R. Takeuchi: Mafya ile sumo güreşinin birbiriyle hiçbir alakası olamaz.

- Büyük bahisler dönüyor. Ve sonuçta 8-10 saniye içinde biten bir müsabakada şike yapmak çok kolay?

T. Ooyama: Olmaması lazım. Bilemeyiz.

Boy en az 1.70, kilo 75 olmalı

Japonya, sumo güreşinin spor olarak tüm dünyada yaygınlaşması için bizim gibi grupları görevlendiriyor. Bizler de ülkü ülke dolaşıp sumo güreşini tanıtıyoruz. Türkiye’de sumo dernekleri çoğalırsa bu spora olan ilgi artar. Sumo güreşi, beş kıtada 86 ülkede yapılıyor.

Japonya’da zorunlu eğitim 16 yaşına kadar sürüyor. Gençler ancak zorunlu eğitim bittikten sonra tam anlamıyla sumoya başlayabiliyor. Sumoya başlayacak bir gencin boyu en az 1.70, kilosu ise en az 75 olmak zorunda.

Çömez sumocular ağabeylerini yıkıyor

Sumo güreşçileri arasında büyük bir hiyerarşi var. Sıralamada altta bulunan, üsttekine hizmet eder. Alttakiler, kendilerinden üst rütbede olan oyuncuların, yemeklerini pişirir, evlerini temizler hatta onları yıkarlar.

En önemlisi konsantrasyon

- Peki yemek yemek ve sumo dışında nelerden keyif alıyorsunuz?

H. Tanioka: (Gülüyor)Üniversiteden mezun olana kadar sanki hayat sadece sumodan ibaretmiş gibi geliyor. Kitap okumayı, balık tutmayı ve özellikle Manga izlemeyi çok seviyorum.

T. Ooyama: Uyumayı, film izlemeyi ve müzik dinlemeyi seviyorum.

- Maç sırasında karşılaştığınız en büyük zorluk nedir?

H. Tanioka: En önemlisi maça hazırlık süreci. Çok kısa sürdüğü için en ufak bir konsantrasyon bozukluğu bütün emeğinin boşa gitmesine neden oluyor.

- Ooyama çok sigara içiyorsun. Şaşırdım doğrusu. Yoksa alkol de mi var?

T. Ooyama: Maalesef günde bir paket sigara içiyorum. Ama alkol için bir problem yok, içebiliriz.

- İlginç, alkol serbest. Her zaman mı? Yoksa göbek yapsın diye mi alkol serbest?

T. Ooyama: (Gülüyor)Maçtan önce de içebiliriz. Ama önemli olan aşırı içmemek.

- Türkiye izlenimlerinizi alalım?

T. Ooyama: İlk kez geliyoruz. Güzel bir ülke. Tarihi binalar çok hoşuma gitti. Çayınızı da çok sevdim ama arabaların niye sürekli korna çaldıklarını anlamadım. Burada herkes korna çalıyor. Çok gürültülü bir ortam yaratılıyor.

Tanrıların sporu

Sumo güreşinin 1500 yıllık bir geçmişi var. Tanrıların sporu olarak kabul edilen sumonun dinsel niteliği, Japonya’da sosyal yaşamın her alanında kendisini hissettiriyor. Sumo güreşi, çapı beş metre olan Dohyoo adlı çember seklindeki toprak alanda yapılıyor. Oyuncular, ringe çıktığında kötü ruhlardan arınmak için yere tuz serper, bu aynı zamanda yerin kayganlaşmasını önler. Sumoda amaç, rakibini ringin dışına itmek, ya da dengesini kaybetmesini sağlayarak vücudunun bir kısmının yere değmesini sağlamak. Sumo da yumruk atmak, saç çekmek, karna veya gövdeye tekme atmak yasak. Sumoda kilo sınırlaması yoktur. Ancak ağır olmak büyük avantaj sağlar. Bazen bir oyuncu, kendisinden 50-60 kilo fazlası olan bir rakiple karşılaşmak zorunda kalabilir. Genelde maçlar 8 saniye içinde sonuçlanır. Sumoda önemli olan hız ve dengedir. Sumoda oyuncuya ‘Rikishi’ denir. Sumodaki rütbelerden en büyüğü; Yokozuna’dır. Sıralamada ilk 40’daki güreşçiler, Makuuchi kategorisindeler ve çok büyük paralar kazanıyorlar.