OluÅŸturulma Tarihi: Temmuz 25, 2004 00:00
Bodrum, Antalya, Alanya sahillerinde İranlı turist akını yaşanıyor. Türkiye’ye gelen toplam İranlı sayısı şu anda 500 bin civarında. Bunların büyük bir bölümü tatile geliyor. Turizmciler hedefin 2005’te 1 milyon olduğunu söylüyorlar. Genelde kent merkezlerine yakın 5 yıldızlı otelleri ve tatil köylerini tercih ediyorlar.Gelenler çoğunlukla çekirdek aileler. Antalya’da en çok para harcayan turist grupları içinde ilk sıralarda yer alıyorlar. Ülkelerinde diskotek ve gece kulübü yasak olduğundan, eşleriyle birlikte dans edebilecekleri yerlere gidiyorlar. Sahillerde, tatil yörelerinde hem giyimleri, hem davranışlarıyla Avrupalıdan farklı değiller. Ancak bikinili kadınlar, dans eden erkekler bu konuda pek konuşmuyor, fotoğraflarının çekilmesini istemiyor. İçlerinden biri, ‘Burada çıkan
haberler, İran’da bizim başımızı derde sokabiliyor’ diyor. Türkiye sahillerini dolduran İranlıları diğer turistlerden ayırmak zorTürk turizmi için İran yeni bir pazar. İranlı turistleri ülkemizdeki tatil yörelerinde görmeye başlayalı henüz 3-4 yıl oldu. Şimdilik Türkiye’ye gelen İranlıların sayısı 500 bin civarında, tatil için gelenler konusunda turizmcilerin verdiği rakamlar 100 bin ile 300 bin arasında değişiyor. Gerçi bu sayı İran nüfusuna göre çok az, çünkü rejimin getirdiği reklam kısıtlamaları nedeniyle Tahran dışındaki İranlılara tanıtım için ulaşmak mümkün olmuyor.İran’ın 70 milyonluk nüfusundan yaklaşık yüzde 10’u yurtdışında tatil yapabilecek ekonomik olanaklara sahip. Her yıl yaklaşık 3.5 milyon İranlı ülke dışında tatili tercih ediyor. En çok tercih ettikleri yer Dubai. Haftada ortalama 30 uçak dolusu İranlı, Dubai’ye alışverişe gidiyor. Daha sonra tercih edilen yerler Malezya, Hindistan ve Singapur. İranlıların son yıllarda Türkiye’yi de seyahat programları arasına almasında Türk turizmcilerinin çalışmalarının büyük etkisi var. Şu sıralarda İran’da en büyük rakip olarak gördükleri Dubai’ye karşı Türkiye’nin tatil yörelerini, modern tesislerini, hazır giyim ürünlerindeki çeşitlilik ve ucuzluğu methetmekle meşguller. Türkiye’ye gelen İranlı turistlerin büyük bölümü kent merkezlerine yakın 5 yıldızlı otelleri ve tatil köylerini tercih ediyor. Gelenler çoğunlukla çekirdek aileler. Çevreyi gezip yeni yerler keşfediyor, tekne gezilerine çıkıyor, deniz ve güneşten doyasıya yararlanıyorlar. Konaklama ve
yemek gibi harcamalar dışında her biri haftada ortalama 500 dolarlık alışveriş yapıyor. Alışverişte ise giyim kuşam ve ev dekorasyonu ürünlerine ilgi gösteriyorlar. Ülkelerinde diskotek ve gece kulübü yasak olduğundan, eşleriyle birlikte dans edebilecekleri yerlere gidiyorlar. Tatil süreleri ortalama 15 gün. Yüzde 80’i havayolu, yüzde 20’si otobüslerle geliyor. En çok Antalya’yı seviyorlar. Ardından İstanbul, Marmaris, Bodrum, Ankara ve İzmir geliyor. Sahillerde, tatil yörelerinde hem giyimleri, hem davranışlarıyla Avrupalılardan ayırt edilmiyorlar. Ancak bikinili kadınlar, dans eden erkekler bu konuda konuşmuyor, fotoğraflarının çekilmesini istemiyor.ARAPLARDAN ÇOK AVRUPALI GİBİLERİranlıların Türkiye’ye olan ilgisinin artmasında televizyonun büyük rolü var. Türkiye’nin özel televizyon kanalları, İranlıların televizyonlarında ayarlı ilk beş kanal arasına girmiş durumda. Televizyon sayesinde Türkçe öğrenen İranlılara rastlanıyor. Tatil trendlerini de yine bizim televole programları belirliyor.İran’daki rejim serbestçe eğlenmeye izin vermiyor. İranlıların ülkelerinde bulamadıkları tatil, deniz ve eğlence Türkiye’de. Hatta bazı organizasyon şirketleri, Türkiye’ye gelen İranlılar için yasaklı İranlı sanatçıların konserlerini düzenlemeye çalışıyorlar.Her şey dahil tatil köylerini istemiyorlar. 4 yıldızın altında kalmıyorlar. Kemer ve Belek özellikle tercih ettikleri tesislerin olduğu yerler. Şu anda Antalya’da en çok para harcayan turist grupları içinde ilk sıralarda yer alıyorlar. Oteli kullanmaları, yemek kültürleri Avrupalılar gibi. Açık büfeyi çöplük gibi kullanmıyorlar. İran’dan kafile halinde gelirken uçakta üstlerini başlarını değiştiriyorlar. İndiklerinde mini etekli şortlu turistlere dönmüş oluyorlar. En büyük korkuları İran’dan gelen ajanlar. Yıllar önce bir grubun başına gelmiş. İki günlüğüne Rodos’a giden bir İranlı grubu, uzaktan birisi sürekli el kamerasıyla filme çekiyormuş. İranlı turistler şüphelenip kameralı adamı tartaklamışlar ve kamerasını da almışlar. Türkiye’deki tur liderlerine de bu hikayeyi anlatıyorlarmış. ‘Öyle birini görürsek karışmayız döveriz’ diye...Eğlence mekanlarında fotoğraflarının çekilmesinden rahatsız oluyorlar. İçlerinden biri, ‘Bizim devlet bu işleri kabul etmez. Burada çıkan haberler, İran’da bizim başımızı derde sokuyor’ diyor. Kimseyle konuşmak istemiyorlar.FARSÇA BİLEN REHBER AZİranlı turistlerin Türkiye’de çektikleri zorlukların başında dil sorunu geliyor. Farsça bilen rehber sayısı az olduğu için bazen turistler sorunlar yaşıyor. Turizmcilere göre rehber gibi önemli bir sorunun aşılması, gelen turist sayısında belirgin bir artış sağlayabilir.Tatilin özgür yaşandığı yerdeyim Antalya’ya ilk kez tatile gelen İranlı doktor kardeşler Homeyra Panta ve Rahimiyon Kiya, daha önce Bodrum ve İstanbul’a gittiklerini fakat Antalya’nın daha cazip olduğunu söylüyor. İranlı kardeşler, Türkiye’de eğlence ve tatili özgürce yaşayabildiklerini anlatıyorlar.Antalya güneşi tenimi yumuşatıyor İran’dan tatile gelen 37 yaşındaki ev kadını Fahimeh Sadeha, Antalya’nın nemli sıcağına bayıldığını söylüyor. İran’ın da çok sıcak olduğunu ama Antalya’daki gibi insanın tenini yumuşatmadığını anlatan Sadeha, ‘Antalya’nın sıcağına aşık olan ender insanlardanım. En büyük keyfim denize girdikten sonra güneşlenmek’ diyor.Evlilik yıldönümlerini kutladılarTahran Devlet Hastanesi’nde doktorluk yapan Sam Afkman- Embrahimi ve Maryam Afkham-Embrahimi 13 Temmuz’daki 4’üncü evlilik yıldönümlerini Antalya’da kutlamış.HAVAYOLLARI SAYISI 10’A ÇIKTIİranlı turist artışında charter uçuşları yapan havayolu firmaları önemli rol oynadı. 1999’da İran’dan Türkiye’ye sadece İran şirketi Mahan-Air yolcu taşırken, daha sonra devreye Türk Havayolları, İran Havayolları ve yine İran şirketi Kish Air girdi. Türk seyahat acenteleri de İran potansiyelini görünce harekete geçti. Geçtiğimiz hazirandan itibaren devreye giren yeni şirketlerle bu sayı 10’a yükseldi.İRANLI TURİST 10 YILDA YÜZDE 400 ARTTIYıl Kişi sayısı1993 119 bin1994 231 bin1995 361 bin1996 351 bin1997 331 bin1998 304 bin1999 351 bin2000 380 bin2001 327 bin2002 432 bin2003 494 binTURİZMCİLER NE DİYOR?TEOMAN GÖRAL (Trans Teo Turizm Genel Müdürü) Akmerkez’e bayılıyorlarİran’la turizm emekleme aşamasında ama geleceği iyi. Resmi verilerdeki turistlerin büyük bölümü kısa süreli alışverişe ya da akraba ziyaretine gelenler. Tatilciler şimdilik 100 bin civarında. Türkiye tatil beldesi olarak İran’da henüz tam tanınmıyor. İstanbul, Dubai’ye karşı iyi bir alternatif. İranlıları şehirlerimizin modernliği, dinlenme olanakları ve bol alışveriş fırsatı çekiyor. İstanbul’da Akmerkez’e bayılıyorlar. Tanıtım kampanyaları düzenlememiz, tatilcileri 5 yılda 1 milyon kişiye ulaştırmamız lazım.ALPAY TARHAN (Tarhan Air’in sahibi)Önce iplik işi yapıyorduk şimdi turizme de başladıkİran’da 15 yıldır entegre iplik tesisimiz var. Turizm potansiyelini görüp 2.5 yıl önce turizm işine de girdik ve Tahran’da Tahran Air ve Tahran Turizm adında iki şirket kurduk. Şimdi İran’daki 412 turizm acentesi ile çalışıyoruz. Her gün Tahran’dan, İstanbul, Antalya, Ankara seferleri yapıyoruz. Eylülde iki Airbus alıp Tahran Air uçuşlarına başlayacağız. Geçen yıl 45 bin İranlı’yı getirdik.AŞKIN TARİNÇ (Life Turizm Genel Müdürü)Hedef 2005’te 1 milyon İranlıİran ile Türkiye arasında kitlesel turizm 3-4 yıllık bir geçmişe sahip. İranlılar daha önceleri tatil için Avrupa pazarını tercih ederken komşuları Türkiye’nin bir tatil cenneti olduğunu daha yeni keşfetti. Sezon, İran’da okulların kapandığı haziran ayı ile okulların açıldığı eylül ayı ortasına kadar olan 14 haftalık dönem. Bu yıl İranlı turist sayısının yüzde 20-30 artmasını bekliyoruz. 2005’te ise 1 milyonun üzerinde kişinin gelmesi hedefleniyor. Turistlerin kışın da gelmesi amacıyla kayak turizmi için çeşitli pazarlama teknikleri deneniyor.HİKMET ŞANLITÜRK (Jaro Turizm Genel Müdürü)Rahatça girebilecekleri tek Avrupa ülkesi bizizİran’ın Avrupa yolları ağır vizelerle kapalı. Rahatça gelebilecekleri tek Avrupa ülkesi Türkiye. Ölü sezonda düşük fiyatla kafileler getirip ülkemizi tanıtabiliriz. Tanıtımdan sonraki pazarlama ağı da önemli. Şahane
filmler hazırlanmış Türkiye hakkında. Ama onu seyreden ertesi gün sokağındaki acentede promosyon görmezse hiç önemi yok. Bunun için Türkiye’ye turist gönderebilecek tur operatörlerini davet etmek lazım. Türk haftaları düzenlemek lazım. Charter için havayollarını tanıştırmalıyız. MUSTAFA ÇOTUL (Lastminute Tour Genel Müdürü)Bizim de çanak antenli kanallara reklam vermemiz lazımÄ°ran turizmi 4 yıl önce otobüslerle baÅŸladı, son üç yıldır charter seferleri yapılıyor. Ä°ran pazarıyla beÅŸ yıldır ilgileniyorum. Ä°hmal edilmemesi gereken bir pazar. Ä°ran’da sansür olduÄŸu için Los Angeles TV adlı bir kanal ile Türk kanallarını çanak antenlerle izliyorlar. Dubai, bu Los Angeles TV’yi çok iyi kullanıyor. Bizim de bu izlenen kanallara reklam vermemiz lazım. Ä°ran 70 milyonluk bir pazar, buradan bize ekmek çıkar ama yolumuz uzun.Â
button